مجازات: خدمت به طبیعت
قضات ایرانی با صدور «احکام سبز» مجازات را به فرصتی برای حفاظت از محیطزیست تبدیلکردهاند
مجید جباری | روزنامهنگار
قدردانی سازمان حفاظت محیطزیست از قضاتی که «احکام سبز» صادر کردهاند، بار دیگر توجهها را به نوع دیگری از برخورد قضایی جلب کرد که در آن مجازات بهجای حبس، با جبران خسارت و حفاظت از طبیعت و محیطزیست همراه میشود. احکام سبز به آرایی گفته میشود که قاضی در پروندههای محیطزیستی یا دیگر جرائم، متناسب با نوع تخلف، مجازاتهای جایگزین زندان را درنظر میگیرد و متخلف را به مشارکت مستقیم در حفظ محیطزیست وادار میکند. این احکام با هدف اصلاح رفتار متخلف و جبران بخشی از خسارت واردشده به محیطزیست به اجرا درمیآید و شکلهای مختلفی دارد؛ از کاشت نهال و ساخت آبشخور برای حیاتوحش گرفته تا پاکسازی مناطق طبیعی، همکاری با محیطبانان و فعالیتهای آموزشی یا فرهنگی در حوزه محیطزیست.
احکام سبز، اصلاحی و جبرانکننده
فرمانده یگان حفاظت محیطزیست گفت: این احکام در مواردی که جرم از شدت بالایی برخوردار نیست میتواند مؤثرتر از
حبس عمل کند. سردار رضا رستگار در گفتوگو با همشهری افزود: در برخی تخلفات که ماهیت آنها بهگونهای نیست که نیازمند زندان باشد، چنین احکامی هم جنبه اصلاحی دارد و هم میتواند جبرانکننده خطای ارتکابی باشد. الزام به مطالعه و تولید محتوای آموزشی، مشارکت در فعالیتهای محیطزیستی، ساماندهی فضاهای طبیعی، کاشت درخت یا ساخت آبشخور برای حیاتوحش، نمونههایی از این احکام هستند.
حکم سبز برای همه متهمان نیست
فرمانده یگان حفاظت محیطزیست تصریح کرد: در مواردی که متخلف، فاقد سابقه کیفری است و در محل زندگی خود به خوشنامی شناخته میشود، صدور حکم سبز با هدف تنبیه مؤثر است، اما اشخاص سابقهدار، متخلفان حرفهای و افرادی که مستمر و عامدانه مرتکب جرائم سنگین محیطزیستی میشوند، مشمول احکام سبز نیستند. سردار رضا رستگارگفت: همکاری متهم با محیطبانان بهعنوان حکم جایگزین هم باید
طبقهبندیشده، هدفمند و تحت نظارت کامل باشد و متناسب با توان، تخصص و سطح تخلف فرد خاطی تعریف شود.
