درباره اکران آنلاین فیلم‌های سینمایی با غلامرضا موسوی گفت‌وگو کرده‌ایم
«خروج» حاتمی‌کیا، ورود به دنیای آنلاین
زهرا رستگار مقدم_روزنامه نگار
غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده و عضو شورای‌عالی تهیه‌کنندگان سینمای ایران، درباره اکران فیلم‌های سینمایی به شکل آنلاین با ما صحبت کرده است. به‌نظر موسوی این نوع اکران که در دنیا آزموده شده، باید در ایران نیز آغاز می‌شد و شاید اکران خروج حاتمی‌کیا نقطه آغازین چنین اکران‌هایی در ایران باشد. تهیه‌کننده فیلم «قصیده گاو سفید» که امسال این فیلم را در جشنواره داشت معتقد است اکران آنلاین نیز آزمون و خطاهای خاص خود را دارد و باید همه تلاش کنیم تا نقایص ناشی از اینگونه اکران‌ها برطرف شود. موسوی درباره اجبار حاصل از شرایط فعلی سینماگران در اتخاذ چنین تصمیمی به سؤالات ما پاسخ داده است.
با توجه به شرایط موجود سینماگران به این نتیجه رسیدند که اکران آنلاین را که مدت‌ها بود برای رسیدن به آن دست‌دست می‌کردند، آغاز کنند. این رویه با فیلم خروج ابراهیم حاتمی‌کیا آغاز شد و به نوعی شجاعت این کارگردان برای شروع این ماجرا معنا شد. به‌نظر شما با توجه به تعطیلی سینماها اکران آنلاین می‌تواند جای خالی اکران عمومی را پر کند؟
شیوع ویروس کرونا در کنار مصایب و مشکلاتی که ایجاد کرده، منجر به تغییرات اجتماعی خاصی نیز شده است. طبیعتا یکی از این تغییرات در ایران، رفتن به سمت اکران آنلاین فیلم‌های سینمایی است؛ اتفاقی که خواسته یا ناخواسته مدتی بعد رخ می‌داد، به‌علت شرایط موجود، زودتر از این رخ داد که سینماگران خود را برایش آماده کرده باشند. درباره این اتفاق باید گفت با توجه به اینکه هزار شهر و همه روستاهایمان از داشتن سالن سینما محرومند، نوعی ضرورت بود. اما مشکلی که ما را به‌عنوان شورای‌عالی تهیه‌کنندگان، از رفتن به سمت این گزینه نهی می‌کرد نگرانی از دانلود فیلم‌های اکران‌شده بود. درباره فیلم خروج ابراهیم حاتمی‌کیا نیز پلت‌فرم‌هایی که می‌خواستند فیلم را به نمایش بگذارند، وعده کرده بودند که فیلم دانلود نمی‌شود و تنها راه موجود برای دزدی این فیلم صفحه تلویزیون خواهد بود؛ اما فیلم دانلود شد. رفتن به سمت سینمای آنلاین واجب بود و باید اتفاق می‌افتاد. در درازمدت هم این اکران‌های آنلاین به موفقیت‌هایی خواهد رسید.
عده‌ای معتقدند اینگونه اکران‌ها عادت سینمارفتن را از مردم خواهد گرفت. شما هم با این اظهارنظر موافقید؟
این اکران‌ها خلاف تصورات موجود، مانع سینمارفتن نخواهد شد. سینمارفتن یک نوع آیین و سرمونی است و بسیار با تماشای آنلاین آن متفاوت است.
گویا هنوز ما آماده چنین تغییر رویه‌ای نبودیم. به‌نظر تهیه‌کننده در این‌باره متضرر خواهد بود؟
اگر چنین اتفاق‌هایی در دیگر کشورها رخ می‌داد، بانی چنین عملی مجبور می‌شد خسارت‌های کلانی متقبل شود، برخلاف ایران که چنین برنامه‌ای برای برخورد با خاطیان وجود ندارد. اما نباید نگران بود، این راه ادامه پیدا می‌کند و جایگاه خود راخواهد یافت.
عده‌ای تلویحا یا صراحتا اعلام کردند که قاچاق خروج از سوی کسانی اتفاق افتاده که منافع‌شان با چنین اکران‌هایی به خطر خواهد افتاد. با این تفاسیر می‌توان خانواده سینما را در قاچاق این نسخه‌ها مقصر دانست؟
تنها گروهی که شائبه آن است متضرر شوند، سینماداران خواهند بود که البته چنین هم نخواهد شد. شاید فقط همین گروه هستند که می‌توانند با اکران آنلاین موافق نباشند. درحالی‌که ما در میان سینماداران خود چنین فردی نداریم که قادر باشد فیلم را به شکل گسترده‌ای قاچاق کند. این هم از همان نگرانی‌های ناشی از طرح و توطئه است که چندان برپایه منطق استوار نیستند. این روشن است که کسی قصد ضربه‌زدن به ابراهیم حاتمی‌کیا را ندارد و همه اهالی سینما منتظر بودند تا این اقدام موفق شود؛ اگرچه برخی هم حس می‌کردند ممکن است این عمل موفقیت‌آمیز نباشد، اما حتما چنین اقدامی از سمت خانواده سینما صورت نگرفته است. چنین سیستم منسجمی در میان سینماداران وجود ندارد که بخواهند به این گستردگی فیلمی را قاچاق کنند. حتی اگر منافع‌شان با سینمای آنلاین دستخوش تغییرات شود. از سوی دیگر بزرگ‌ترین سینماداران کشور، تهیه‌کننده و پخش‌کننده نیز هستند، بنابراین چنین کاری نمی‌کنند، زیرا منافع‌شان از سوی دیگر به خطر می‌افتد.
شما نسبت به این اقدام خوش‌بین هستید؟
سینمای آنلاین می‌تواند بازار جدیدی ایجاد کند. ما در کشور به جای 5هزار پرده سینما، نزدیک به 600پرده داریم و این یعنی یک دهم نیاز موجود. در هزار شهر و همه روستاها سالن و پرده سینما وجود ندارد، در حالی که در اکثر روستاها اینترنت وجود دارد. بنابراین یکی از بزرگ‌ترین اتفاق‌هایی که ممکن است اکران آنلاین ایجاد کند، دسترسی همه مردم در یک زمان است. این افراد نیز می‌توانند همزمان با اهالی تهران فیلم را تماشا کنند و برای من که تهیه‌کننده هستم این امتیاز و امکان مهم و بزرگی است.
چطور می‌توان با قاچاق فیلم در شکل اکران آنلاین مبارزه کرد؟
سینما در مبارزه با قاچاق و دزدی فیلم عملا دستش بسته است و تنها کسانی که می‌توانند در این‌باره به سینما کمک کنند، پلیس فتاست که گویا کارهای مهم‌تری دارد و سینما جزو مشکلات چندان بزرگ آن نیست.
آیا با چنین تجربه‌ای(قاچاق فیلم در عرض چند ساعت) به‌نظرتان امکان بازگشت سرمایه با نمایش نسخه آنلاین، کمی رویاپردازانه نیست؟
در دنیا چطور سرمایه نتفلیکس بازمی‌گردد. این شرکت بی‌شک نه‌تنها به فکر بازگشت سرمایه خود است، بلکه سود نیز می‌خواهد. سینمای ایران نیز باید همین راه را درپیش بگیرد. البته تهیه‌کنندگان اگر حس می‌کنند ممکن است بازگشت سرمایه نداشته باشند، مجبور نیستند فیلم‌شان را اکران کنند.
فکر می‌کنید چه اتفاقی باید بیفتد که چنین اکران‌هایی موفق‌تر باشند؟
شاید منطقی‌تر بود که همه پلت‌فرم‌هایی که امکان پخش فیلم سینمایی دارند، با هم اکران را شروع می‌کردند. البته سرمایه‌گذار تنها از این دو پلت‌فرم استفاده کرد که اکران قابل کنترل‌تر باشد. از سوی دیگر وقتی فیلم در 4روز توانسته فروش یک‌میلیاردی داشته باشد، حتما کم‌کم وضعیت بهتر خواهد شد. اما انتظار ما این بود که تلویزیون هم در این‌باره به کمک آمده و این فیلم را آگهی کند. البته گویا صدا‌وسیما درصورتی حاضر بود چنین کاری انجام دهد که همه پلت‌فرم‌ها فیلم را اکران کنند. اما به‌نظرم همه باید در این‌باره کمک کنند. مثلا شهرداری‌ها می‌توانند از تابلوهایشان که این روزها خالی و بیکار است برای این کار فرهنگی استفاده کنند. از سوی دیگر باید فرهنگسازی شود و به مردم گوشزد کرد که دزدی فیلم با دزدی اسکناس و... فرقی نمی‌کند.
