جامعه امروز
استاندارد مدرسه‌ای
آموزش و پرورش موضوع بازرسی و نظارت بر وضعیت مدارس و کلاس‌ها را با جدیت پیگیری خواهد کرد
محمد سرابی | روزنامه‌نگار
|شرایط ایمنی و سلامتی دانش‌آموزان، وابسته به استاندارد‌هایی است که باید در مدارس رعایت شود. این استانداردها جزئیاتی شامل ابعاد کلاس‌ها، فاصله نیمکت تا تخته و حتی تعداد شیر‌های آبخوری و کیفیت سرویس بهداشتی مدارس را شامل می‌شود. بازرسی آموزش و پرورش از مدارس پیش از شروع سال تحصیلی شروع می‌شود و در طول سال نیز ادامه پیدا می‌کند. حالا وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده، به کمک بازرسان مرکز ایمنی و بهداشت محیط کار وزارت بهداشت می‌خواهد با جدیت بیشتری به این استانداردها نظارت کند. اما اصل قصه چیست و وقتی درباره بازرسی و نظارت بر شرایط مدارس و کلاس‌ها حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟
ابعاد کلاس و آبخوری
چند دسته ویژگی استاندارد باید در مدارس رعایت شود؛ دسته اول ویژگی‌های استاندارد مدارس، شامل ساختمان و تجهیزات مدرسه است. مانند اینکه تعداد طبقات مدارس برای دوره‌های ابتدایی و راهنمایی حداکثر 2طبقه و درصورت ضرورت 3طبقه و برای دبیرستان‌ها و هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای حداکثر 4طبقه مجاز است. یا اینکه حداکثر ابعاد قابل‌قبول برای کلاس درس ٨ متر طول و ٧ متر عرض و حداقل ارتفاع سقف کلاس ٣ متر است. دسته دیگری از ویژگی‌های استاندارد پس از ساخت هم باید مورد بازدید قرار گیرند؛ زیرا ممکن است در جریان تکمیل بنا یا نوسازی آن تغییراتی کنند یا استاندارد‌های خود را از دست بدهند که آبخوری‌های مدارس از این گروه هستند؛ آبخوری باید به ازای هر 45دانش‌آموز یک شیر آب داشته باشد و با فاصله از سرویس‌های بهداشتی ساخته شود. ارتفاع شیر‌ها باید بین 75تا 100سانتی‌متر از سطح زمین باشد تا دانش‌آموزان بتوانند از آنها استفاده کنند. آموزش و پرورش در مرحله طراحی نقشه و ساخت، این معیار‌ها را در نظر می‌گیرد و در هنگام بهره‌برداری هم بر رعایت آنها نظارت می‌کند. اگر سرویس‌های بهداشتی یا شیر‌های آبخوری خراب شوند باید آنها را تعمیر و دوباره قابل استفاده کرد تا همچنان با تعداد دانش‌آموزان تناسب داشته باشند.
ساختمان‌های ویلایی
مدارسی که از ابتدا برای اهداف آموزشی ساخته شده‌اند معمولا استاندارد‌های لازم را دارند و در جریان تخریب و نوسازی آنها سطح استانداردها ارتقاء پیدا می‌کند اما برخی مدارس غیرانتفاعی در خانه‌های ویلایی تشکیل می‌شوند. برای تبدیل این خانه‌ها به مدرسه باید تغییراتی در ساختمان انجام شود. مثلا تعداد سرویس‌های بهداشتی افزایش پیدا کند و همه آنها به شبکه فاضلاب وصل شوند تا جایی که به ازای هر 40دانش‌آموز یک چشمه سرویس بهداشتی ساخته شده باشد.
ماجرای بهره‌برداری
گروه دیگری از ویژگی‌های استاندارد مدارس در جریان استفاده از آنها اهمیت پیدا می‌کند. امسال موضوع تراکم کلاس‌های درس مطرح شده است اما نمی‌شود تعداد زیادی از دانش‌آموزان را در یک کلاس جای داد. می‌شود در کلاس درس نیمکت‌های بیشتر یا کمتر قرار داد اما فاصله نخستین نیمکت تا تخته نباید کمتر از 2.20متر باشد. کلاس‌ها باید از نور طبیعی بهره‌مند باشند و اگر از روشنایی مصنوعی برای آنها استفاده شود میزان نور باید به حدی باشد که انعکاس پیدا نکند و باعث خیرگی چشم نشود.
همکاری با بازرسان بهداشت
همکاری‌های مشترک آموزش و پرورش و دیگر ارگان‌ها در انجام بازرسی‌های دائمی، موجب اطمینان از شرایط مناسب مدارس می‌شود. محسن فرهادی، رئیس مرکز سلامت محیط و کار در گفت‌وگو با همشهری میگوید: «بازرسان با کارت شناسایی وزارت بهداشت مراجعه میکنند و روی این کارت تأکید شده است که بازرس می‌تواند در هر ساعت و روزی وارد مدرسه شود. برخی استان‌ها کارت‌های بازرسی صادر میکنند که آموزش و پرورش هم آن را تأیید و امضا کرده است؛ در نتیجه مانعی برای ورود به مدارس وجود ندارد.» او با اشاره به اینکه اولیای دانش‌آموزان می‌توانند با شماره تلفن190 وضعیت مدارس را به وزارت بهداشت اطلاع دهند، تأکید می‌کند:« همکاران ما به‌عنوان ضابط دادگستری اجازه انجام اقدامات قهریه را هم دارند. آنها می‌توانند مواد غذایی آلوده را معدوم یا بوفه را پلمب کنند و متخلفان را به قوه‌قضاییه ارجاع دهند. خوشبختانه امسال تا به حال از این موارد نداشتیم.» رئیس مرکز سلامت محیط و کار بیان می‌کند: «قبلا طرح مدارس مروج سلامت را داشتیم که با همکاری آموزش و پرورش رتبه‌بندی می‌شدند. متأسفانه چند سال است که این طرح اجرا نمی‌شود و امیدواریم دوباره احیا شود.» فرهادی درباره بازرسی از مدارس دورافتاده و کم جمعیت میگوید: «نقطه قوت ما شبکه بزرگ بهداشت و درمان است. ما در دورافتاده‌ترین نقاط کشور، بازرس یا حداقل بهورز داریم که بازدید‌های اولیه را انجام می‌دهد.»
در همینه زمینه :