سیمرغ 3میلیارد تومانی

 محمد باریکانی- دبیر گروه زیست بوم

 برند ملی گردشگری ایران صبح دیروز و همزمان با آغاز هفته گردشگری توسط وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور رونمایی شد. سیمرغ حالا تبدیل به نماد ملی و جهانی گردشگری ایران شده است که پیش‌تر یک‌بار به‌صورت ناگهانی و بدون اعلام قبلی توسط علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی گردشگری در اسفندماه سال 98رونمایی شده بود. برند ملی گردشگری ایران که قرار است نشان جهانی ایران در حوزه سفر باشد در مدتی کوتاه بدون برگزاری فراخوان و مسابقه و داوری 3میلیارد تومان به سه دفتر بازاریابی و تبلیغات، اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری و دفتر مطالعات آموزش گردشگری تزریق کرد تا سرانجام یک تندیس نه چندان چشم‌گیر و یک لوگوی بی‌ارتباط با نشان سیمرغ و به‌عنوان برند ملی ایران در صنعت گردشگری جهان تحویل شود. اما داستان برند ملی پرحاشیه گردشگری ایران چیست و چرا انتخاب سیمرغ به‌عنوان نماد ملی و جهانی گردشگری ایران با انتقادهایی مواجه شده است؟ از دو دهه پیش ماجرای نیاز ایران به برند ملی گردشگری مطرح شد و از یک دهه قبل نیز فعالیت اجرایی برای طراحی و ساخت برند ملی گردشگری کشور آغاز شد. اما هربار به‌دلیلی طراحی و ساخت برند ملی گردشگری ایران به تعویق افتاد و هرآنچه هزینه می‌شد سوخت شد. تا آنکه محمد محب خدایی، معاون پیشین گردشگری کشور، فعالیت طراحی و ساخت برند ملی گردشگری کشور را به‌صورت رایگان در دستور کار قرار داد و سال 97در دو فاز، فراخوان عمومی برند ملی گردشگری ایران آغاز و تیم مطالعاتی برای این پروژه به‌صورت رایگان تشکیل شد.
محب خدایی اعلام کرده است که تمام این فرایند به رایگان در حال انجام بود و کارشناسانی که آن‌زمان در معاونت گردشگری مشغول به‌کار بودند به همشهری گفتند در فراخوان ابتدایی برای برند ملی گردشگری 200طرح و شعار از سوی دانشجویان و معماران و طراحان به معاونت گردشگری ارسال شد که از این میان، افراد برجسته در حوزه‌های بازاریابی و طراحی و... 10طرح و شعار را واجد ارزش دانستند، اما در داوری نهایی هیچ‌یک از طرح‌ها و شعارها قادر به معرفی تمامی شخصیت گردشگری ایران به جهان نبود. بنابراین، فاز دوم مطالعات، نظرسنجی‌ها و... برای شناخت تمامی ظرفیت‌های تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، میراثی و طبیعی ایران آغاز شد.
فاز دوم مطالعات ادامه یافت تا آنکه معاون گردشگری وقت برکنار شد و دوره دیگری در طراحی و ساخت برند گردشگری کشور آغاز شد. منتها با این تفاوت که این‌بار سه میلیارد تومان به طراحی و ساخت این برند اختصاص یافت.
براساس اسنادی که به روزنامه همشهری ارسال شده و در دفتر روزنامه موجود است، پیشنهاد مجدد «تدوین استراتژی، طراحی و ایجاد ساختار مدیریت برند گردشگری ایران» توسط دفتر مطالعات آموزش گردشگری به ولی تیموری، معاون گردشگری، ارائه شد و اهداف اصلی طرح اینگونه تشریح شد: «خلق و مدیریت برند گردشگری ایران، در راستای ارتقای کمی و کیفی قدرت برند ملی»، «خلق و مدیریت برند گردشگری ایران، در راستای ایجاد یک برند توانمند جهت معرفی یکپارچه و هدفمند گردشگری متمایز ایران در بازارهای جهانی و بدل شدن به نماد کالا، خدمات و محصولات متمایز صنعت گردشگری ایران و جریان‌سازی‌ آن».
وزارت میراث فرهنگی اعلام کرده که برای طراحی این برند با صدها کارشناس مشورت شده‌است.