روایت زنان قهرمان مقاومت

علی‌الله سلیمی | روزنامه‌نگار

همزمان با ایام شهادت حضرت فاطمه‌الزهرا (س)و هفته کتاب، مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی با هدف معرفی الگوهای واقعی و تبیین نقش‌آفرینی‌های زنان قهرمان ایرانی، تقریظ‌های رهبر معظّم انقلاب اسلامی بر 3 کتاب «تب ناتمام»، «خانوم ماه» و «همسفر آتش و برف» را منتشر کرد. این مراسم در قالب بیست و یکمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت و در جریان «رویداد ملی قهرمان» با حضور مسئولان فرهنگی و اجتماعی، خانواده‌های شهدا و همچنین اهالی کتاب و رسانه در تالار وحدت تهران و همزمان در ۶۰ نقطه کشور برگزار شد.

شالوده‌ای برای بازنمایی روح یک ملت
در ابتدای این مراسم، معاون دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب، بر نقش بنیادین ادبیات در شکل‌دهی حافظه فرهنگی و جمعی اشاره کرد و گفت: «در طول تاریخ، این ادبیات بوده که توانسته اسطوره‌ها را بسازد و آنها را در ذهن جامعه ماندگار کند. وقتی از توجه به ادبیات و کتاب سخن می‌گوییم، درواقع از پاسداشت هویت سخن می‌گوییم.» مهدی ابراهیم‌زاده، با مقایسه این جایگاه با نقش فردوسی در تثبیت هویت ملی افزود: «همان نقشی که فردوسی با شاهنامه برای ایران ایفا کرد، امروز ادبیات جهاد و مقاومت برای نسل معاصر دارد؛ ادبیاتی که چهره کسانی را روایت می‌کند که در برابر ظلم ایستادند و حقیقت ایران را به نمایش گذاشتند.»‌به‌گفته او، ایران، واقعیتی نجیب و مقتدر است؛ کشوری که برخلاف برخی مدعیان منطقه که در برابر فشارها تسلیم شدند یا به تمسخر گرفته شدند، همچنان بر اصول و آرمان‌های خود ایستادگی کرده است. ابراهیم‌زاده با اشاره به ابعاد الهام‌بخش این تصویر گفت: این واقعیت زنده و الهام‌بخش، محرک بسیاری از حرکت‌های آزادی‌طلبانه در منطقه و حتی فراتر از آن است. از همین منظر است که آثار ادبی، تنها روایت‌های فردی نیستند، بلکه شالوده‌ای برای بازنمایی روح یک ملت محسوب می‌شوند. 

500زن در نبرد مستقیم با دشمن به شهادت رسیدند
سخنران بعدی مراسم، علیرضا مختارپور قهرودی، نویسنده و پژوهشگر حوزه کتاب بود که با اشاره به نقش تاریخی زنان در تحولات معاصر کشور گفت: «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در اردیبهشت ۱۳۵۸ تأکید کردند که «بانوان رهبر نهضت ما هستند» و رهبر معظم انقلاب نیز در اردیبهشت ۱۳۸۹ نقش مادران و همسران رزمندگان در 8‌سال دفاع‌مقدس را همسنگ و حتی در برخی موارد دشوارتر از مجاهدت رزمندگان توصیف کردند.» وی با بیان آمارهای مرتبط با حضور زنان در جنگ تحمیلی افزود: «در جریان تهاجم رژیم بعث به ایران، ۵۰۰ زن در نبرد مستقیم با دشمن به شهادت رسیدند و در طول 8 سال دفاع‌مقدس ۶۸۴۲ زن در مناطق مختلف کشور جان باختند. همچنین ۵۷۳۵ زن به‌عنوان جانباز ثبت شده‌اند و ۱۷۱ زن ایرانی در دوران جنگ به اسارت دشمن درآمدند. تاکنون ۱۹۷ هزار و ۳۳۷ زن ایرانی به‌عنوان مادران شهدا و ۶۱ هزار و ۵۲ زن به‌عنوان همسران شهدا ثبت شده‌اند و ۳۱۷ هزار و ۱۹۶ زن نیز همسر جانبازان هستند.» مختارپور با اشاره به پژوهش‌های انجام‌شده درباره فعالیت‌های زنان در جنگ هم گفت: «مطابق تحقیقات علمی، بیش از ۳۰ نوع فعالیت از سوی بانوان در خط مقدم، پشتیبانی جبهه‌ها و عرصه‌های فرهنگی و تبلیغی قابل شناسایی است.»

اثرگذاری بانوان ایرانی در روایت جهاد و مقاومت
مختارپور سپس به سلسله مقالات منتشرشده درباره نقش بانوان ایرانی در انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس اشاره کرد و گفت: پیش از این،
3 مقاله در 3 نوبت رونمایی تقریظ رهبر انقلاب اسلامی منتشر شد. نخست، مقاله حدیث زینبی مادران ایرانی ‌ به بررسی نقش زنان از دوران پیش از مشروطه تا دفاع‌مقدس می‌پردازد. دوم، مقاله به احترام حماسه مهربانوان سرزمین و دین و آیین ، ابعاد مختلف فعالیت زنان در کمک‌رسانی به جبهه‌ها را تبیین می‌کند. سوم نیز مقاله حق کرامت الهی زن که نقش ماندگار زنان در جامعه را از منظر رهبر انقلاب بررسی کرده است. اکنون و در ادامه همان مباحث، مقاله جدید با موضوع روایتگری زنان از دفاع‌مقدس منتشر شده است.  

 در بخش‌های ابتدایی مراسم، کلیپ یادبود شهیدان سردار حسین سلامی و سردار مصطفی عبداللهی پخش شد. در نخستین رویداد ملی قهرمان، شهید حسین سلامی حضور داشته ‌ و از شهید مصطفی عبداللهی تقدیر کرده بود.

 اجرای تئاتر با موضوع برگرفته از 3 کتاب تقریظی«تب ناتمام»، «همسفر با آتش و برف» و «خانوم‌ماه» از بخش‌های اصلی برنامه بود که گروه نمایش باشگاه سوره این نمایش را اجرا کرد و هنگام اجرای تئاتر حال و هوای سالن منقلب شده بود.

 یکی از بخش‌های قابل توجه برنامه، نمایش ویدئوهای بازسازی شده با تکنولوژی هوش مصنوعی بود که در آنها، شخصیت‌های 3شهید موضوع کتاب‌ها، با همسر خود صحبت می‌کردند و به آنان می‌گفتند قهرمانان واقعی شما هستید که راه ما را ادامه می‌دهید.