بورس و دلار در انتظار تصمیم امروز مجلس

امروز بورس و دلار در انتظار مشخص شدن نتایج بررسی لایحه FATF در مجلس هستند. دیروز همزمان با انتشار شایعه احتمال تصویب نشدن لایحه CFT در نشست امروز مجلس، بورس تهران با نزول مواجه شد و قیمت دلار در ساعات اولیه گشایش بازار به صعود تمایل پیدا کرد.  به گزارش همشهری، تصویب 4لایحه دولت درباره پولشویی و مبارزه با تروریسم موسوم به FATF در مجلس، برای بازار‌ها اهمیت حیاتی پیدا کرده زیرا تصویب این قانون می‌تواند سرنوشت مبادلات مالی ایران را با جهان خارج مشخص کند و اگر لوایح مرتبط با FATF در مجلس تصویب نشود جریانات ارزی ورودی و خروجی به کشور با مشکل مواجه می‌شود و عملا اقتصاد ایران در حصر قرار می‌گیرد. به همین دلیل همه بازارها در انتظار تعیین تکلیف این قانون در مجلس هستند. قرار است امروز پارلمان تکلیف چهارمین لایحه دولت را مشخص کند. پیش‌تر مجلس 3لایحه مرتبط با FATF را تصویب کرده بود و فقط یک لایحه هنوز تعیین تکلیف نشده است. در این میان بورس و دلار بیشتر از همه بازار‌ها به نتایج FATF واکنش نشان داده‌اند زیرا هر نوع تصمیمی در این‌باره می‌تواند سرنوشت شرکت‌ها و همینطور ورود و خروج ارز به ایران را تحت‌تأثیر قرار دهد.

تصمیم‌گیری درباره FATF

FATF یاگروه ویژه اقدام مالی یک سازمان بین دولتی است که وضعیت پولشویی و تامین مالی تروریسم را در بازارهای مالی سرتاسر جهان بررسی می‌کند. مقررات مبارزه با پولشویی شامل قوانینی است که اشخاص و شرکت‌ها را موظف می‌کند در مورد نحوه کسب درآمدشان به دولت‌ها توضیح دهند، از این راه، پول‌هایی که از راه‌های نامشروع، مانند قاچاق، رشوه و تخلف‌های مالی به‌دست آمده است، برای ورود به بازارهای مالی با دشواری روبه‌رو است. در سال 2009 برای نخستین بار، نام ایران در کنار نام پاکستان، ازبکستان و ترکمنستان وارد لیست سیاه پیشنهادهای سرمایه‌گذاری FATF شد. در سال‌های بعد ایران در کنار کره‌شمالی، در جایگاهی حتی بدتر از «لیست سیاه» و در فهرست کشورهایی قرار گرفت که توصیه می‌شد علیه آنها «اقدامات مقابله‌ای» انجام شود. به همین دلیل و تحت‌تأثیر مشکلاتی که ناشی از حضور ایران در لیست سیاه به‌وجود آمد دولت لایحه‌ای را در 4بخش برای تصویب به مجلس ارائه کرد که 3بخش بعد از فراز و نشیب‌های گوناگون مورد تصویب قرار گرفت و امروز قرار است در گام نهایی بخش چهارم لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم (CFT) مورد بررسی و احتمال تصویب قرار بگیرد. این لایحه از 20خرداد‌ماه تاکنون به‌دلیل مخالفت‌های بسیار مسکوت مانده است.

واکنش بورس و دلار به شایعه

دیروز و از همان ابتدای صبح شایعه‌ای در بازارها پخش شد که احتمالا لایحه CFT  در مجلس تصویب نمی‌شود، هرچند این شایعه هیچ پایه و اساس مشخصی نداشت و منبع انتشار آن معلوم نشد، اما انتشار همین خبر کافی بود تا بازار سهام و همینطور دلار به آن آشکارا واکنش نشان دهند به‌طوری که در ابتدای صبح قیمت هر دلار آمریکا تا مرز 14هزارو 700تومان صعود کرد اما بعد از آن با عرضه اسکناسی در بازار ارز از التهاب قیمت دلار کاسته شد و قیمت هر دلار آمریکا بار دیگر تا مرز 13هزارتومان کاهش یافت، با این حال تفاوت قیمت ارز در تهران با شهر‌های دیگر و همینطور شهر‌های مرزی ازجمله هرات و سلیمانیه عراق بالا بود.
همزمان با این رویداد بازار سهام که معاملاتش را از ابتدای صبح با رشد انفجاری شروع کرده بود پس از طی شدن ساعات اولیه معاملات با انتشار شایعه احتمال تصویب نشدن لایحه CFT با نزول بسیار سنگینی مواجه شد و صف‌های خرید سهام ناگهان فرو ریخت و جای خود را به صف‌های فروش سهام داد.
در این میان سهامداران حقوقی بزرگ دست به عرضه‌های سنگین و بزرگی زدند و در یک اقدام بی‌سابقه بخش زیادی از سهام بانک‌ها را، که تأثیر زیادی از تصویب FATF در مجلس می‌پذیرند، به سهامداران حقیقی و خرد فروختند. همین موضوع شایعه تصویب نشدن لایحه را در مجلس بیشتر تقویت کرد به‌طوری که محسن خدابخش مدیر نظارت سازمان بورس هم بخشی از اتفاقات دیروز بازار سهام را ناشی از عرضه نامناسب حقوقی‌ها دانست و گفت: این ریزش ممکن است به‌دلیل شایعاتی باشد که در جامعه یا شبکه‌های اجتماعی پخش‌شده و سازمان بورس در حال رصد موضوع است تا دلیل این اتفاق مشخص شود. 
در نهایت شاخص کل بورس تهران دیروز تحت‌تأثیر همین شایعه 1500واحد نزول کرد و ارزش سهام شرکت‌های حاضر در بورس و فرابورس 6هزار میلیارد تومان کاهش یافت و از 822هزارو 900میلیارد تومان به 816هزارو 900میلیارد تومان رسید. 

   اثر جانبی نزول بورس

دیروز همزمان با شایعه تصویب نشدن قانون CFT در مجلس شایعه تغییر رویه معاملات اعتباری در بورس هم به نزول بازار سهام دامن زد اما سازمان بورس بلافاصله این خبر را تکذیب کرد با این حال انتشار این شایعه جو عمومی بازار سهام را تحت‌تأثیر قرار داد زیرا فعالان بازار معتقدند قوانین جدید خرید اعتباری سهام که از سوی کارگزاران به سهامداران اعطا می‌شود می‌تواند به محدودیت در معاملات بورس منجر شود. برهمین اساس مدیر نظارت سازمان بورس، شایعه تغییرات در رویه معاملات اعتباری را تکذیب کرد و گفت: سازمان بورس هیچ تغییری در معاملات اعتباری شرکت‌های کارگزاری نداده و چنین تصمیمی نیز ندارد. بنابراین رویه معاملات اعتباری همچنان طبق گذشته پابرجا بوده و هیچ تغییری نکرده است. محسن خدابخش تأکید کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار معتقد است هر الگویی در بازار معاملات اعتباری به اجرا گذاشته می‌شود، الزاما باید برخوردار از پشتوانه دارایی باشد؛ لذا خریدهای اعتباری باید با این موضوع همسو باشند که حتما سهامی خریداری شود و پشتوانه آن اعتبارات کارگزاری‌ها قرار بگیرد.