4 هزار سال چرتکه
نگاهی به تاریخچه چرتکه، یکی از اختراعهای ماندگار بشر
سیدسروش طباطبایی پور | روزنامهنگار
این روزها واژه «چرتکه» را زیاد دیده یا شنیدهاید؛ بهخصوص که مدتی پیش یکی از فرزندان ایرانزمین هم در مسابقات محاسبات جهانی «چرتکه» دوبی، عنوان سوپر قهرمانی جهان را کسب کرد و برایمان افتخار آفرید؛ محمد مژدکانلو 8ساله از اهالی چناران در استان خراسان رضوی که روزنامه همشهری گزارشی هم از موفقیت او روز شنبه منتشر کرد. البته مسابقات چرتکه جهانی، درواقع مسابقهای براساس سرعت تواناییهای ذهن در محاسبات عددی است و تنها در مراحل مقدماتی آن از ابزار فیزیکی چرتکه استفاده میشود؛ اما به همین بهانه، میخواهیم تاریخچه یکی از اختراعهای ماندگاربشر را در اینجا بررسی کنیم؛ اختراعی که گواهی میدهد که نبوغ ریاضی انسان بیش از 4هزار سال قدمت دارد و پیش از اختراع ماشینهای حساب الکترونیکی و تلفنهای هوشمند و ابررایانهها، آدمی برای محاسبات پیچیده خود از ابزاری ساده به نام چرتکه بهره میبرده است. در واقع چرتکه، چیزی فراتر از یک ابزار محاسبه باستانی است؛ این وسیله، دریچهای به هزاران سال نوآوری انسانی، تبادل فرهنگی و تمایل جهانی بشر به درک و کنترل اعداد است.
