گزارش/مستند افشاگرانه و روشنگرانه

  گاردین در گزارشی مستند «کودتای۵۳» را اثری روشنگر و افشاگرانه نامید: مستند 53 که در 19آگوست و همزمان با شصت‌و‌هفتمین سالگرد کودتا پخش شد، براساس تحقیقات امیرانی به‌عنوان یک مدیر انگلیسی-ایرانی ساخته شد. او با همکاری والتر مرچ، تدوینگر تحسین‌شده فیلم‌هایی همچون «مکالمه»، «اینک آخرالزمان» و «بیمار انگلیسی» به بایگانی اسناد کودتای53 دست یافت و با بسیاری از افراد درگیر در این ماجرا مصاحبه کرد.
مرچ گفت: ما وقتی شروع به ساخت این فیلم کردیم، هیچ‌چیزی راجع به رمز و راز داربی‌شر یا رمز و رازهای مربوط به معمای کودتای53 نمی‌دانستیم. تقی چیزهایی را کشف کرد و ما به‌دنبال آنها حرکت کردیم. عنصر هیجان بخشی از الگوی ما نبود که به‌واسطه آن به مصاحبه‌های غیبی توجه کنیم. تاکنون من در کارهایم با این حجم از مطالب کار نکرده بودم، 532ساعت فیلم بود که بیش از دوبرابر چیزی است که من در فیلم اینک آخرالزمان با آن سروکار داشتم.
نقطه عطف زمانی بود که امیرانی به آرشیو مستند تلویزیونی «پایان امپراتوری» دست پیدا کرد. در ابتدای یک بخش از این مستند که درباره ایران بود، مصاحبه‌ای با داربی‌شر وجود داشت که با صراحت صحبت می‌کرد. داربی‌شر می‌گوید: دستوری که به من داده شد، بسیار ساده بود. گفتند به آنجا بروید و به سفیر اطلاع ندهید. هرگونه هزینه‌ای که برای تأمین سرنگونی مصدق با ابزارهای قانونی یا شبه‌قانونی نیاز دارید را از سرویس اطلاعات مخفی دریافت خواهید کرد. افسر ام‌آی‌سیکس در ادامه، توضیح می‌دهد که او مبلغ هنگفتی پول، بیش از یک میلیون و نیم پوند، خرج کرد. وی افزود: من شخصاً دستور می‌دادم و شورش خیابانی را هدایت می‌کردم.
با این حال، آن مصاحبه پرسروصدا هرگز پخش نشد. در فیلم امیرانی، بخش مربوط به داربی‌شر با بازی رالف فاینز اجرا می‌شود که خطوط متن سانسورشده گرانادا را ارائه می‌دهد. داربی‌شر در سال1993 درگذشت و آلیسون روپر، محقق سابق گرانادا که در مستند پایان امپراتوری هم کار می‌کرد، به همراه تهیه‌کننده و کارگردان این مستند، یعنی مارک اندرسون به امیرانی گفتند که آنها هیچ خاطره روشنی از مصاحبه با افسر ام‌آی‌سیکس یا آنچه در این فیلم رخ داده است، ندارند.
[ در سال 1953]شاه که در ایتالیا و در تبعید زندگی می‌کرد به ایران برگشت و با همکاری ژنرال فضل‌الله زاهدی که مورد تأیید سیا و ام‌آی‌سیکس بود به اداره کشور پرداخت. در آمریکا، این کودتا به «عملیات آژاکس» معروف بود، درحالی‌که در انگلیس از آن با عنوان «عملیات چکمه» یاد می‌شد. شاه تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال1979 بر ایران حکومت کرد. این کودتا نه‌تنها روابط غرب با ایران را به‌مدت 60سال شکل داد، بلکه خاورمیانه را  دچار تغییر کرد.