پزشک همشهری
چرا بیماری کرونا در برخی‌ها شدید و در برخی دیگر خفیف است؟
علی ملائکه ـ روزنامه‌نگار و پزشک
بررسی‌های اخیر نشان می‌دهند که در برخی بیماران کووید-۱۹ کروناویروس باعث می‌شود دستگاه ایمنی واکنش نابه‌جای بیش از حد شدیدی را از خود نشان دهد که به بدن آسیب می‌زند.
دستگاه ایمنی در برخی از بیماران به جای آنکه سلول‌ها و مولکول‌های مناسب را برای مقابله با ویروس‌های مهاجم بسیج کند، مجموعه‌ای کامل از سلاح‌ها را به محل می‌آورد و حمله شدید بی‌هدفی را ایجاد می‌کند که به بافت‌های سالم آسیب می‌زند.
پاسخ اولیه دفاعی، عمدتا به مولکول‌هایی پیام‌دهنده به نام «سایتوکاین‌ها» بستگی دارد که در پاسخ به ویروس آزاد می‌شوند. سایتوکاین‌ها مانند آژیرهایی میکروسکوپی می‌توانند نیروهای کمکی را از همه جای بدن به محل عفونت فراخوانند و باعث ایجاد التهاب شوند. در مرحله یک نوع سلول دستگاه ایمنی به نام سلول‌های B که آنتی‌بادی تولید می‌کنند و سلول‌های ایمنی دیگر به نام سلول‌های T به‌عنوان نیروهایی متخصص وارد صحنه می‌شوند تا ویروس و سلول‌های آلوده شده به آن را از بین ببرند. اما به نظر می‌رسد این روند هماهنگ شده در افراد دچار کووید-۱۹ شدید به هم می‌خورد. سایتوکاین‌هایی که آژیر اولیه حمله را به صدا در می‌آورند، حتی پس از ورود آنتی‌بادی‌ها و سلول‌هایT صحنه را ترک نمی‌کنند، در نتیجه پاسخ شدید التهابی حتی در هنگامی که نیازی به آن نیست، فروکش نمی‌کند.
پیام‌دهی مداوم التهاب‌زا ممکن است تا حدی به این علت باشد که بدن نمی‌تواند ویروس را مهار کند. بسیاری از افرادی که دیرتر از بیماری بهبود پیدا می‌کنند، نسبت به آنهایی که به سرعت بهبود می‌یابند، برای مدت طولانی‌تری ویروس را در بدن‌شان دارند و شاید همین عامل باعث می‌شود که دستگاه ایمنی به واکنش التهابی دیوانه‌وارش ادامه دهد.
ناتوانی در دفاع خط اول ممکن است باعث شود که دستگاه ایمنی آژیرهایش را حتی بلندتر به صدا درآورد و باعث پاسخ التهابی به روندی ویران‌کننده بدل شود. در چنین وضعیتی با وجود پاسخ ایمنی بسیار شدید، ویروس همچنان به تکثیرش ادامه می‌دهد.
اشتباه در هدفگیری به قلمروی سلول‌های B و سلول‌های T که برای هماهنگ کردن حملات‌شان باید با هم در ارتباط باشند، هم گسترش می‌یابد و کروناویروس به طریقی مانع از ارتباط درست این 2نوع سلول دستگاه ایمنی با هم می‌شود.
