گزارش
کارگردان مجموعه مستند «روزگاری ما» از ضرورت بازیابی آرشیوهای دفاع مقدس می‌گوید
تاریخی که هرگز کهنه نمی‌شود
یاور یگانه ـ روزنامه نگار
در تاریخ مستندهای تلویزیونی ایرانی، مجموعه «روایت فتح» از جایگاهی یکه برخوردار است که در حکم سندی ارزشمند از دوران دفاع مقدس به شمار می‌رود و اثری غیرقابل کتمان بر ژانر مستند جنگ و دفاع مقدس داشته است. این مجموعه همچون منبع لایزالی است که همچنان می‌توان از ابعاد مختلف به آن نگریست و در جزئیاتش مداقه کرد. همین ویژگی و ویژگی‌های منحصربه‌فرد دیگری که مختص این مجموعه است، مبنای ساخت مجموعه مستند «روزگاری ما» به کارگردانی امیرحسین نوروزی و تهیه‌کنندگی گروه مستند روایت فتح قرار گرفته است. این مجموعه که در روزهای زوج از شبکه افق پخش می‌شود، تلفیق تصاویر آرشیوی با فضای استودیویی است و هر قسمت آن زمانی بین 5 تا 9دقیقه دارد.
امیرحسین نوروزی که پیش‌تر مستندهایی همچون «خاطرات موتورسیکلت» و«پل» را ساخته، درباره ایده اولیه تولید مجموعه «روزگاری ما» می‌گوید: «سال97 پروژه اسکن راش‌های 16 و 8میلی‌متری موجود در آرشیو گروه مستند روایت فتح برای دستیابی به نسخه‌های ماندگارتر و با کیفیت‌تر آغاز شد که این فرایند به‌علت تعلق خاطری که به راش‌های مستند جنگ دارم، جذابیت خاصی برای من داشت.
از همان زمان دوست داشتم ذوق و شوق موجود در این تصاویر را با تماشاگران قسمت کنم؛ بنابراین شروع به انتخاب قطعاتی کردم که در آنها شخصیت یا اتفاق جذابی وجود داشت. قصدم این بود که این برش‌ها را به همراه توضیحی آماده نمایش کنیم و از بیننده بخواهیم اگر در این تصاویر کسی را می‌شناسد، به ما خبر بدهد تا با شناسایی افراد، گفت‌وگوی مفصلی با آنها برای فاز دوم این مجموعه داشته باشیم. در نهایت، با اصلاح صدا و تصویر راش‌ها و طراحی پلاتو، 30قسمت در فاز اولیه پروژه «روزگاری ما» تولید شد.»
نوروزی امیدوار است به‌واسطه گسترش شبکه‌های ارتباطی در روزگار کنونی امکان پیدا کردن افراد حاضر در این تصاویر بیشتر از گذشته باشد: «با توجه به پخش‌های مکرری که برای این مجموعه از شبکه‌های مختلف تلویزیون درنظر گرفته شده و تعدد بسترهای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی، امیدواری زیادی برای گرفتن بازخورد و دیده شدن داریم. ازجمله در شب اولی که قسمت هوانیروز پخش شد، به فاصله یک ساعت، تماسی از هوانیروز داشتم که برای همکاری به‌منظور پیدا کردن خلبانان حاضر در این قسمت ابراز تمایل کردند.»
اما چه انگیزه‌ای نوروزی را ترغیب کرده که سراغ آرشیو روایت فتح برود؟ او در جواب این سؤال می‌گوید: «به‌نظرم شخصیت‌هایی در این تصاویر حضور دارند که شناختنشان جذاب است و من را به‌عنوان مخاطب برمی‌انگیزد که بدانم این افراد کیستند؟ میل به شناخت این آدم‌ها انگیزه‌ای شد که این پروژه را تولید کنیم. شناخت این آدم‌ها معادل شناخت قسمتی از تاریخ این سرزمین است و با آگاهی از تاریخ است که هویت امروزمان ساخته می‌شود.
یعنی بدانیم که زندگی ما از چه مسیری عبور کرده و چه آدم‌هایی در آن حضور داشته‌اند. بنابراین فکر می‌کنم شاید الان بتوانیم این آدم‌ها را بهتر بشناسیم. مضاف بر اینکه کلاً آگاهی از حال و روز آدم‌هایی که حوادث معاصر را از نزدیک تجربه کرده‌اند جذاب است. اینکه شخصی که در تصویر می‌بینی الان کجاست و چه می‌کند، پدیده جذابی است. واقعیت این است که درباره افرادی که مقطعی از تاریخ را تجربه کرده‌اند باید نسخه‌های مختلفی متناسب با زمان ساخته شود. این ایده که راجع به موضوعی، یکی دو بار کاری ساخته شده و دیگر نباید کاری ساخته شود، درست نیست. اینکه ما فکر کنیم اینها بحث‌های تاریخی است که همه حرف‌ها راجع‌به آن زده شده، فرستادن موضوع به صندوقچه فراموشی تاریخ است. ما باید هر چند سال یک‌بار راجع به این تصاویر و راش‌ها حرف بزنیم و آنها را بازیابی کنیم. نمی‌توان انتظار داشت نسل نوجوان به اندازه نسل میانسال تاریخ جنگ را بشناسند. ضرورت‌ها برای هر نسل عوض می‌شود، بنابراین مرور تاریخ جنگ هرگز کهنه نمی‌شود.»
