گزارش
«نه» قاطع ایران به غنیسازی صفردرصد
غنیسازی اورانیوم رفعکننده طیف گستردهای از نیازهای ایران در حوزههای متنوع است
علیرضا احمدی | روزنامهنگار
«ایران به باجخواهی بینالمللی تن نمیدهد»؛ این پاسخ قاطع نماینده ایران به زیادهخواهیهای واشنگتن در نشست اخیر شورایامنیت بود؛ نشستی که درباره قطعنامه2231 تشکیل شده بود و طی آن جمهوریاسلامی بار دیگر بر حق مسلم خود برای «غنیسازی اورانیوم» تأکید کرد. این نشست درحالی به صحنهای برای دفاع از حقوق هستهای ایران تبدیل شد که واشنگتن طی ماههای اخیر در تداوم زیادهخواهیهایش در مواجهه با تهران، بهصورت مستمر «غنیسازی صفر» را بهعنوان یکی از شروط اصلی «مذاکره» با تهران مطرح کردهاست؛ شرطی که بارها ازسوی مقامهای مختلف ایرانی رد و تأکید شدهاست که «غنیسازی در خاک ایران» خط قرمزی است که جمهوریاسلامی هرگز از آن عبور نخواهد کرد. در شرایطی که مورگان اورتگاس، نماینده آمریکا در نشست سهشنبهشب شورایامنیت ضمن تأکید بر آمادگی واشنگتن برای «مذاکره مستقیم با ایران»، منکر حق ایران برای غنیسازی اورانیوم در خاک خود شد، امیرسعید ایروانی، نماینده دائم ایران در سازمانملل تأکید کرد اصرار آمریکا بر سیاست «غنیسازی صفر» کاملا مغایر با حقوقی است که ایران بهعنوان عضو «انپیتی» از آن برخوردار است و تهران هرگز در برابر فشار و ارعاب غربیها سر فرود نخواهد آورد. این درحالی است که طی ماههای اخیر مقامهای ایرانی بارها تأکید کردهاند کلید شکلگیری یک«توافق خوب» درباره پرونده هستهای ایران عبور از سیاست «غنیسازی صفر» است، چراکه در غیراینصورت توافقی در کار نخواهد بود و جمهوریاسلامی برای سناریوهای مختلف از آمادگی لازم برخوردار است.
کاربردهای سطوح مختلف غنیسازی
«غنیسازی اورانیوم» از حقوق مسلم ایران، آنهم براساس پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) محسوب میشود. در شرایطی که تهران بارها استفاده نظامی از غنیسازی اورانیوم را مغایر با اصول و ارزشهای جمهوریاسلامی دانسته، اورانیوم غنیشده در سطوح مختلف دارای کاربردهای متنوعی است که رفعکننده طیف گستردهای از نیازهای ایران در حوزههای متنوع خواهد بود.
سطح پایین
میزان: 3.65درصد غنیسازی
ویژگی: این سطح غنیسازی رایجترین کاربرد صلحآمیز را دارد.
اهمیت: غنیسازی در این سطح برای استفاده در رآکتورهای هستهای مناسب است.
کاربرد اصلی: سوخت رآکتورهای هستهای برای تولید برق
نکته مهم: بیشتر رآکتورهای آب سبک که حدود ۹۰درصد تولید برق هستهای جهان را تشکیل میدهند، از سوخت با غنیسازی در این
سطح استفاده میکنند. بهعنوان مثال، رآکتورهای تجاری در نیروگاههای هستهای اروپا و آمریکا از این سطح غنیسازی استفاده میکنند. این سطح از غنیسازی «ایمن» و «کارآمد» است و نیاز به تجهیزات پیشرفته کمتری دارد.
سطح متوسط
میزان: 19.75درصد غنیسازی
ویژگی: این سطح از غنیسازی برای کاربردهای پیشرفتهتر غیرنظامی یا در اصطلاح «مدنی» استفاده میشود.
اهمیت: غنیسازی در سطح 19.75درصد برای رآکتورهای تحقیقاتی و پیشرفته طراحی شدهاست.
کاربرد اصلی: کاربرد اصلی این سطح از غنیسازی بهصورت ویژه در پزشکی هستهای و کشاورزی هستهای قابل مشاهده است.
نکته مهم: از کاربردهای محوری غنیسازی اورانیوم در این سطح، تامین سوخت رآکتورهای تحقیقاتی و پیشرفته است که از جنبههای مختلف دارای اهمیت راهبردی است. این رآکتورها برای تحقیقات علمی و همچنین آزمایش مواد بهکار میروند. رآکتورهای دارای این سطح غنیسازی برای تولید ایزوتوپهایی مانند مولیبدن-۹۹ (Mo-99) نیز استفاده میشوند که در تصویربرداری پزشکی (مانند اسکن قلب و سرطان) کاربرد دارد. بنابراین برای اینکه بتوان بیماریها را تشخیص داد یا درمان کرد، نیازی جدی به رادیوداروها وجود دارد.
سطح حساس
میزان: 60درصد غنیسازی
ویژگی: این سطح از غنیسازی اورانیوم در تولید ایزوتوپهای پزشکی نقش مهمی دارد.
اهمیت: در شرایط کنونی سطح 60درصدی غنیسازی اورانیوم برای پیشرانهای هستهای، بهویژه پیشرانهای دریایی که سوخت آنها را از انرژی هستهای تأمین میکنند، مورد نیاز است.
کاربرد اصلی: تامین سوخت کشتیهای غولپیکر با موتورهای ویژه و همچنین نیاز ویژه زیردریاییهای بزرگ به سوخت هستهای با غنایی در سطح 60درصد
نکته مهم: نکته اساسی در مورد نیاز ایران به غنیسازی 60درصدی، حرکت در مسیر تحقق اهداف تعیینشده است؛ اهدافی که طیف متنوعی دارد. یکی از این اهداف، استفاده از اورانیوم با غنای 60درصد در تولید رادیوداروهاست. گفته میشود زمانی که غنا افزایش مییابد، ازجمله در سطح 60درصدی، میزان «مولیبدن» بالا میرود و زمان تولید هم کوتاهتر میشود و اساسا فرایند آسانتر میشود.
چرا غنیسازی مهم است؟
غنیسازی در خاک ایران به دلایل متنوعی برای کشور از اهمیت راهبردی برخوردار است که مقامهای ارشد ایران بارها تأکید کردهاند از آن چشمپوشی نخواهد شد؛ کاربردهایی که اثرات کاربردی ویژهای بر حوزههای متنوع زندگی مردم دارد و در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.
تولید رادیودارو برای حدود یکمیلیون بیمار صعبالعلاج
تشخیص بیماریهای صعبالعلاج
تولید مواد پرتودهیشده قابل استفاده در داروسازی و صنایع مختلف
تامین سوخت موردنیاز نیروگاههای تولید برق
شیرینسازی آب دریا
ایجاد یک ظرفیت دیپلماتیک مهم برای ایران
استفاده در ساخت سپرهای حفاظتی در برابر تشعشعات و همچنین در برخی حسگرهای صنعتی
استفاده در حوزه زمینشناسی و باستانشناسی، ازجمله در تاریخگذاری رادیومتریک برای تعیین سن سنگها و آثار باستانی
استفاده در پرتودرمانی برای درمان سرطان
