نسل گردن‌خمیده‌ها در راه است
آشنایی با دردهایی که بی‌تحرکی به شما هدیه می‌کند
سمیرا رحیمی ـ روزنامه‌نگار
انسان، کم‌تحرک شده است. امروزه بیشتر دستاورد‌های بشر با تمرکز مطلق بر فعالیت‌های ذهنی محقق می‌شوند. این عدم‌نیاز به فعالیت فیزیکی برای دستیابی به اهداف مختلف، حتی برای بهره‌بردن از سرگرمی، چندان موذیانه و تدریجی وارد زندگی انسان‌ها شده است که بسیاری امروزه این سطح از بی‌تحرکی و یک‌جانشینی را عادی می‌دانند. دسترسی به افراد و مکان‌ها و خدمات مختلف از طریق اینترنت به این سکون و انفعال دامن زده است و دور از ذهن نیست که همین بی‌تحرکی ناشی از سبک زندگی آنلاین، در آینده به شکل بیماری‌های مختلف گریبان بشر را بگیرد. به‌ویژه به این دلیل که زندگی روزبه‌روز بیشتر از همیشه بر بستر ارتباطات و خدمات مجازی و اینترنتی تکامل پیدا می‌کند.
شیرین زمانی، فلوشیپ ارتوپدی کودکان معتقد است درحال حاضر مشکلات گردن و کمر، چاقی و درگیری‌های فیزیکی ناشی از آن و مشکلات ماهیچه‌ای اصلی‌ترین بیماری‌های رایج در میان مردم است و درصورت تغییرنیافتن سبک زندگی، این مشکل در آینده رواج بیشتری پیدا خواهد کرد. به گفته این متخصص، دلیل رواج بیماری‌های گردن و کمر میان مردم این است که سبک زندگی با اینترنت و گوشی‌های موبایل و تبلت درهم‌تنیده شده است و این سبک فعالیت باعث می‌شود برای مدت طولانی گردن خمیده، سر به سمت پایین و شانه‌ها به سمت جلو قرار بگیرند. از این‌رو گردن و شانه‌ها فشار بسیار زیادی را متحمل می‌شوند، آن هم در شرایطی که بیشتر مردم اهل ورزش‌کردن نیستند و این کم‌تحرکی به فشار وارد‌شده از فعالیت‌های بدون تحرک روزانه اضافه می‌شود و به این ترتیب جمعیت زیادی از مردم درگیر دردهای شانه، پشت، ستون فقرات و گردن خواهند شد. این دردها اگر به‌تدریج درمان‌نشده باقی بمانند و افزایش پیدا کنند، کم‌کم تاندون‌های شانه یا مهره‌های گردن افراد دچار مشکلاتی پیچیده‌تر خواهد شد که خود را به شکل آرتروز یا دیسک گردن یا حتی دیسک کمر نشان خواهند داد؛ زیرا فعالیت‌های نشسته به ستون فقرات هم فشار زیادی وارد می‌کند و ممکن است کمر را هم درگیر آرتروز و دیسک کند.
چاقی، معضل دیگری است که به گفته این متخصص ارتوپد در ایران و جهان گریبان افراد بسیاری را گرفته است. به گفته این متخصص در رشته ارتوپدی، این معضل برای بدن انسان، درگیری‌های بسیاری ایجاد می‌کند. ستون فقرات، لگن، زانو و مچ پا همگی تحت‌تأثیر این بیماری قرار می‌گیرند. درحال حاضر در کشور آنچه بیشتر مسئله‌ساز شده و درحال رواج بیشتر است، مسئله زانو است که در اثر وزن زیاد زودتر دچار آرتروز می‌شود. پس از آن مهره‌های کمر هستند که به‌دلیل چاقی افراد، درگیر آسیب‌هایی مانند آرتروز یا تنگی کانال نخاعی می‌شوند. درصورتی که شدت درگیری این دو، چه زانو و چه کمر افزایش پیدا کند، فرد مجبور است اعمال جراحی بسیار سنگین و پیچیده را متحمل شود. مشکل آرتروز و آسیب‌دیدگی زانوها به‌دلیل چاقی امروز میان مردم کشور بسیار رایج است و با توجه به سبک زندگی‌ای که میان اکثریت رواج دارد، در آینده نیز این درگیری برای مردم بیشتر خواهد شد. به گفته زمانی، جوانان و نوجوانان، به‌ویژه نوجوانان، در این زمانه چندان اهل ورزش نیستند- اکنون همه‌گیری کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن هم به این بی‌تحرکی دامن زده است- و بازی‌ها و فعالیت‌های فیزیکی سابق به بازی‌های کامپیوتری و اینترنتی تبدیل شده‌اند و به‌ندرت نوجوانی خارج از خانه به بازی یا فعالیت می‌پردازد. رفت‌وآمد به مدرسه و خانه هم تا پیش از آغاز همه‌گیری با سرویس مدرسه یا خودروی شخصی والدین بود و پس از همه‌گیری هم که کلاس‌ها به کل مجازی برگزار می‌شوند و رفت‌وآمدی وجود ندارد. به‌طور کل ورزش و تحرک کودکان و نوجوانان در این دوران بسیار کم شده است. همین کم‌تحرکی، ممکن است به مرور کودکان و نوجوانان را دچار مشکلات ماهیچه‌ای، اسکلتی، استخوانی و مفصلی کند و همه این مشکلات هم به‌دلیل ضعف عضلانی رخ می‌دهد. بسیاری از مراجعه‌کنندگان با مشکل ضعف عضلانی درگیرند. خوشبختانه در این مرحله، مشکلات ماهیچه‌ای با یک‌سری ورزش و تمرین و حرکات اصلاحی قابل درمان هستند. اما این قابلیت اصلاح تا یک زمانی امکان‌پذیر است. اگر مدتی طولانی از بروز مشکلات ماهیچه‌ای و دردهای بدن بگذرد و فرد هیچ اقدامی برای رفع آنها نکند، کم‌کم درد و فشار روی ستون فقرات و استخوان‌ها اثر منفی و شدید خواهد گذاشت و در چنین شرایطی درمان، فرایندی زمان‌بر، مشکل و پیچیده خواهد شد. از نظر این پزشک ارتوپد برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی در نسل‌های مختلف، چه نوجوانان و جوانان و چه بزرگسالان، بهترین راهکار تشویق همه افراد به ورزش‌کردن و داشتن زندگی پرتحرک است. زمانی می‌گوید: پشت‌میز‌نشینی طولانی و رفت‌وآمد با خودرو آفت سلامت افراد است. به‌خصوص کودکان و سالمندان باید به ورزش‌کردن تشویق شوند. کودکان درصورتی که از سنین کم به زندگی پرتحرک عادت کنند، ورزش‌کردن به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی آنها تبدیل خواهد شد و در آینده مشکلات اسکلتی و ماهیچه‌ای کمتری به سراغ آنها خواهد آمد. اینکه جدیدا استفاده از دوچرخه درحال رواج است، اتفاق خوبی است، زیرا دوچرخه‌سواری برای همه سنین، ورزشی بسیارمفید است. این فعالیت همه بخش‌های بدن، از ستون فقرات و لگن گرفته تا مچ‌ها و تا حدی هم شانه‌ها را درگیر می‌کند. از این‌رو سوق‌دادن افراد به چنین فعالیت‌هایی که تمام بدن را درگیر می‌کند و انجام آن برای همه سنین قابل اجراست و تبدیل‌کردن این فعالیت به بخشی لاینفک از زندگی افراد، تأثیری بسزا در جلوگیری از رواج بیماری‌های اسکلتی و ماهیچه‌ای بر جمعیت کشور خواهد داشت.
در همینه زمینه :
گرینویچ
مرکز تهران پژوهی همشهری
