بهشت و جهنم مرغ و تخم‌مرغ

سمیرا رحیمی ـ روزنامه‌نگار

5دلار و 83سنت در ازای 12عدد تخم‌مرغ. به نرخ امروزی دلار در ایران یعنی 29800 تومان، هر عدد تخم‌مرغ 14هزار و 477تومان خواهد بود. اما نه در ایران، در سوئیس، کشوری که از بالاترین قیمت محصولات گوشتی و مرغداری در جهان برخوردار است. این نتیجه نظرسنجی شرکتی آلمانی است که قیمت محصولات دامی را در 52کشور جهان مورد بررسی قرار داده است. سوئیس در این رتبه‌بندی جایگاه اول جهان را به‌دست آورده است. شهروندان سوئیسی به‌صورت متوسط 142درصد بهای بیشتری برای خرید انواع محصولات گوشتی پرداخت می‌کنند. گوشت مرغ در سوئیس به نسبت میانگین جهانی 222درصد گران‌تر است. قیمت تخم‌مرغ نیز در این کشور بالاتر از دیگر کشورهای جهان است و هر شهروند سوئیسی در ازای 12عدد تخم‌مرغ باید 5.83دلار بپردازد. نباید فراموش کرد که این شکل از رتبه‌بندی‌ها صرفا با مقایسه قیمت‌های واحد با دیگر کشورها به‌دست می‌آیند و فاکتورهای مهمی مانند توان خرید مردم و حداقل حقوق پرداختی در ازای یک ساعت کار در آنها نادیده گرفته می‌شود. از این‌رو نمی‌توان این بالا بودن قیمت نسبت به میانگین جهانی را مبنای گران‌قیمت بودن و ناتوانی شهروندان سوئیسی در خریداری گوشت مرغ یا تخم‌مرغ درنظر گرفت. یک کارگر معمولی در این کشور با حداقل حقوق برای خرید یک کیلوگرم گوشت مرغ در سوئیس باید حدود یک ساعت کار کند. در ایران یک کارگر با حداقل حقوق یک‌میلیون و 835هزار تومان (بدون درنظر گرفتن مزایا) باید 2برابر این میزان کار کند تا بتواند یک کیلوگرم مرغ خریداری کند. همچنین بهتر است بدانید سوئیس از بالاترین میزان حداقل‌ حقوق در جهان برخوردار است و درحال حاضر کمترین میزان حقوق دریافتی در این کشور ساعتی 25دلار است؛ یعنی یک کارگر ساده در سوئیس ماهانه حداقل 3500دلار حقوق دارد. به بیانی دیگر یک کارگر سوئیسی با کل حقوق ماهانه خود می‌تواند حدود 130کیلوگرم گوشت مرغ و 7هزار و 204عدد تخم‌مرغ بخرد  در حالی که  یک کارگر ایرانی با کل حقوق ماهانه خود می‌تواند حدود 92کیلوگرم گوشت مرغ و هزار و 835عدد تخم‌مرغ خریداری کند. هزینه‌های بالای زندگی در سوئیس برای شهروندان این کشور با وجود دستمزدهای بالا، استانداردهای بالای زندگی و رایگان بودن بسیاری از خدمات مانند درمان یا تحصیل پشتیبانی می‌شوند.
با این‌همه نمی‌توان بالابودن قیمت مرغ و تخم‌مرغ را نسبت به دیگر مایحتاج شهروندان سوئیسی در این کشور انکار کرد. براساس گزارش وب‌سایت poultryworld دلیل بالا بودن متوسط قیمت مرغ و تخم‌مرغ در سوئیس نسبت به دیگر کشورهای جهان، افزایش بالای تقاضای شهروندان سوئیسی برای مواد غذایی تولید داخل است که گوشت مرغ و تخم‌مرغ هم شامل این مواد می‌شود. براساس یک نظرسنجی سه‌چهارم مصرف‌کنندگان سوئیسی ترجیح می‌دهند محصولات دامی نظیر تخم‌مرغ و مرغی را مصرف کنند که تولید مرغداران و دامداران سوئیسی باشد. علاوه بر این، اهمیت توجه به سلامت و رفاه حیوانات و بالا بودن کیفیت محیطی و بالا ‌بودن کیفیت محصولات نهایی برای مرغداران و کشاورزان از دیگر عوامل بالا‌ بودن قیمت این محصولات در سوئیس به شمار می‌رود. سوئیسی‌ها نیز مشتاقانه 3 تا 4برابر قیمت محصولات وارداتی تخم‌مرغ و گوشت مرغ را برای خریداری محصولات با کیفیت‌تر داخلی پرداخت می‌کنند.
در آن‌سوی نمودار قیمت گوشت مرغ و تخم‌مرغ، کشور همسایه ایران، پاکستان، ایستاده است. این کشور از پایین‌ترین قیمت تخم‌مرغ در جهان، برابر 77سنت آمریکا در ازای 12عدد برخوردار است و قیمت یک کیلو گوشت مرغ در آن 2دلار و 14سنت است. فراموش نکنید که پایین بودن قیمت، به نسبت میانگین جهانی است و برای مقایسه دقیق‌تر باید مواردی مانند حداقل درآمد و توان خرید شهروندان که در بالا به آنها اشاره شد، درنظر گرفته شود. 
در این کشور به‌صورت معمول قیمت بسیاری از محصولات کشاورزی مانند ماش یا عدس از گوشت مرغ بالاتر است. دلیل این اختلاف قیمت، توسعه و رشد سریع‌تر و قابل توجه دامداری، به‌ویژه مرغداری به نسبت صنعت کشاورزی طی سال‌های اخیر در پاکستان است. در بازه زمانی 10ساله از سال 2000 تا 2010 صنعت مرغداری در این کشور با رشد 127درصدی مواجه شد. میزان تولید گوشت مرغ در این دوره زمانی 127درصد و میزان تولید تخم‌مرغ 71درصد رشد یافته و این روند تا به امروز ادامه داشته است. صنعت مرغداری در این کشور یکی از پویاترین و موفق‌ترین بخش‌های صنعت کشاورزی است که نقش قابل‌توجهی در تولید ناخالص داخلی این کشور دارد. سهم این بخش از صنعت کشاورزی در تولید ناخالص داخلی پاکستان در سال 2018 برابر 1.4درصد بوده است. همچنین به‌منظور افزایش میزان استفاده شهروندان پاکستانی از پروتئین حیوانی، دولت این کشور در سال‌های اخیر حمایت خود از این صنعت را مضاعف ساخته است.
ایسلند و لبنان از دیگر کشورهای جهان هستند که پس از سوئیس قیمت تخم‌مرغ در آنها از بالاترین نرخ جهانی برخوردار است. در این دو کشور در ازای 12عدد تخم‌مرغ باید به‌ترتیب 4.90 و 4.63دلار پرداخت شود. کشورهای ایسلند و کرواسی پس از سوئیس بالاترین قیمت فروش گوشت مرغ در جهان را دارند و در ازای هر کیلو گوشت پاک‌شده مرغ در این دو کشور باید 14.40و 13.93دلار پرداخت شود. در مقابل برزیل و تایلند با قیمت‌های 2.29و 2.42دلار در ازای هر کیلو گوشت مرغ ارزان‌ترین قیمت این ماده غذایی را دارا هستند. هندوستان و قزاقستان با قیمت‌های 0.89و 0.98سنت آمریکا در ازای 12عدد تخم‌مرغ از کشورهایی هستند که کمترین قیمت این محصول غذایی را در جهان دارند. 
کوچک بودن صنعت مرغداری در ایسلند و آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به وضعیت اسفناک مرغداری صنعتی در این کشور و در پی آن افزایش تقاضا برای توجه به حقوق و رفاه حیوانات در تولید محصولات مرغداری‌ها از عوامل مؤثر بر بالا بودن قیمت گوشت مرغ و تخم‌مرغ در ایسلند به شمار می‌رود. همچنین بالابودن میزان تولید تخم‌مرغ در هندوستان- این کشور دومین تولید‌کننده بزرگ تخم‌مرغ در جهان است- و اجرای قانون تک‌نرخی بودن قیمت محصولات مصرفی باعث ارزان شدن این محصول در بازارهای هندوستان شده است، تاحدی که مرغداران هندی بارها اعتراض خود درباره مقرون به‌صرفه نبودن تولید تخم‌مرغ را در قالب تظاهرات اعلام کرده‌اند.