هویت شهرری قابل کتمان نیست

پیش از تهران، شهرری بود. حتی پیش از اینکه خیلی از شهرهای ایران و جهان شکل بگیرد و بی‌دلیل نیست که شهرری یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان محسوب می‌شود. نامش به پایتخت گره خورده، اما عبارت «شهر» از روی آن کاسته نشده است. شهرری تاریخی است و در عین حال، مذهبی. بارگاه شاه‌عبدالعظیم‌ حسنی(ع) در ری عمر درازی‌ است که زائران بسیاری را به این منطقه از تهران می‌کشاند. امروز به‌مناسبت ولادت حضرت عبدالعظیم(ع) با حسن خلیل‌آبادی، رئیس شورای شهرستان ری درباره وضعیت شهرری گفت‌وگو کردیم.


آقای خلیل‌آبادی، شهرری با تمام بزرگی و جاذبه‌های تاریخی‌اش، مشکلات بزرگی دارد. مشکلاتی که صنایع به‌وجود آوردند یا بافت ناپایدار و ... . به‌طور کلی شهرری مظلوم واقع شده؛ دلیل آن چیست؟
به یکی گفتند دلیل طلاق چیست، گفت ازدواج. حالا دلیل مظلومیت شهرری هم تهران است. عامل پایتخت شدن تهران همین شهرری است. با وجود اینکه مردم تهران و شهرری رفت‌وآمد زیادی با هم داشتند ولی سیاستگذاران دوره رژیم پهلوی به وجه تاریخی ری توجه نکردند. انواع و اقسام صنایع آلاینده را به شهرری بردند. مثلا نخستین کارخانه سیمان ایران در شهرری ساخته شد. صنایع بزرگ مانند پالایشگاه‌ها و نیروگاه، انبار گاز، شهرک‌های صنعتی، پسماند و بهشت‌زهرا را به‌ترتیب در شهرری قرار دادند.  فکر کردند که شهرری یک حیاط خلوت است. قدیم‌ها نقش حیاط خلوت در ایران این بود که همه وسایل اسقاط خود را آنجا می‌ریختند و سالی یک‌بار حیاط خلوت را تمیز می‌کردند. این بی‌انصاف‌ها سالی یک‌بار هم نیامدند ری را تمیز کنند. الان مرکز پسماند آرادکوه 60سال است که در این منطقه است. بهشت‌زهرا هم همینطور.   الان کل صنایع مزاحم در تهران را وقتی می‌خواهند انتقال دهند، به شهرری می‌برند. بیشتر از 30هزار شغل مزاحم در تهران را نیز به شهرری منتقل کردند.
 فکر می‌کنید چرا کوه بی‌بی‌شهربانو تخریب می‌شود، چشمه علی آسیب می‌بیند و بناهای تاریخی ری خراب می‌شوند. مشکل از کجاست که به‌نظر می‌رسد ری هویت خود را رفته رفته از دست می‌دهد؟
هویت تاریخی ری که قابل کتمان نیست. اصلا خود چشمه‌علی را نگاه کنید. من پای چشمه علی ایستادم و از خشک شدن آن جلوگیری کردم. یعنی هم مترو را به اینجا آوردیم و هم گفتیم که آب چشمه ترمیم شود و خوشبختانه امسال پرآب هم بود. حالا اگر فرد دیگری بود احتمالا آب این چشمه خشک می‌شد. ما البته 2محله پشت حرم عبدالعظیم حسنی(ع) داشتیم که یکی نفرآباد و دیگری هاشم‌آباد است. این دو محله از نظر معماری جزو معماری‌های قدیم و باستانی بودند. اما به‌دلیل توسعه حرم این دو محله را خراب کردند. یعنی محله‌هایی که هویت 400ساله آن قطعی است، از بین رفتند.  
حال باید به شهرری، به عنوان یک شهر باظرفیت ملی بالا و نه فقط در حد یک منطقه نگاه شود. شهر تهران به‌قدری بزرگ است که نمی‌شود به همه مشکلات آن رسیدگی کرد. به‌خصوص که مشکلات بسیار است. مثلا بزرگراه امام علی(ع) به شهرری که می‌رسد، از جایی عبور می‌کند که 2 بار زلزله آنجا را ویران کرده است. کنار کوه بی‌بی‌شهربانو هم قرار دارد و این کوه هم به‌دلیل برداشت‌های بی‌رویه دارد از بین می‌رود. درحالی‌که هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد میراث طبیعی‌اش از بین برود.
 مهم‌ترین اقداماتی را که درباره شهرری در دوره پنجم شورای شهر صورت گرفته بفرمائید؟
 یکی ساخت مجتمع رازی در کنار برج طغرل است که مقبره شیخ صدوق نیمه‌کاره بود و آن را به اتمام رساندیم، اما متأسفانه به‌دلیل شیوع کرونا افتتاح نشد. همچنین یک مجتمع بزرگ هنری و سینمایی در کنار ابن‌بابویه ساخته شد. فعالیت دیگر توسعه خط6 مترو از شهرری بود. بعضی از املاک اطراف جوانمرد قصاب بی‌دلیل در طرح قرار داشت که پیگیری کردیم و نتیجه داد. هم‌اکنون نیز بزرگ‌ترین دغدغه ما این است که اطراف حرم حضرت عبدالعظیم(ع) 2محله‌ای که خراب شده را بازآفرینی کنیم.