به تو از دور سلام

شهره کیانوش‌راد

  عزاداری‌سالار شهیدان، محرم امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا به شیوه متفاوتی برگزار شد. خانواده‌های بسیاری با نصب پرچم و سیاهپوش کردن کوچه و خیابان فضای محله خود را حسینی کردند و با برگزاری روضه‌های خانگی نشان دادند که هیچ اتفاقی نمی‌تواند مانع ابراز ارادت و عشق آنان به ساحت مقدس اهل‌بیت(ع) شود. شیوه‌های متفاوت برگزاری مراسم محرم امسال به سوژه‌ای برای عکاسی «مجتبی حیدری» تبدیل شد. در روزهایی که عاشقان امام حسین(ع) در تب و تاب دوری از کربلا و پیاده‌روی اربعین حسینی به سر می‌برند حیدری، نمایشگاهی از عکس‌هایش از روضه‌های خانگی را در امامزاده صالح(ع) به نمایش گذاشته است. او با نشان دادن عکس‌هایش از حس و حال عکاسی روضه‌های خانگی در کوچه‌ها و محله‌های تهران برایمان می‌گوید. 


عاشقانش را می‌توانستی درکوچه‌پس‌کوچه‌های شهر، از شمال تا جنوب تهران ببینی که در حال تدارک برپایی بی‌ریاترین و ساده‌ترین مراسم بودند. از خانه پیرزنی عکاسی کردم که هر سال روضه داشت اما امسال با حضور تعداد محدودی از همسایه‌ها و دعوت از مداح، روضه خود را برپا کرده بود. روضه مادر شهیدی را دیدم که امسال برخلاف سال‌های پیش فقط با دعوت از روضه‌خوان و به تنهایی عزاداری می‌کرد. در مراسمی شرکت کردم که ظهر عاشورا پشت‌بام منزلی برپا شده بود. محرم امسال غربتی در دل محله‌ها موج می‌زد و فرصت خوبی بود که بتوانم از این شیوه عزاداری‌ها در خیابان، پشت‌بام، خانه‌ها و حتی در حاشیه تهران عکاسی کنم. 



ماه محرم امسال با سال‌های دیگر متفاوت بود. قرنطینه خانگی و پرهیز از حضور در تجمع و لغو برپایی مراسم عزاداری در حسینیه‌ها وتکایا غم سنگینی بر دل عزاداران امام حسین(ع) گذاشته بود اما مردم در همین ایام هم به خوبی ارادت خود را به اهل‌بیت(ع) نشان دادند. با خودم فکر کردم که می‌توانم با عکاسی از این مراسم، لحظه‌های عاشقی را در قاب عکس از روضه‌های خانگی ثبت کنم. حالا که نتیجه کار را می‌بینم با خود می‌گویم که اگر این کار را انجام نمی‌دادم حتماً حسرت فرصتی را می‌خوردم که از دست داده بودم. عکس‌های روضه‌های خانگی در ایام محرم نشان می‌دهد که عرض ارادت مردم به ساحت مقدس ابا اعبدالله(ع) هیچ‌وقت و تحت هیچ شرایطی کمرنگ نمی‌شود بلکه فقط شیوه و مدل آن تغییر می‌کند. اگرچه سبک زندگی‌ها در شمال، جنوب، شرق و غرب تهران متفاوت است اما شیوه عزاداری برای محبوب دل‌ها با هم تفاوتی ندارد. 

افتتاحیه نمایشگاه عکس «به تو از دور سلام» مهمانان ویژه‌ای داشت؛ مهمانانی از جنس همان مردمی که خالصانه و عاشقانه در حد بضاعتی که داشتند در دل کوچه‌پسکوچه‌های تهران عزاداری می‌کردند. کودکان شیعیان پاکستانی که در اطراف ورامین زندگی می‌کنند در ایام محرم همه آنچه را که می‌توانستند جمع کردند تا بتوانند موکبی برپا کنند تا اگر رهگذری مسیرش به موکب آنها افتاد از او پذیرایی کنند. موکب خلاصه می‌شد در 2 کلمن آب و چند پارچه سیاه و کودکانی که خود را خادمان امام حسین(ع) می‌دانستند. مرا که دیدند به سمتم دویدند و به سقاخانه خود دعوت کردند. این عشق و ارادت به امام حسین(ع) قیمت ندارد. در مراسم افتتاحیه نمایشگاه عکس در آستان امامزاده صالح(ع) از تلاش این کودکان برای برپایی موکبشان درحاشیه تهران تجلیل شد. 

«به تو از دور سلام» عنوان نمایشگاه عکس‌هایی است که در امامزاده صالح(ع) و با همکاری تولیت آستان، حجت‌الاسلام بی‌آزار برگزار کرده‌ام. از سال 1393 محرم را در عراق عکاسی می‌کردم و امسال بعد از 6 سال در ایران عکاسی کردم. این نمایشگاه شامل 23 تک فریم است. نمایشگاه 2 بخش دارد. بخش اول شامل عکس‌هایی از پیاده‌روی زائران از بصره تا کربلا در سال‌های گذشته است و بخش دیگر به روضه‌های خانگی امسال در تهران اختصاص دارد. از پنجم ماه محرم که هشتک روضه‌های خانگی شکل گرفت تا پایان ماه محرم سراغ افرادی می‌رفتم که در خانه‌هایشان روضه خانگی برپا کرده بودند. پیدا کردن سوژه‌ها از طریق فضای مجازی و با همکاری دوستانی بود که در این کار مشارکت می‌کردند. همچنین چند مجموعه عکس به‌صورت قصه و با موضوعات مادر شهید مدافع حرم عراقی، تعزیه‌خوان عراقی، معلم، پلیس و یک معلول و در صحن امامزاده صالح(ع) به نمایش گذاشته شده. نمایشگاه تا 24 مهر برپاست.