متهم گرانی مرغ کیست؟

بهزاد رنجبر | روزنامه‌نگار

معضل کمبود نهاده‌های دام و طیور در چند‌ ماه اخیر، دامنگیر بازار محصولات پروتئینی شده است. هرگونه وقفه در واردات یا عرضه نهاده‌ها، تأثیر فوری بر قیمت گوشت، مرغ و تخم‌مرغ می‌گذارد. درباره آخرین وضعیت تامین نهاده‌های صنعت مرغداری، در میزگرد تلویزیون همشهری ‌سراغ تولیدکنندگان رفتیم. در این میزگرد حمید‌رضا کاشانی‌ رئیس اتحادیه مرغداران تخم‌گذار، مجتبی رسولی،‌ تولیدکننده مرغ و محمدعلی کمالی، مشاور اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی به بیان نظرات خود پرداختند.

خودکفایی تخم‌مرغ از بین رفت
حمید‌رضا کاشانی، رئیس اتحادیه مرغداران تخم‌گذار
از سال‌1400 ایران در تولید تخم‌مرغ خودکفا شد و در ‌ 3سال گذشته صادرکننده تخم‌مرغ هم شدیم. در این 3 سال حدود 300هزار تن صادرات تخم‌مرغ داشتیم اما در سال‌جاری با کاهش 30درصدی تولید مواجه شدیم. علت مشکلات تولید تخم‌مرغ، بی‌توجهی به مشکلات تولیدکنندگان و کمبود مواداولیه تولید است. عدم‌تامین بموقع نهاده سبب شد که خسارت سنگینی به صنعت مرغداری وارد شود. از ابتدای سال به مسئولان وزارت جهادکشاورزی هشدار دادیم که تامین نهاده (ذرت و سویا) دچار مشکل شده است اما توجهی نکردند و می‌گفتند هیچ نگرانی‌ای نداریم، اما به‌تدریج عرضه نهاده کمتر شد و از پایان مردادماه به بعد هیچ نهاده‌ای در سامانه عرضه نشده است. تولیدکنندگان تخم‌مرغ دربه‌در دنبال نهاده هستند.

رانت‌های توزیع؛ دلیل گرانی
مجتبی رسولی، تولیدکننده مرغ
در سامانه بازارگاه وزارت جهادکشاورزی، نهاده موجود نیست. مرغداران نمی‌توانند نهاده‌ها را با قیمت 2برابری که واردکنندگان عرضه می‌کنند، بخرند چون هزینه تمام‌شده بالا می‌رود اما نمی‌توانیم قیمت مرغ را بالا ببریم چون مرغ، قیمت مصوب دارد و بالاتر از آن بفروشیم تعزیراتی می‌شویم. مداخلات مکرر دولت در صنعت مرغداری سبب تضعیف آن شده است. در مورد خرید نهاده و فروش مرغ، هیچ اختیاری نداریم و باید تابع تصمیمات دولتی باشیم. مرغدار، مرغ را 130هزار تومان به فروش می‌رساند اما به‌دست مردم با قیمت 170هزار تومان می‌رسد که علت آن رانت‌های موجود در بخش توزیع است. اگر وزارت جهادکشاورزی مداخله نمی‌کرد، ایران حتی امکان صادرات مرغ را هم داشت. فشار دولت بر تولیدکنندگان مرغ مانع توسعه شده است.

انحصار باید شکسته شود
محمدعلی کمالی، مشاور اتحادیه مرغداران
حدود 16هزار واحد مرغداری گوشتی فعال هستند اما دولت یارانه را به چند واردکننده نهاده می‌دهد. قرار بود این نهاده در سامانه بازارگاه عرضه شود و مرغدار از سامانه خرید و مرغ را با قیمت پایین تولید و عرضه کند. تا سال گذشته قواعد مناسبی بر سامانه بازارگاه حاکم بود و تولید و عرضه مرغ نسبتا مشکلی نداشت. از اواسط سال گذشته با تغییر سیاست‌های مربوطه، دسترسی مرغداران به نهاده‌ها دچار مشکل شده است. برخی واردکنندگان نهاده عمدا محموله‌های خود را روی کشتی نگه می‌دارند تا در بازار، قیمت‌ها بالاتر برود و آنگاه به بازار عرضه کنند. هم‌اکنون مرغدار مجبور است پول نهاده را نقدی به واردکننده بدهد و 2‌ماه بعد تحویل بگیرد و واردکنندگان از این محل هم سود می‌کنند.