
روانی
آخرین فیلم بزرگ هیچکاک

فیلم سیاه و سفید و ارزان «روانی»، آخرین دستاورد برجسته هیچکاک در سینما و آخرین فیلم بزرگ اوست. فیلمهای هیچکاک از دهه 1960 رو به افول گذاشتند. هرچند همچنان فیلمهای خوبی ساخت ولی دیگر خبری از درخشش دهههای1940 و1950 نبود. در فیلم «روانی» هیچکاک در بهترین و مسلطترین حالت ممکن علاوه بر فیلمش، تماشاگران را هم کارگردانی میکند. سکانس قتل در حمام بیشترین تأثیر را بر تماشاگران و البته فیلمسازان گذاشت و شخصیت نورمن بیتس، تعریف تازهای از شخصیتهای روانپریش سینما ارائه کرد. در شروع دهه 1960 و ظهور فیلمسازان جوان و شکلگیری موج نوی فرانسهکه همه فیلمسازانش عاشق هیچکاک بودند، استاد یک برگ برنده تازه رو کرده بود. «روانی» بهعنوان فیلم ترسناک، بیشترین تقلید و تأثیر را در نسلهای بعدی فیلمسازان به همراه داشت که از دستمایه و تم و شخصیتها تا شیوه روایی از آن بهرهها گرفتند. دنبالههایش بسیارند و گاسون سنت در دهه۹۰ آن را بازسازی کرد که نتیجهاش از پیش معلوم بود: شکست مطلق. داستان فیلم«روانی» از این قرار است که شخصیت«مارین کرین» (لی) به امید تسهیل کار ازدواجش با «سام لومیس» (گاوین) پولهای کارفرمایش را میدزدد و از شهر محل سکونتش خارج میشود و بین راه در هتل بیتس که جوانی به نام «نورمن بیتس» (پرکینز) ادارهاش میکند، به استراحت میپردازد. «نورمن» به او میگوید که همراه مادر نامتعادل و روانیاش در خانه کنار هتل زندگی میکند. شبهنگام که «ماریون» از کار خود پشیمان شده، پیش از خواب به حمام میرود و زیر دوش- ظاهرا بهدست مادر نورمن- به قتل میرسد. نورمن آثار قتل را پاک میکند و جسد ماریون و اتومبیلش را در باتلاق میاندازد. در ادامه «سام» به همراه خواهر ماریون «لیلا» (مایلز) و یک کارآگاه خصوصی به نام «آربوگاست» (بالسام) به جستوجوی ماریون میآیند. آربوگاست نیز وقتی وارد خانهای میشود که مادر نورمن در آن زندگی میکند، توسط او به قتل میرسد. سرانجام سام و لیلا بهدنبال او میآیند. هنگامی که سم سر نورمن بیتس را گرم میکند، لیلا بهدنبال هر نشانی از مادر نورمن بیتس یا آربوگاست یا مارین میگردد و سرانجام متوجه میشود مادر نورمن سالها پیش مرده است. در ادامه معلوم میشود کسی که مارین و آربوگاست را به قتل رسانده، مادر نورمن بیتس نیست، بلکه خود نورمن بیتس است که بر اثر شوکی که پس از مرگ مادرش به او وارد شده، خود را شبیه به مادرش میکند و کارهای وحشتناکی انجام میدهد.امروزه، فیلم روانی یکی از برجستهترین آثار آلفرد هیچکاک و بیتردید مشهورترین و تأثیرگذارترین اثر او محسوب میشود. منتقدان و پژوهشگران سینما در سراسر جهان این فیلم را شاهکار هنری قلمداد کرده و به تحسین کارگردانی روان، فضای پرتنش، فیلمبرداری چشمگیر، موسیقی ماندگار و بازیهای نمادین آن پرداختهاند.