گزارش
ذخیره آب برای شرایط اضطراری در تهران
پایتخت برای شرایط بحران حداقل به ۵۱۲ مخزن آب نیاز دارد
نیلوفر ذوالفقاری | روزنامه‌نگار
موضوع تأمین آب برای پایتخت از تابستان امسال با تشدید بحران آب، به بحث داغ شهروندان و رسانه‌ها تبدیل شد و مسئولان شهری را ناگزیر کرد که برای حل این معضل، بیشتر از گذشته آستین بالا بزنند. تکمیل مخازن آب اضطراری، یکی از مهم‌ترین اقدامات لازم برای تامین آب در شرایط بحران مانند زلزله و تنش‌های فیزیکی است .این موضوع در جلسه‌های مختلف شورای اسلامی شهر تهران هم مطرح و بررسی شده است. صمیم مرادی روزبهانی، معاون آمادگی و عملیات سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره آخرین وضعیت مخازن آب اضطراری پایتخت، بیشتر توضیح داده است.
ضرورت ذخیره آب برای مواقع بحرانی
نبود آب، فقط به‌معنای ایجاد مشکل در دسترسی به آب آشامیدنی نیست. هرچند انسان‌ها بدون نوشیدن آب، بیش از ۳ روز دوام نمی‌آورند، اما در شرایط بحرانی مانند زلزله، تامین آب برای مصارفی مانند حفظ بهداشت و اطفای حریق، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. از آنجا که تهران با مخاطرات طبیعی مختلفی مواجه است، تکمیل مخازن آب اضطراری برای شرایط بحرانی از ضروری‌ترین اقدامات است. آمارها می‌گوید تهران از برنامه هدفگذاری شده در این زمینه فاصله دارد. طبق مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، 15درصد مبالغ دریافتی از شهروندان در مصارف خانگی باید صرف ایجاد مخازن آب اضطراری شود.
نیاز تهران به ۵۱۲ مخزن آب اضطراری
آنطور که علی‌نصیری، رئیس سازمان مدیریت بحران تهران دراین باره بارها گفته، هدفگذاری طرح آبرسانی اضطراری کلانشهر تهران، نصب ۵۱۲ مخزن آب اضطراری برای تهران است؛ یعنی همه محله‌های تهران باید یک مخزن آب اضطراری داشته باشند و علاوه بر سرانه محله‌ها، مراکزی مثل بیمارستان‌های منتخب و اصلی هم باید برای رفع نیازهای بهداشتی و شرب مخازن آب مخصوص به خود داشته باشند. سال ۱۳۹۷ شورای اسلامی شهر تهران مصوبه‌ای به ثبت رساند که براساس آن، با همکاری شرکت آب و فاضلاب استان تهران و نظارت شهرداری تهران، طرح آبرسانی اضطراری کلانشهر تهران در دستور کار قرار گرفت تا در هنگام بروز بحران‌های طبیعی یا شرایط تنش آبی، این مخازن مورد استفاده قرار گیرد.
پایتخت 206 مخزن آب دارد
هرچند براساس برآوردها، لازم است که ۵۱۲ مخزن آب اضطراری در نقاط مختلف تهران نصب شود، اما تا به حال فقط 206 مخزن آب ۱۰۰ هزار لیتری در محله‌های مختلف جانمایی و نصب شده است. این مخازن به شیرهای قطع خودکار جریان آب شهری مجهز شده‌اند تا در زمان وقوع زلزله به‌صورت خودکار از جریان آب شهری منفصل شوند و آب تمیز را به‌دست شهروندان برسانند. طراحی مخازن طوری است که در مسیر آب شرب شهروندان قرار بگیرند و آب در آنها راکد نماند.
تکمیل مخازن تا پایان ۱۴۰۵
نزدیکی برخی از مکان‌های جانمایی شده به محدوده گسل، نبود شبکه آب مورد نیاز و کوچک بودن بعضی بوستان‌ها که اجازه تردد خودروهای سنگین و نصب مخازن و حمل لوله‌های رابط را نمی‌دهد، ازجمله دلایل طولانی شدن اجرای طرح بوده است. مشکلات تامین منابع مالی را هم باید به این مشکلات اضافه کرد. اما با هماهنگی‌های انجام شده، بقیه مخازن پیش‌بینی شده با اولویت قرارگیری در سایت‌های اسکان اضطراری، مراکز درمانی و جانمایی در مناطق و محله‌های کمتر برخوردار تا پایان
سال ۱۴۰۵ مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.
مخازن کنونی چقدر جوابگوی شرایط اضطراری است؟
به‌طور تقریبی هر مخزن آب
۱۰۰ هزار لیتری(یا ۱۰۰ مترمکعبی) برای ۱۱۰۰۰ شهروند در شرایط اضطراری قابل بهره‌برداری است. با تامین 206 مخزن ۱۰۰ مترمکعبی، ۲۰ میلیون لیتر آب تا‌کنون در مدار ذخیره‌سازی قرار گرفته است. با توجه به اینکه میانگین جمعیت محله‌های تهران ۲۵۰۰۰ نفر است، درصورت نصب تمامی مخازن طبق برنامه پیش‌بینی شده، تقریبا نیمی از شهروندان در هر محله آب ذخیره خواهند داشت. ذکر این نکته لازم است که آب ذخیره شده صرفاً برای مصرف شرب شهروندان است و باید برای مصارف بهداشتی، درمانی و اطفای حریق‌های بزرگ نیز ذخایر کافی در نظر گرفته شود.
مخازن آب اضطراری، مخصوص زمان‌های بحرانی مانند وقوع زلزله و تنش‌های فیزیکی هستند و در تأمین آب موردنیاز شهر در دوره‌های تنش آبی و کمبود آب، کارکردی برای آنها تعریف نشده است.
سازمان پیشگیری و مدیریت بحران برای تامین آب موردنیاز در شرایط بحرانی در 3 بخش وظیفه دارد: آب آشامیدنی مصرفی شهروندان،آب مورد نیاز آتش‌نشانی برای اطفای حریق و آب موردنیاز مراکز درمانی.
طرح توجیهی و فنی برای ایجاد مخازن ذخیره آب در مراکز درمانی، با همکاری سازمان پیشگیری و مدیریت بحران و وزارت بهداشت،در مرحله تدوین است.
