سطل زباله خبرساز در جنوب تهران

مهدی اسماعیل‌پور | روزنامه‌نگار 


زباله‌ یکی از چالش‌های شهرهای بزرگ است و برخی ازآسیب‌ها و مشکلات پایتخت مانند زباله‌گردی، جولان موش‌ها، بوی نامطبوع و نمای نازیبا در اطراف مخازن هم درنتیجه وجود همین مخازن شکل می‌گیرد. در همین راستا مدیریت شهری ششم به‌دنبال ارائه راهکارهای جدید است که نمونه‌اش این‌روزها در محور امامزاده حسن منطقه17 اجرایی شده است. در این طرح مخازن اصلی زباله زیر زمین قرار دارند و کارگران با تجهیزاتی مخازن را به سطح زمین هدایت می‌کنند. اما این مخازن با چه هدفی و در کدام محدوده‌ها ایجاد شده‌اند؟ 

هدف از نصب مخازن جدید 
یکی از برنامه‌های شهرداری تهران در این دوره از مدیریت شهری سامان‌دادن به وضعیت مخازن زباله پایتخت است. با توجه به این موضوع طرح‌های مختلفی بررسی شد و حتی به شکل آزمایشی به اجرا درآمد. نمونه‌اش محله امامزاده حسن منطقه17 است.

شیوه کار مخازن جدید 
در مدل جدید، به‌جای مخازن فلزی فعلی در سطح معابر، فقط یک سطل کوچک به‌عنوان دریچه دیده می‌شود و مخزن اصلی داخل زمین قرار دارد و هنگام تخلیه با استفاده ازریموت و به شکل آسانسوری از دل زمین بیرون می‌آید و سپس دوباره به محل اصلی برمی‌گردد. 

تعداد مخازن نصب‌شده 
مخازن مکانیکی اکنون در خیابان امامزاده حسن نصب شده‌اند. تاکنون 13مخزن زباله در این محله نصب شده است. در آینده 5مخزن دیگر اضافه می‌شود تا تعداد مخازن به 18 برسد.

ادامه طرح در سایر محله‌ها
با توجه به بازخوردهای مثبت طرح حدود 40مخزن زباله دیگر در باغ‌راه حضرت زهرا(س) نصب می‌شود. البته مخازن جدید باغ‌راه در خیابان رشیدی جهان به‌منظور تفکیک زباله، در 2رنگ و برای پسماندهای خشک و ‌تر است.

این مخازن هوشمندند
مخازن جدید هوشمندند؛ یعنی سنسورهایی دارند که پرشدن مخزن یا حتی وقوع آتش‌سوزی را به اپراتور اطلاع می‌دهد. البته درصورت قطع برق به‌ویژه در فصل تابستان این امکان وجود دارد که هیدرولیک توسط خودروهای حمل زباله بالا بیاید و پسماندها تخلیه شوند.

چقدر هزینه شده؟
برای این نمونه از مخازن دفنی، باید در زمین محلی حفر شود و دستگاه و مخزن در آن قرار گیرد. هزینه کامل اجرا برای هر مخزن شامل کندن زمین، نصب دستگاه و... به نرخ فعلی حدود 200میلیون تومان می‌شود.

اجرای طرح در محورهای نمونه
محسن قضاتلو، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران:  مخازن زباله جدید ‌ تهران به شکل پایلوت و به تعداد 13مخزن در منطقه17 و همچنین یک نمونه در منطقه7 اجرا شده است. پیش‌بینی شده که تعداد بیشتری از مخازن در منطقه17 نصب شود و درادامه مخازنی با رنگ‌های آبی و سبز برای تفکیک زباله‌های تر و خشک خواهیم داشت. درصورتی‌که طرح پایلوت مخازن زباله مکانیکی زیرسطحی در منطقه17 جواب دهد و موفق باشد، در سایر مناطق و معابر نمونه و منتخب شهر تهران ازجمله خیابان شهید آیت، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید مطهری‌ نیز اجرا خواهد شد. در شهر تهران 49هزارو121مخزن زباله وجود دارد. یکی از سیاست‌های ما کاهش تعداد مخازن است که این موضوع در محور خیابان‌های آزادی و انقلاب اجرا شده و در محور خیابان ولیعصر(عج) نیز اجرا خواهد شد. یکی دیگر از برنامه‌ها زیرسطحی‌کردن مخازن در راسته‌ها و محورهای نمونه است تا از مشکلاتی مانند زشت‌شدن مناظر شهری، زباله‌گردی، انتشار بوی نامطبوع، ریختن شیرابه و... جلوگیری 
شود.

مخازن، هوش مصنوعی نیست؛ واقعیت دارد
به‌تازگی فیلمی از یک مخزن زباله در فضای مجازی منتشر شده است؛ مخزنی مکانیکی که در پیاده‌ری خیابان امامزاده‌حسن(ع) جانمایی شده است. رضا سیفی، شهردار منطقه17 در برنامه پارک‌وی در این‌باره توضیح می‌دهد.

برخی گفتند این مخازن با هوش مصنوعی ساخته شده است؟
نه، واقعی است و افرادی که شک دارند می‌توانند به خیابان امامزاده حسن بیایند و خودشان از نزدیک ببینند. این مخازن کاری نو و خلاقانه است که برای نخستین‌بار درمنطقه‌۱۷ اجرا شده است.

چرا درمنطقه‌17 و جنوب شهر اجرا شد؟ 
یکی از سیاست‌های این دوره مدیریت شهری کاهش فاصله خدماتی بین شمال و جنوب تهران است و این پروژه هم در همین راستا برای خدمت‌رسانی بهتر و ارتقای منظر شهری در یکی از خیابان‌های اصیل تهران، یعنی بازار امامزاده حسن‌ انجام شد.

بازخورد مردم چطور بود؟ 
 جذاب بوده و فاز دوم آن سال آینده در نقطه دیگری از منطقه اجرا خواهد شد.

مخازن جدید چه مزایایی دارد؟ 
حذف مخاطرات زیست‌محیطی، حذف زباله‌گردها، از بین بردن شیرابه‌ها و بوی بد و جلوگیری از نفوذ حیوانات موذی از مزایای نصب مخازن است. به‌طور کلی با مخازن جدید شاهد جمع‌آوری سالم پسماند خواهیم بود.

این ایده قبلا در تهران اجرا شده است؟ 
گویا پیش از این هم در برخی نقاط چنین سیستمی وجود داشت اما فراگیر نشد. البته امروزه در کشورهای اروپایی از این سیستم استفاده می‌شود و ما هم با همکاری سازمان پسماند این پروژه را اجرا کردیم. امیدوارم این مخازن جدید به مرور در تمام شهر تهران فراگیر شود، چون ما به‌دنبال ایده‌های نو، خلاقانه و البته کاربردی هستیم. این مخازن هم از همان ایده‌های نو برای حل مسائل مختلف ما هستند.