رئیس اداره زیباسازی منطقه 4 از آراستن چهره معابر می‌گوید
زیبایی و چشمنوازی محله‌ها
پریسا نوری
اگر از آن دسته افرادی هستید که هنگام پیاده‌روی به دور و برتان توجه می‌کنید، حتماً در برخی از معابر شهر درختان خشک شده‌ای دیده‌اید که با خلاقیت و ذوق هنرمندان به مجسمه‌‌های چوبی زیبایی تبدیل شده‌اند که دل هر رهگذری را می‌برند، یا نمای خاکستری و دوده گرفته برخی خانه‌های متروکه که همه با اکراه از کنارشان می‌گذرند، را دیده‌اید که پس از مدتی با کمک دستانی هنرمند و نوازش قلم موی رنگی تابلوی چشمنوازی را پیش روی رهگذران به نمایش گذاشته‌اند. این اقدامات یعنی ایجاد جلوه‌های بصری زیبا در معابر در کنار رنگ‌آمیزی و زیباسازی المان‌های شهری بخشی از فعالیت اداره زیباسازی شهرداری است که با هدف بهسازی جلوه شهر و افزایش نشاط و شادابی شهروندان انجام می‌شود. اهمیت پرداختن به این فعالیت‌ها در منطقه 4 شهرداری که جزو بزرگ‌ترین مناطق پایتخت است و بیشترین معابر، جداره‌ها، پل‌ها، المان‌ها و تجهیزات شهری را به خود اختصاص داده و بخشی از شریان ورودی شمال و شرق تهران محسوب می‌شود، بیش از مناطق دیگر است. از این‌رو با «رضا خاتمی» رئیس اداره زیباسازی همراه شدیم تا ضمن مرور نقایص احتمالی از برنامه‌های آینده این اداره برای زیباسازی محله‌های منطقه با خبر شویم.
بهسازی زیر پل میدان رسالت
پل‌های عابرپیاده جزو المان‌های شهری شاخص و پرتعداد مناطق هستند و رنگ‌آمیزی، نورپردازی و زیباسازی آنها در افزایش کیفیت سیمای شهری مؤثر است. حال اگر این سازه، پر تردد و منحصربه‌فرد باشد قطعاً زیباسازی محیطی آن اهمیت بیشتری دارد. درست مثل بزرگ‌ترین پل عابرپیاده پایتخت که در میدان رسالت قرار دارد و در سطح زیرین آن ایستگاه اتوبوس بی.آر.تی جانمایی شده و روزانه هزاران شهروند از گذر سواره و پیاده آن تردد می‌کنند. مسافرانی که در ایستگاه منتظر رسیدن اتوبوس هستند منظره کاشیکاری جدار زیر پل را که از سال‌ها پیش اجرا شده، می‌بینند. این کاشیکاری نیمی از جداره بتنی زیر پل را پوشانده، و نیمه دیگر عریان و بدمنظر رها شده. علاوه بر این، دیواره زیر پل در گذر زمان دود اندود و تیره شده و جلوه بصری مناسبی برای بزرگ‌ترین پل عابرپیاده شهر ندارد. این موضوع را با رئیس اداره زیباسازی منطقه در میان می‌گذاریم. خاتمی می‌گوید: «در گذشته مناطق برای زیباسازی پل‌ها اقدام می‌کردند، اما در حال حاضر زیباسازی پل‌ها را سازمان زیباسازی انجام می‌دهد و ما صرفاً طرح‌های پیشنهادی را به سازمان ارائه می‌دهیم. درباره پل میدان رسالت هم طبق دستورالعمل سازمان، روی جداره بتنی پل نباید‌کاری انجام شود، اما برای تکمیل کاشیکاری زیر پل رسالت مکاتباتی با سازمان زیباسازی انجام داده‌ایم و منتظر اعلام نتیجه هستیم. همچنین شست‌وشوی دوره‌ای جداره به‌طوری که آسیب نزند اجرا می‌شود، اما به دلیل پر تردد بودن این معبر زود کثیف می‌شود. با این حال‌درصددیم تا پایان سال سطح جداره پل را که به دلیل آبریزی از فضای سبز اطراف نیاز به مرمت دارد، تعمیر و بهسازی کنیم.»
پیگیری ترمیم نقاشی شهدا
سال‌هاست که نقاشی تصویر شهدا با هدف زنده نگه داشتن نام و یادشان بر دیوارهای شهر انجام می‌شود. در منطقه ما هم پرتره ده‌ها شهید گرانقدر بر جداره‌ها به یادگار مانده که برخی جزو آثار ارزشمند هنری محسوب می‌شوند. اما این آثار به مرور زمان در معرض باد و باران، تابش خورشید و سایر عوامل محیطی آسیب دیده و نیاز به مرمت دارند. مثل نقاشی چهره شهید «مهدی صادقی» در ناحیه 9 که سال‌هاست به دلیل خارج شدن لوله فلزی از دیوار مخدوش شده و ترمیم دیواره و بهسازی تصویر شهید ضرورت دارد. رئیس اداره زیباسازی در این‌باره می‌گوید: «سوراخ شدن دیوار و خارج شدن لوله از آن تخلف محرز مالک است، ما این موضوع را به مالک اطلاع دادیم، ایشان هم قول دادند لوله را جمع کنند تا ما نقاشی را بازسازی کنیم، اما متأسفانه تاکنون به تعهدشان عمل نکرده‌اند. ما هم دوباره این موضوع را از طریق ناحیه پیگیری می‌کنیم و اطمینان می‌دهیم که در نخستین فرصت رفع نقص و اصلاح شود.» خاتمی درباره بهسازی سایر نقاشی‌های دیواری می‌افزاید: «نقاشی شهید «کمیل میرزازاده» در بزرگراه شهید باقری هم نیاز به مرمت دارد که خواستیم با هزینه خودمان انجام دهیم اما چون این نقاشی‌ها همه از طرف سازمان زیباسازی انجام شده، قرار شده خودشان مرمت کنند، ما فقط مجوز ترمیم را از مالک گرفتیم و به سازمان فرستادیم و پیگیر هستیم که مرمت نقاشی تصویر این شهید بزرگوار هم به‌زودی انجام شود.»
حذف زایدات بدمنظر
در کنار نمادهای خوش رنگ و لعابی که وجودشان موجب زیبایی و بهبود منظر شهری می‌شود، برخی زواید و عناصر بدمنظر مانند بنرها و تابلوهای غیراستاندارد، نرده‌های ناموزون، سایبان‌های اضافی مغازه‌ها و... به سیمای شهر آسیب می‌زنند و با ایجاد حس به هم ریختگی و بی‌نظمی، در درازمدت ذهن و روان شهروندان را پریشان می‌کند. رئیس اداره زیباسازی منطقه هم معتقد است همیشه افزودن، موجب زیبایی نیست و گاهی پاک کردن آشفتگی‌ها از چهره شهر و حذف اغتشاشات بصری تأثیر بسزایی در زیبایی چهره شهر دارد. او در ادامه به بخشی از این فعالیت‌های اجرا شده در این حوزه اشاره می‌کند: «طی ماه‌های اخیر نرده‌های طرح چوب فرسوده در پیاده‌روی خیابان فرجام، نرده‌های ترافیکی زاید در بزرگراه شهید سردار سلیمانی، چهارراه تیرانداز، بزرگراه شهید زین‌الدین و تابلوهای مسیریابی مراکز تجاری مثل مبل دلاوران، سقاخانه وسط پیاده‌رو بزرگراه شهید سردار سلیمانی، روبه‌روی بوستان رسالت، ساعت‌های قدیمی و از کار افتاده در برخی میادین مثل میدان 100 نارمک که موجب نازیبایی چهره شهر بودند، حذف شدند. همچنین با نصب پرتابل، بنرهای‌ریز و درشت هشدار ویروس کرونا در ورودی بوستان‌های جنگلی جمع‌آوری شدند.»
برنامه‌های پیش رو
برنامه‌های نیمه‌کاره و اجرای طرح‌های جدید برای زیباسازی فضای منطقه تا پایان سال تکمیل می شود. خاتمی می‌گوید: «تاکنون 30 پل عابرپیاده رنگ‌آمیزی شده و تا پایان سال بقیه پل‌های منطقه هم رنگ‌آمیزی می‌شوند. همچنین از ابتدای سال نقاشی چهره 4 شهید بر دیوار خانه‌هایشان در خیابان شهید کرد اجرا شده و قرار است تا پایان سال تصویر سردار شهید قاسم سلیمانی در دو نقطه از بزرگراه شهید سلیمانی در محدوده بزرگراه باقری و خیابان طراحی شود. همزمان ترمیم دیوارنگاری و کاشیکاری بزرگراه سردار سلیمانی و ترمیم نقاشی‌های قدیمی ناحیه یک در محدوده پل سیدخندان انجام می‌شود. رنگ‌آمیزی پایه 53 پرتابل هم در دستور کار است. علاوه بر این بازسازی و نوسازی نورپردازی‌های زیرگذر پل‌های سواره‌رو و پیاده‌رو هم از جمله برنامه‌های پیش رو است که در صورت تأمین اعتبار اجرا می‌شود. در کنار فعالیت‌ها به روال سابق حذف زوائد و نازیبایی‌های بصری ادامه دارد.»
بهسازی زیر پل میدان رسالت
پل‌های عابرپیاده جزو المان‌های شهری شاخص و پرتعداد مناطق هستند و رنگ‌آمیزی، نورپردازی و زیباسازی آنها در افزایش کیفیت سیمای شهری مؤثر است. حال اگر این سازه، پر تردد و منحصربه‌فرد باشد قطعاً زیباسازی محیطی آن اهمیت بیشتری دارد. درست مثل بزرگ‌ترین پل عابرپیاده پایتخت که در میدان رسالت قرار دارد و در سطح زیرین آن ایستگاه اتوبوس بی.آر.تی جانمایی شده و روزانه هزاران شهروند از گذر سواره و پیاده آن تردد می‌کنند. مسافرانی که در ایستگاه منتظر رسیدن اتوبوس هستند منظره کاشیکاری جدار زیر پل را که از سال‌ها پیش اجرا شده، می‌بینند. این کاشیکاری نیمی از جداره بتنی زیر پل را پوشانده، و نیمه دیگر عریان و بدمنظر رها شده. علاوه بر این، دیواره زیر پل در گذر زمان دود اندود و تیره شده و جلوه بصری مناسبی برای بزرگ‌ترین پل عابرپیاده شهر ندارد. این موضوع را با رئیس اداره زیباسازی منطقه در میان می‌گذاریم. خاتمی می‌گوید: «در گذشته مناطق برای زیباسازی پل‌ها اقدام می‌کردند، اما در حال حاضر زیباسازی پل‌ها را سازمان زیباسازی انجام می‌دهد و ما صرفاً طرح‌های پیشنهادی را به سازمان ارائه می‌دهیم. درباره پل میدان رسالت هم طبق دستورالعمل سازمان، روی جداره بتنی پل نباید‌کاری انجام شود، اما برای تکمیل کاشیکاری زیر پل رسالت مکاتباتی با سازمان زیباسازی انجام داده‌ایم و منتظر اعلام نتیجه هستیم. همچنین شست‌وشوی دوره‌ای جداره به‌طوری که آسیب نزند اجرا می‌شود، اما به دلیل پر تردد بودن این معبر زود کثیف می‌شود. با این حال‌درصددیم تا پایان سال سطح جداره پل را که به دلیل آبریزی از فضای سبز اطراف نیاز به مرمت دارد، تعمیر و بهسازی کنیم.»
پلکان رنگین کمانی مورد تأیید نیست
شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده که چرا در برخی مناطق همجوار از رنگ‌های شاد و متنوع برای رنگ‌آمیزی پله‌های پل عابرپیاده استفاده شده و هر پله یک رنگ دارد، ولی رنگ پلکان پل‌های عابرپیاده در منطقه ما آبی آسمانی است؟ رئیس اداره زیباسازی در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «طبق پالت رنگی سازمان که به تأیید استادان و کارشناسان این حوزه رسیده، همه اجزای پل باید آبی آسمانی باشد و اقدام برخی مناطق در به کارگیری تنوع رنگ یا به اصطلاح استفاده از رنگ‌های رنگین کمانی برای پله‌های پل عابر تخلف است.»
