معبد خاطرات

استادیوم بزرگ تهران، در آستانه فینال لیگ قهرمانان آسیا نونوار شده و کمی از آن شمایل قرون وسطایی، فاصله گرفته اما هنوز هم به هیچ قیمتی قابل مقایسه با ورزشگاه‌های 5ستاره دنیای فوتبال به‌نظر نمی‌رسد. با وجود این آزادی هنوز هم یکی از مهم‌ترین داشته‌های فوتبال ایران به شمار می‌رود و هنوز هم، معبدی برای رسیدن به آرزوهای کوچک و بزرگ است. سال‌ها بعد از شکست آبی‌ها در دوئل با جوبیلو، آزادی دوباره میزبان فینال آسیا شده و حالا چشم‌های زیادی در تمام دنیا، این نود دقیقه بدون خمیازه را در محدوده سبز ورزشگاه تعقیب خواهند کرد. سازه غول‌آسای غرب تهران، خاطرات زیادی را در خودش پنهان کرده است. خاطراتی که می‌شود دوست‌شان داشت، می‌شود از آنها متنفر بود اما هرگز نمی‌شود آنها را به فراموشی سپرد. برای عشاق فوتبال در ایران، «آزادی» فقط اسم یک ورزشگاه نیست. این نام، نماد مسیری است که باید برای نزدیک‌تر شدن به رویاها طی کرد. خانه قرمزها و آبی‌ها. خانه تیم ملی. خانه خاطره‌های گرانبهایی که ارزش‌شان با نسیم بازار، بالا و پایین نمی‌شود.

دربی معروف شش‌تایی‌ها، یکی از نخستین بازی‌های تاریخی آزادی به شمار می‌رود اما تاریخ افتتاح رسمی این ورزشگاه، دهم شهریور‌ماه 1353بوده است. آزادی همزمان با بازی‌های آسیایی 1974تهران به‌صورت رسمی افتتاح شد. در همان بازی‌ها، تیم ملی ایران به فینال رسید و در مسابقه نهایی روبه‌روی رژیم صهیونیستی قرار گرفت. 25شهریور 1353، تیم ملی ایران در ورزشگاه آزادی، اسرائیل را کنار زد و قهرمانی بازی‌های آسیایی را جشن گرفت تا نخستین برد ملی مهم این ورزشگاه را رقم زده باشد. تنها 2سال بعد، تیم ملی در همین ورزشگاه راهی دیدار نهایی جام ملت‌های آسیا شد. ایران در آزادی با حضور تماشاگرها به کمک ضربه ایستگاهی دیدنی علی پروین، کویت را شکست داد و سومین قهرمانی پیاپی در جام ملت‌ها را تجربه کرد. از آن روز به بعد، فوتبال ایران هرگز نتوانست روی سکوی اول جام ملت‌ها قرار بگیرد.

همه دیدارهای تاریخی آزادی مربوط به تیم ملی نیستند. مهرماه 62استقلال و پرسپولیس یکی از شلوغ‌ترین روزهای تاریخ این استادیوم را رقم زدند. در روز انفجار صدوبیست هزار نفره آزادی، تماشاگرها برای دیدن بازی حتی روی نورافکن‌های ورزشگاه هم مستقر شده بود. هنوز هم از این جدال به‌عنوان پرتماشاگرترین دربی تاریخ تهران نام برده می‌شود. مسابقه‌ای که با تک‌گل پرویز مظلومی در نیمه دوم، به سود آبی‌ها تمام شد. وقوع جنگ، موجب شده بود که خبری از برگزاری دیدارهای ملی رسمی در این استادیوم نباشد اما طلسم آزادی بالاخره بعد از یک دهه شکسته شد. کمی پس از آتش‌بس ایران و عراق، تیم ملی در جو باشکوه آزادی روبه‌روی بنگلادش قرار گرفت و این تیم را با یک گل از پیش رو برداشت. این نبرد، شروع دوباره تزریق احساسات ناسیونالیستی به در و دیوارهای آزادی بود.

برخورد استقلال و دالیان در نیمه نهایی جام باشگاه‌های آسیا در سال 99، یکی از جذاب‌ترین جدال‌های تاریخ استادیوم آزادی بود. مسابقه‌ای که به‌صورت زنده از تلویزیون پخش نمی‌شد و تنها تماشاگران حاضر روی سکوها، لذت تماشای زنده آن را درک کردند. استقلال در پایان این نبرد تاریخی و پرکش و قوس، فینالیست آسیا شد و حریف چینی‌اش را به خانه فرستاد. آبی‌ها در فینال روبه‌روی جوبیلو قرار گرفتند و درحالی‌که موقعیت‌های گلزنی زیادی را از دست داده بودند، نتیجه را به حریف واگذار کردند و نتوانستند برای سومین بار قهرمانی آسیا را جشن بگیرند.

تیم ملی در آزادی، از راند اول نبرد با استرالیا به سلامت عبور کرد تا در نهایت یک صعود تاریخی را در ملبورن جشن بگیرد. ایران در همین استادیوم، بحرین را شکست داد و بعد از سال‌ها به جام‌جهانی رسید و بعدها صعود به جام‌جهانی 2018روسیه را نیز همین‌جا با غلبه بر ازبکستان جشن گرفت. مهدی هاشمی‌نسب در گوشه‌ای از همین استادیوم «غش» کرد و علیرضا نیکبخت در همین نقطه از تهران، در لباس پرسپولیس توپ را به تور دروازه تیم سابق‌اش رساند. آزادی چه در سال‌های فقر چمن، چه در سال‌های فرسودگی، چه با زمین‌های گل‌آلود و چه با چمن هموار، همیشه پناهگاه اول فوتبال ایران است. استادیوم «صدهزارنفری» دیروز بعد از چند مرحله نصب صندلی 80هزار نفری شد و حالا گفته می‌شود که بعد از بازسازی‌های اخیر ظرفیتی کمتر از 80هزار نفر دارد. کشف 6 سرویس بهداشتی دست‌نخورده در حاشیه ساخت‌و‌سازهای اخیر آزادی، حیرت‌آور به‌نظر می‌رسد اما ساکنان امروز این سکوها، به‌دنبال اکتشاف بزرگ‌تری هستند. به‌دنبال فتح جام در غروبی که این بار محکوم است که شنبه خوبی باشد!