ورود مراکش به باشگاه دوستان عربی اسرائیل

روز گذشته دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از موافقت مراکش برای عادی‌سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی خبر داد. او همزمان با اعلام این خبر در صفحه توییتر خود نوشت: آمریکا حق حاکمیت مراکش بر صحرای غربی را به رسمیت شناخته است. بر این اساس می‌توان گفت مهم‌ترین امتیازی که در ازای پیوستن مراکش به مجموعه دوستان عربی اسرائیل در اختیار این کشور قرار گرفته، حمایت کامل آمریکا از رباط در منازعه تاریخی صحرای غربی است. اگرچه برخی رسانه‌های عربی از امتیازات دیگری نظیر فروش تسلیحات پیشرفته (مشخصا پهپادهای نسل جدید) آمریکا برای جلب رضایت مراکش نیز خبر داده‌اند. از سوی دیگر محمد ششم، پادشاه مراکش نیز در بیانیه‌ای این توافق را دستاوردی تاریخی برای برقراری ثبات در منطقه و توسعه اقتصادی کشورهای عربی دانست. جالب آنکه در این بیانیه باری دیگر بر موضع مبنایی مراکش نسبت به مسئله فلسطین، یعنی «راه‌حل دو کشوری» تأکید شده است. این در حالی است که براساس طرح «معامله قرن» ترامپ، حق تاسیس کشور برای شهروندان فلسطینی وجود ندارد. اگرچه خبر عادی‌سازی‌ روابط مراکش با اسرائیل، آن هم کمتر از 40روز مانده به پایان کار دولت ترامپ خبر کم اهمیتی نیست. اما رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در جهان عرب واکنش گسترده‌ای نسبت به آن نشان ندادند. عبدالباری عطوان در این‌باره می‌نویسد: همکاری‌های امنیتی مراکش با رژیم صهیونیستی طی سال‌های گذشته تا حد زیادی روشن بوده است؛ همکاری‌هایی که هدف آن ضربه زدن به شبکه‌های مقاومت فلسطین در قاره آفریقاست. از سوی دیگر در حوزه تجاری نیز روابط قابل توجه و غیرمحرمانه‌ای میان تجار نزدیک به دولت مراکش با شهرک‌نشینان اسرائیلی وجود دارد. بنابراین تصمیم رباط برای عادی‌سازی‌ علنی روابط با اسرائیل چندان غافلگیرکننده نیست.

نقش پنهان ولیعهد سعودی
به نوشته روزنامه یدیعوت آحارونوت، محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی از بازیگران اصلی در توافق میان مراکش با رژیم صهیونیستی و آمریکا بوده است. به نوشته این روزنامه قرار بود بنیامین نتانیاهو و پادشاه مراکش در سال2019 ملاقاتی با میانجیگری مایک پمپئو در کشور پرتغال داشته باشند. اما این برنامه به‌دلیل کارشکنی سعدالدین عثمان، نخست‌وزیر اسلامگرای مراکش لغو می‌شود. یدیعوت آحارونوت مدعی است در پی این واقعه، دولت آمریکا از ولیعهد سعودی می‌خواهد برای رفع موانع داخلی مراکش در مسیر توافق با اسرائیل از نفوذ خود استفاده کند. بر این اساس توافق روز گذشته در نتیجه مذاکرات مستقیم بن‌سلمان با پادشاه مراکش و اعطای امتیازات مالی از سوی عربستان به این کشور حاصل شده است. مراکش پس از امارات، بحرین و سودان، چهارمین کشور عربی است که در دولت ترامپ حاضر به برقراری روابط عادی با رژیم صهیونیستی شد.