جریان منفی با یک کلیک

علیرضا دباغ| مدیرکل سابق نظارت رسانه‌های نوین

نمی‌دانم بخندم یا ناراحت باشم از اقدام غیر حرفه‌ای که با لوگوی شناخته شده تیم بین‌المللی رم انجام دادند. اینکه سازمان صدا‌و‌سیما بر اساس فرهنگ جامعه اسلامی اقدام به سانسور برخی تصاویر می‌کند، بر اساس دستور العملی است که هر رسانه در دنیا به بر اساس دستور العملی آن را بر اساس فرهنگ خود دارد. بر اساس دستورالعملی که در صدا و سیما وجود دارد هرگونه تصاویری که به مسائل جنسی مربوط است، سانسور می‌شود و این موضوع هم در مورد انسان‌ها و هم در مورد حیوان‌ها به‌صورت جداگانه مشخص شده اما لوگویی که تصویر آن نامشخص بوده و تنها نمادی اساطیری است، در هیچ چارچوبی برای سانسور قرار نمی‌گیرد.
اما با توجه به اینکه کاشناسان خبره‌ای در این زمینه در صدا‌و‌سیما وجود دارد که به صورت کاملا حرفه‌ای اقدام به سانسور تصاویر می‌کنند به‌طوری که به مضمون خدشه‌ای وارد نمی‌شود، تعجب می‌کنم که چرا در این زمینه کج سلیقه‌گی صورت گرفت و به این شکل با لوگوی باشگاه رم برخورد شد. اما این سانسورها در تصاویری انجام می‌گیرد که در چارچوب دستورالعمل صدا‌و‌سیما قرار دارند و نمی‌دانم لوگویی که سابقه‌ای تاریخی دارد با چه منطقی سانسور شده است. روال برنامه‌های تلویزیونی مستقیم به اینگونه است که با تاخیر چند ثانیه‌ای به منظور نظارت بر تصاویر، پخش زنده داریم و ناظر پخش که مسئولیت اصلی در این زمینه را دارد در کنار تهیه کننده برنامه و تهیه‌کننده پخش زنده حضور داشته اما در خصوص حذف برخی تصاویر حرف آخر را می‌زند چراکه نماینده مستقیم مدیریت پخش در برنامه است. با این وجود عقلانی به نظر نمی‌رسد چنین لوگویی که طراحان خود برنامه بزرگنمایی کرده و در کنار تصویر مجری قرار داده‌اند، اینگونه سانسور شود و به نظر می‌رسد تنها سلقیه شخصی موجب شده تا این اقدام صورت گیرد. در غیر اینصورت اگر تشخیص بر این بوده که لوگو نمایش داده نشود، می‌شد آنرا به صورت کوچک در کنار تصویر مجری قرار داد. اما موضوعی که در اینجا اهمیت دارد، سانسور شدن تصویر نقاشی شده گرگ ماده در لوگوی باشگاه رم نیست، بلکه مخدوش کردن لوگویی است که بازتاب آن در رسانه های بین‌المللی تصویری مخدوش از رسانه ملی و در راستای آن فرهنگ ایران را به همراه دارد. اقدام سلیقه‌ای که یک فرد بر اساس دانش اندک خود نسبت به لوگو و نماد یک باشگاه که هویت یک فرهنگ را به همراه دارد صورت گرفته نه تنها اقدامی در خور تحسین است بلکه منجر به موجی منفی و جریان‌سازی تبلیغی علیه صدا‌و‌سیما شده است. اما این اتفاق را نمی‌توان به صدا‌و‌سیما به‌طور مستقیم ربط داد چراکه به نظر می‌رسد نتیجه تصمیمی کاملا فردی بوده و این تصمیم با توجه به زنده بودن برنامه و آماده نبودم عوامل و دست اندرکاران برنامه برای اجرای آن به بدترین شکل ممکن صورت گرفته و مسئولیت مستقیم آن تنها به فرد تصمیم گیرنده بر می‌گردد چراکه اگر عوامل برنامه آمادگی برای این اقدام را داشتند از قبل برای آن برنامه‌ریزی می‌کردند.