تئاتر‌های بی‌تماشاچی

مهدیه زندیه‌وکیلی | البرز - خبرنگار


از 5 سالگی به واسطه برادر بزرگ‌ترش جعفر دهقان، بازیگر مشهور سینما و تلویزیون، پا به عرصه تئاتر گذاشت. فکرش را هم نمی‌کرد روزی آنقدر در این هنر توانمند شود که امروز به عنوان بازیگر باسابقه، با افتخار از سوابق هنری‌اش بگوید. هنرمند بااستعداد کرجی فیلم‌ها و سریال‌های پربیننده و قابل توجهی را در کارنامه هنری خود دارد. 
«کامران دهقان» بازیگر سرد و گرم چشیده تئاتر کشورمان کارهای ماندگار و متفاوتی را با بازیگرها و کارگردان‌های مشهور و کاربلد سینما و تلویزیون تجربه کرده است و امروز خود گامی محکم در وادی بی‌پایان هنر گذاشته است. نسبت به همه بازی‌هایش تعصب دارد و این را از قدرت کلامش می‌توان فهمید. آثار به‌یادماندنی سریال یوسف پیامبر و آواز گنجشک‌ها از کارهای موفق سال‌های هنری‌اش است. با ما از سال‌هایی که خاک تئاتر را خورده صحبت کرد تاکنون که به جایگاه محبوب و لایقش رسیده است. گفت‌وگوی ما را با بازیگر، نویسنده و کارگردان کاربلد استان البرز در ادامه بخوانید.


از سوابق هنری و فعالیت‌هایتان بگویید؟

از دوران کودکی با تئاتر مدرسه شروع به کار کردم. در مراکز امور تربیتی و انجمن سینمای جوان، باغ فردوس و... دوره‌های فیلم‌سازی را گذرانده و پس از 3 سال تدریس در زمینه تئاتر موفق به دریافت مدرک هنری درجه 2 از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شدم. سال‌ها مدیریت فرهنگی و هنری و مسئولیت روابط عمومی را عهده‌دار بودم و مدت‌ها بازیگری تئاتر را در مدارس غیرانتفاعی و آموزشگاه‌های آزاد تدریس می‌کردم.
سابقه فعالیت نمایشی‌ام از سال 65 و همکاری با امور تربیتی کرج بود که چندوقت پس از آن و با تاسیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادامه فعالیت‌هایم را از این طریق از سر گرفتم. مدیریت موسسات فرهنگی و هنری 7 هنر زیبا و جام کسا را در کرج بر عهده داشتم. در انجمن‌های فیلم و بسیج هنرمندان شهر فردیس هم مدرس بازیگری تئاتر بودم. اکنون سریالی با نام موقت آشپزنامه را در حال ساخت دارم که در شهریورماه امسال کلید می‌خورد. در تله‌فیلم «به علاوه دو» که کارهای تصویربرداری‌اش را در استان البرز به انجام رساندند هم بازی داشتم.

از افتخاراتی که کسب کرده‌اید بگویید.

در بیش از 20 تا 25 جشنواره هنری در زمینه تئاترهای سراسری، استانی، منطقه‌ای، دفاع مقدس و دانش‌آموزی شرکت داشته و جایزه کارگردان و بازیگر برتر را دریافت کردم. کارهای تئاتری‌ام را با نمایش‌های کودک و بزرگسال ادامه دادم و در طول سال‌ها فعالیت هنری‌ام نویسندگی، کارگردانی، مشاور کارگردانی و... را هم تجربه کردم.

در چه فیلم‌هایی ایفای نقش کرده‌اید؟

بهشت من اینجاست، مکبیرد که نقیضه‌ای بر تراژدی مکبث ویلیام شکسپیر است، از نمونه آثار موفقم است که به روی صحنه رفتم. نمایش بی‌قرار، آدم خوب کیه، گدای ثروتمند، انجمن پلاک، سمفونی زندگی و ترب از نمونه آثاری است که در شهر کرج روی صحنه حاضر شدم که 2 اثر آخر نویسندگی و کارگردانی‌اش را هم خودم بر عهده داشتم. در مجموع بیش از 180 تئاتر در شهر کرج و تهران کار کردم. سریال‌های ایوب پیامبر، یوسف پیامبر، شب هزارویکم، قلب یخی، دیوار به دیوار، پایتخت 5، بازی نقاب‌ها و فیلم‌های لاک قرمز، آواز گنجشک‌ها، گینس، به خاطر پونه، پس‌کوچه‌های شمرون و تله‌فیلم‌های نامه، کیمیا و میهمان ویژه از افتخارات کارهای هنری‌ام در طول این 40 سال به شمار می‌رود.

در مورد جایگاه هنر در کرج توضیح بدهید؟

هنر تئاتر در شهر بزرگی مثل کرج بینندگان خاص خود را داشته و حتی باید بتواند تماشاگر جذب کند، اما این هنر اصیل در کرج هنوز تعریف درستی ندارد و سالن‌های تئاتر این شهر خالی از تماشاچی هستند، چراکه کارهای ضعیفی که به روی سن می‌رود خود باعث قهر مخاطب با سالن‌های آمفی‌تئاتر شهر است. اکثر سالن‌های تئاتر کرج با حضور من افتتاح شد، اما امروز که در این عرصه حرفی برای گفتن دارم و به بهره کاری رسیده و از تلاش‌هایم نتیجه دلخواهم را دریافت کرده‌ام، جایی بر روی صحنه ندارم و در تهران و سایر شهرها به فعالیت نمایشی‌ام ادامه می‌دهم. باید کاری کرد که مردم این شهر با هنر نمایش به‌درستی آشنا شده و آن را خوب بشناسند و با سالن‌های تئاتر آشتی کنند. این امر باید متولی کاربلد و دلسوزی داشته باشد که در کرج سال‌هاست به دست فراموشی سپرده شده است. یک مدیریت درست و کارآمد می‌تواند بسیاری از معضلات کارهای فرهنگی و هنری شهر را برطرف کرده و با نگاه نظارتی صحیح و تفکری سازنده نفس تئاتر شهر را تازه کند.

چه راهکاری برای این مشکل سراغ دارید؟

یک مدیریت خوب صرفا باید در جایگاه مناسب و لایق خود قرار گیرد. این بدین معناست که اگر مدیر فرهنگی و هنری شهر دیدگاه هنری داشته باشد، آسان‌تر شرایط هنرمندان و مشکلات سر راهشان را درک کرده و وقت و انرژی و حتی بودجه بیشتری برای هنر شهرش فراهم می‌کند. مدیران هنری شهر باید سالن‌های نمایش را برای تمرین در اختیار هنرمندان خودشان قرار داده تا آنها بتوانند با کیفیت بهتری آثار خود را به نمایش بگذارند. همه بازیگران تئاتر این شهر از نبود سالن و کم بودن امکانات مورد نیازشان شاکی هستند و این وظیفه یک مدیر هنری است تا بتواند از هنر شهر خود دفاع کند. حرف من این نیست که سالن را به خاطر پیشینه هنری‌ام در اختیار من و امثال من قرار دهند، بلکه هنرمندان جوان و علاقه‌‌مند شهر را زیر چتر حمایتی خود قرار داده و از آنها برای ماندگاری هنر نمایش بهره ببرند. اکنون هم از اجراهای ضعیف در نقاط شهر امتناع کنند تا بار دیگر صحنه تئاتر شاهد هنرنمایی‌های جذاب‌تری شود و این امر ارزیابی و دقت مسئولان را می‌طلبد.

نظرتان راجع به ورود حامیان مالی در این عرصه چیست؟ 

سطح اطلاع‌رسانی و تبلیغات محیطی در شهر بسیار ضعیف است و این خود باعث نیامدن تماشاگر به سالن‌های آمفی‌تئاتر می‌شود، چراکه عده زیادی از مردم حتی از اجرا باخبر هم نمی‌شوند. گاهی هم تیم هنرمندان می‌خواهد برای اجراهای خود تبلیغات و اثر خود را معرفی کند که با توجه به هزینه گزاف بیلبورد‌های تبلیغاتی نمی‌تواند از پس آن بربیاید که گره این مشکلات فقط با یاری متولیان و مسئولان هنری شهر و یا حامیان مالی قوی باز می‌شود.
همیشه و همه‌جا حامیان مالی کمک شایانی در درخشش آثار هنری دارند و می‌توانند شهر را از فقر فرهنگی و هنری پاک کنند. یک هنرمند نباید به خاطر نبود کار به شغل‌های دیگری که در حیطه فعالیتش نیست روی آورد، ولی شاهد موارد این چنینی زیاد هستیم و به طور کلی در شهر آبرومندی شغلی باقی نمانده است و بیشتر هنرمندان به سمت کارهای دیگر رفته‌اند. 2 اشکال بزرگ در این مورد وجود دارد، یکی این‌که هنرمند در جایگاه تخصصی خودش فعالیت نمی‌کند و دارای شغل تعریف‌شده‌ای نیست و دوم این‌که آسیب اساسی به هنر این مرزوبوم می‌زند و همین می‌شود که سالن‌های تئاتر بدون تماشاگر و صحنه‌ها خاک‌خورده باقی می‌مانند. اسپانسرها شاید بتوانند با درایت و اختصاص‌سازی بودجه هنری این مشکل را از سر راه مردم و هنرمندان شهرمان بردارند.


چراغ روشن تئاتر

کامران دهقان : زمانی بود که در شهر کرج به جشنواره‌های هنری می‌رفتیم و دست خالی برنمی‌گشتیم، اما امروز شهر کرج جشنواره هنری چشمگیری به خود نمی‌بیند. من در شهر کرج 6 سال است که اجرایی نداشته‌ام. همان‌طور که تهیه‌کنندگان کار را به کارگردان خوب می‌دهند تا به بهترین روش از بازیگرانش بازی بگیرد، کارگردان‌ها هم باید کار را به بازیگران خوب و حتی جوانان بااستعداد و آموزش‌دیده شهر دهند تا خروجی کار همانی شود که باز چراغ‌های سالن تئاتر کرج همه با هم روشن شود. باید مردم با این هنر انس گرفته تا جایی که برای بلیت تئاتر خود در سبد هزینه‌های خود جایی کنار بگذارند و از تفریح خود و خانواده‌شان با دیدن یک نمایش خوب راضی به خانه برگردند.