خاک ‌ماه در راه زمین

3روز پس از انجام ماموریت روی کره ماه، فضاپیمای Chang’e-5 چین بار دیگر به فضا برگشت و اکنون در راه بازگشت به زمین قرار دارد. به‌گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، این فضاپیما حدود 2کیلوگرم از خاک و سنگ‌ماه را تا عمق 2متری برداشته و درحال آوردن آن به زمین است. این نخستین‌بار پس از جنگ سرد‌ فضایی در سال1976 است که یک فضاپیما از سطح‌ ماه به سمت فضا پرتاب می‌شود و البته نخستین‌باری است که چینی‌ها اقدام به چنین کاری کرده‌اند. فرود روز سه‌شنبه هفته گذشته در محوطه مرتفع آتشفشانی ماه معروف به Mons Rümker در منطقه «اقیانوس توفان‌ها» انجام گرفت. این فضاپیما در وسط دشت گدازه بازالت واقع شده بود که حدود 2میلیارد سال جوان‌تر از قسمت‌های دیگر‌ ماه است که بیش از 4دهه پیش توسط فضانوردان آپولو ناسا و کاوشگرهای روباتیک لونا شوروی کشف شده است. آخرین باری که یک نمونه‌برداری از سطح کره‌ماه انجام گرفته است برمی‌گردد به 44سال قبل که ماموریت لونا 24شوروی نزدیک به 200گرم از خاک‌ماه را به زمین آورد. تصاویری که این فضاپیما به زمین ارسال کرده، منظره‌ای متروک با تپه‌هایی با شیب‌های ملایم را نشان می‌دهد که نشانه جوانی آنهاست. چند ساعت پس از رسیدن به ماه، فضاپیمای Chang’e-5 شروع به حفاری و جمع‌آوری نمونه‌هایی از سنگ و خاک کرد. دانشمندان به‌دنبال بررسی این سنگ‌ها در آزمایشگاه‌های زمین‌شناسی هستند تا سن دقیق آنها را مشخص کنند. این کار به دقیق‌تر کردن روش‌های تخمین سن اجرام مختلف در منظومه شمسی کمک ویژه‌ای خواهد کرد، بدین شکل که این نمونه‌ها به دانشمندان کمک می‌کند، «زمان‌سنجی» که از آن برای اندازه‌گیری قدمت سطوح سیارات درونی منظومه شمسی استفاده می‌کنند را بهتر تنظیم کنند. این کار با شمارش گودال‌ها شکل می‌گیرد، به این صورت که هرچه گودال‌ها بیشتر باشند، نشان‌دهنده قدیمی‌تر بودن سطح سیاره خواهند بود، اما دقت آن به قدمت‌گذاری درستِ تعدادی از نقاط در منظومه بستگی خواهد داشت. نمونه‌های جمع‌آوری شده از‌ماه توسط آمریکا و روسیه نقش مهمی در این فرایند داشته‌اند و فضاپیمای Chang’e-5 نیز به‌طور حتم به آن کمک خواهد کرد. از سوی دیگر شبکه خبری الجزیره گزارش داد که ناسا برای جمع‌آوری نمونه‌های سنگ و خاک ماه، حاضر است پول پرداخت کند. آژانس فضایی ایالات متحده اعلام کرد که به 4شرکت برای جمع‌آوری خاک از سطح ‌ماه مبالغی بین یک تا 15هزار دلار طی قراردادهایی پرداخت کرده است. ناسا به‌دنبال استفاده از این مواد در طرح معروف خود به نام برنامه آرتمیس است؛ برنامه‌ای که طبق آن قرار است برای نخستین‌بار در تاریخ، انسان روی سیاره مریخ گام بگذارد.