منابع طبیعی
آق‌مشهد در مسیر خروج از وقف
سازمان جنگل‌ها در نخستین بیانیه با موضوع وقف انفال و منابع‌طبیعی از کوشش حداکثری برای حفظ و صیانت از جنگل‌ها خبر داد
سیدمحمد فخار- خبر‌نگار
پس از یک‌ماه فراز و نشیب درخصوص سرنوشت نامعلوم 5600هکتار از جنگل‌های هیرکانی که به‌عنوان وقف در تملک شخصی خاص قرار گرفت، سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور در بیانیه‌ای اعلام کرد: «جنگل قابلیت وقف‌شدن ندارد.»
افکار عمومی در هفته‌های اخیر و با مطرح‌شدن ماجرای وقف 5600هکتار جنگل هیرکانی در آق‌مشهد ساری و موضوع وقف انفال و منابع طبیعی به‌شدت حساس شد و حتی روسای قوای مقننه و مجریه نیز به موضوع آق‌مشهد ورود کردند و پیگیری برای بازگرداندن این منطقه به منابع طبیعی ادامه یافت.
اکنون سازمان جنگل‌ها در نخستین بیانیه رسمی خود اعلام کرده است: «پیرو جلسه مورخه 11مرداد که به ریاست معاون اول و جمعی از معاونان رئیس‌جمهور، وزرای ذیربط و وزیر جهاد کشاورزی، رؤسای سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، سازمان اوقاف و امور خیریه و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برگزار شد، کلیه مقامات حاضر در جلسه ضمن ارج نهادن به نهاد مقدس وقف که از جایگاه شرعی و قانونی ویژه در نظام حقوقی جمهوری اسلامی برخوردار است، تأکید کردند: جنگل‌های هیرکانی و آنچه جزو انفال است و جزو سرمایه ملی محسوب می‌شود قابلیت وقف‌شدن را نداشته و اخذ سند به نمایندگی دولت و حفاظت و صیانت از آن با سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور بوده و اراضی مشمول وقفنامه‌ها و اسناد مالکیت وقف نیز وفق قوانین ساری و جاری کشور و آیین‌نامه مصوب هیأت وزیران در کارگروه مشترک و مراجع صلاحیت‌دار تعیین تکلیف خواهد شد.»
سازمان جنگل‌ها که متولی اصلی حفاظت از انفال و منابع طبیعی کشور است در پایان بیانیه خود آورده است: «سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به مردم شریف ایران اطمینان می‌دهد که از هیچ کوششی در راه حفاظت و صیانت از جنگل‌ها و مراتع کشور به‌عنوان میراث گذشتگان و امانت آیندگان دریغ نخواهد کرد.»
مردم نگران نباشند
سازمان جنگل‌ها همچنین به نقل از رضا افلاطونی، مدیرکل حقوقی آن سازمان در مورد روند پیگیری ماجرای وقف دماوند و جنگل هیرکانی آق‌مشهد ساری اعلام کرد: جزئیات در کارگروه‌های کارشناسی بررسی می‌شود و با حضور کارشناسان و مدیران هردو دستگاه در مورد این 2موضوع تصمیم‌گیری می‌شود. تاکنون به‌دلیل اختلاف‌های فنی و حقوقی موضوع ادامه‌دار شده است، ولی در مجموع مردم نگران جنگل آق‌مشهد نباشند و امیدواریم این مشکل هرچه زودتر حل شود.
او افزود: درباره سرنوشت این جنگل امیدواریم ریاست قوه قضاییه به پرونده ورود کرده تا کمک کند این مشکل هرچه زودتر حل شود.
به گفته افلاطونی، پیگیری ماجرای کوه دماوند و جنگل هیرکانی یک روند رسیدگی قضایی دارد که با توجه به حساسیت‌های دادستان کل کشور، سازمان جنگل‌ها نیز مجدد نامه‌ای برای رئیس قوه قضاییه ارسال کرده است و امیدواریم مراحل مرتبط با آق‌مشهد‌ساری هرچه زودتر به اتمام برسد.
مسئولیت جهانی در حفظ جنگل‌های هیرکانی
جنگل هیرکانی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این جنگل مجموعه‌ای از گونه‌های گیاهی مربوط به چندین میلیون سال قبل دارد و از دست رفتن این پوشش به معنای آن است که بشریت بخشی از پوشش گیاهی مهم زمین را از دست داده است. حفظ جنگل هیرکانی اکنون نه یک مسئولیت ملی و منطقه‌ای که مسئولیت جهانی و وظیفه انسانی است.
هادی کیادلیری، دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور نیز در ارتباط با وقف 5600هکتار از روستای آق‌مشهد به همراه بخش وسیعی از جنگل هیرکانی به ایسنا گفته است: وقف ۵۶۰۰هکتار از جنگل‌های آق‌مشهد به لحاظ قانونی درست نیست. چون زمانی می‌توان وقف را صورت داد که در مرحله نخست، شخص مالک آن باشد.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور افزود: تمام اسناد و مالکیت‌های قبلی از سال۱۳۴۱ و پس از ملی شدن منابع طبیعی ابطال شده‌اند و اگر غیر از این بود تمام خوانین و مالکانی که قبل از سال۱۳۴۱ اسناد مالکیت بخش‌هایی از کشور را داشتند، می‌توانستند با سندی به نام خود ادعای مالکیت کنند.
وی درباره ادعای عجیب اداره اوقاف مازندران درخصوص دست‌کاشت بودن جنگل آق‌مشهد ساری نیز اعلام کرد: در بخش شمال کشور به‌کلی جنگل طبیعی داریم و شاید یک حاشیه‌ای درختکاری شده باشد که آن هم مربوط به محدوده مورد بحث نمی‌شود. حتی اگر در محدوده‌ای از ۵۶۰۰هکتار جنگل‌های آق‌مشهد نیز درختکاری صورت گرفته باشد نیز باید گفت؛ این محدوده، دارای درختان کهنسال و گونه‌های گیاهی بومی جنگل‌های هیرکانی است. بنابراین مشخص است که هیچ‌کس در ماهیت و ایجاد این پوشش گیاهی نقش نداشته تا بخواهد بر این عرصه‌ها ادعای مالکیت داشته باشد و آن را وقف کند.
بهره‌برداری از جنگل ممنوع است
حجت‌الاسلام حسینعلی خادمی، متولی وقف جنگل آق‌مشهد ساری در ویدئویی که اخیرا و پس از پیگیری‌های جدی مسئولان کشور برای بازگرداندن این عرصه به منابع طبیعی منتشر کرد، سازمان جنگل‌ها را متهم به قطع درختان جنگل آق‌مشهد و بهره‌برداری از این منابع کرد. او حتی اعلام کرد که اداره منابع طبیعی در حال نابودکردن موقوفه آق‌مشهد بوده و او با پیگیری وقف آق‌مشهد جلوی نابودی این منابع را گرفته است. هادی کیادلیری، دبیرمرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور اما در واکنش به اظهارات این‌چنینی اعلام کرد: حتی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری که متولی تمام جنگل‌ها در کشور است هم اجازه قطع هیچ درختی را ندارد و این موضوع در برنامه ششم توسعه نیز قانون شده است. بنابراین باید به این نکته توجه داشت که شخص مدعی شاید در تلاش است با خبرسازی مبنی بر درخواست گرفتن مجوز قطع درختان محدوده ۵۶۰۰هکتاری جنگل‌های آق‌مشهد، اذهان عمومی را به سمتی هدایت کند که مردم تصور کنند وقف این محدوده تثبیت شده و اکنون به فکر بهره‌برداری از این عرصه‌ها هستند.
