کمبود انسولین و گرفتاری دیابتی‌ها ادامه دارد

تقریبا یک‌ماه پس از آغاز همه‌گیری کرونا برخی داروها ازجمله داروهای اساسی در بازار کمیاب شده‌اند. یکی از این داروها انسولین قلمی است؛ یکی از داروهای وارداتی پرمصرف که هنوز هم پس از چندماه به اندازه نیاز در دسترس متقاضیان نیست. وزارت بهداشت اعلام کرده از این هفته به بعد انسولین قلمی در تعدادی از داروخانه‌های منتخب توزیع می‌شود، اما توزیع آن محدود و طبق دستورالعمل‌های خاصی خواهد بود. در میان داروهای کمیاب و اقلام دارویی که در ماه‌های اخیر در ایران دسترسی به آنها دشوار شده، انسولین قلمی یکی از شناخته‌شده‌ترین‌هاست. کیانوش جهانپور، رئیس‌مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت تأیید می‌کند که توزیع انسولین قلمی در برخی بازه‌های زمانی به دلایل مشکلات ارزی و به‌ویژه همزمان با شیوع کرونا با مشکلاتی مواجه شده است. هفته آخر تیر‌ماه بود که مشکل کمبود انسولین قلمی تقریبا در همه کشور گزارش شد. به گفته مسئولان وزارت بهداشت، هم‌اکنون موجودی این دارو برای تعدادی از داروخانه‌ها تامین شده است. البته توزیع انسولین قلمی مسائل خاص خود را هم دارد. قیمت این دارو در ایران با کشورهای همسایه متفاوت است و برای جلوگیری از خرید و قاچاق دارو از داخل کشور به کشورهای همسایه، ضوابطی برای عرضه این دارو به بیماران دیابتی درنظر گرفته شده تا دارو به بیمار واقعی برسد. آنطور که جهانپور، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت می‌گوید، اگر اطلاعات افراد در سازمان‌های بیمه‌گر خود مبنی بر ابتلا به دیابت ثبت شده باشد، آنها می‌توانند بر حسب نیاز، انسولین قلمی را دریافت کنند. اگر افراد نتوانستند این دارو را در داروخانه‌ای که مراجعه کردند دریافت کنند، می‌توانند با شماره تلفن ۱۹۰ که به‌صورت ۲۴ ساعته پاسخگوست، تماس بگیرند و از مکان داروخانه‌ای که این دارو را دارد، آگاه شده و داروی خود را دریافت کنند.

سهمیه برای بیمه‌شدگان تامین‌اجتماعی
سازمان تامین اجتماعی نیز اعلام کرده که در راستای اجرای بند «ج» ماده ۷۴ قانون برنامه ششم توسعه کشور و بند «ب» تبصره ۱۷ قانون بودجه سال۹۷ مبنی بر انجام خرید راهبردی سازمان‌های بیمه‌گر، براساس دستورالعمل‌ها و راهنماهای بالینی، نسبت به تشکیل پرونده و تخصیص سهمیه دارو به بیماران دیابتی اقدام کرده است. بیماران دیابتی تحت پوشش این سازمان می‌توانند با مراجعه به دفاتر رسیدگی به اسناد پزشکی و ارائه مدارک پزشکی، نسبت به تشکیل پرونده الکترونیک دیابت و دریافت دارو از داروخانه براساس سهمیه تعیین شده در پرونده خود اقدام کنند. این بیماران برای دریافت داروی انسولین قلمی فقط یک‌بار به‌منظور تشکیل پرونده به دفاتر رسیدگی به اسناد پزشکی مراجعه کرده و از آن پس، جهت دریافت دارو فقط به داروخانه مراجعه می‌کنند.

داروخانه‌ها نباید انسولین قلمی را آزاد بفروشند
برخی از بیماران می‌گویند که بعضی از داروخانه‌ها، انسولین قلمی را به‌صورت آزاد با قیمت حدود ۴۵ هزار تومان می‌فروشند، اما جهانپور تأکید می‌کند که داروخانه‌ای که با بیمه‌ها قرار داد دارد، باید انسولین قلمی را با شرایط بیمه‌ای به بیمار بفروشد. اگر بیمار برای تامین انسولین قلمی با دفترچه بیمه به داروخانه‌ای مراجعه و داروخانه اعلام کرد که دارو را به‌صورت آزاد می‌فروشد، تخلف است. این تخلف‌ها را می‌توان به سامانه ۱۹۰ گزارش داد تا با داروخانه متخلف برخورد شود. علاوه بر این، مشکلات دیگری هم وجود دارد که نیازمند نظارت بیشتر بر عملکرد داروخانه‌داران است. داروخانه‌ها برای خرید انسولین قلمی باید یک‌ماه پیش از تحویل، انسولین‌ها را به‌صورت نقدی خریداری کنند و سازمان‌های بیمه با فاصله۶ تا ۸ ماهه مطالبات داروخانه‌ها را پرداخت می‌کنند و این سبب می‌شود بعضی از داروخانه‌ها استقبالی برای دریافت و عرضه انسولین قلمی نداشته باشند.

تولید انسولین قلمی در کشور
در ماه‌های اخیر تولید انسولین قلمی هم در کشور آغاز شده است. یک خط تولید انسولین قلمی چند‌ماه قبل در کشور افتتاح شد و در ماه‌های آینده قرار است شرکت دیگری هم خط تولید انسولین قلمی را راه‌اندازی کند. انسولین قلمی یکی از پرمصرف‌ترین داروها در ایران است. انسولین قلمی یکی از پرهزینه‌ترین داروها برای سازمان‌های بیمه‌گر است. در سال ۹۷ از نظر هزینه‌ای، بیشترین هزینه سازمان بیمه سلامت در بخش دارو، مربوط به انسولین‌های قلمی بوده که ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه برداشته است. براساس گزارش سازمان بیمه سلامت، در سال ۹۷ بیش از ۱۹۵ هزار بیمه شده این سازمان از انسولین‌های قلمی استفاده کرده‌اند. با توجه به افزایش آمار مبتلایان به دیابت و سهولت استفاده از انسولین‌های قلمی تقاضا برای آنها رو به افزایش است.  پیش از این محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو گفته بود، انسولین قلمی با همکاری یکی از شرکت‌های بزرگ خارجی تولید انسولین قلمی، در داخل تولید می‌شود و یک شرکت داخلی نیز در شرف تولید این محصول استراتژیک است. به گفته او، علاوه بر تولیدکننده بزرگ خارجی انسولین که خط تولید خود را به کشور منتقل کرده و یک شرکت ایرانی که موفق به تولید انسولین قلمی شده است، چند شرکت داخلی دیگر نیز متقاضی تولید انسولین قلمی هستند و مدارکشان را به سازمان غذا و دارو داده‌اند که مراحل بررسی را طی می‌کند. اگر این تولیدکنندگان وارد چرخه تولید شوند، ایران می‌تواند در آینده در این زمینه صادرکننده باشد.