
آوارگی یعنی درس و بازی تعطیل
غزه؛ جایی که مدرسه سرپناه آوارهها میشود

محمد مصطفینیا
«ما به جای درس خواندن در مدرسه، در آن زندگی میکنیم و به جای کیف مدرسه، کیف لباس برمیداریم.» این گفته دیاناست؛ یکی از کودکان فلسطینی غزه که در یک جمله وضعیت خودشان را به تصویر میکشد که برای سومین سال پیاپی، کلاس درس دیگر برای آنها سرپناه است؛ نه محل درس خواندن.
اخیرا اونروا، آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد درباره پناهندگان فلسطینی (UNRWA) اعلام کرده که بهدلیل تداوم جنگ برای سومین سال، نزدیک به ۶۶۰هزار کودک در نوار غزه از تحصیل محروم شدهاند و هشدار داده که کودکان غزه در معرض خطر تبدیل شدن به «نسل گمشده» هستند.
به جای کتاب و دفتر، دنبال آب میگردیم
در گزارشی که عبدالمنعم مکی از دفتر مرکزی سازمان مللمتحد تهیه کرده، آمده است خبرنگار سازمان مللمتحد در بازدید از چند مدرسه در غزه که به سرپناه آوارگان تبدیل شدهاند، با شماری از دانشآموزان گفتوگو کرده است؛ دانشآموزانی که مشتاق بازگشت به مدرسه و کلاس درس هستند. 3سال است که کلاسهای درس مدرسههای متعلق به اونروا به محلهای زندگی شلوغ تبدیل شدهاند. خبرنگار سازمان ملل متحد دیانا را در راهروی یکی از این مدارس میبیند. دیانا که با خانوادهاش از محله شجاعیه آواره شدهاند، وضعیت خودشان را اینطور توضیح میدهد: «ما دیگر نه بازی میکنیم و نه درس میخوانیم. حالا در مدرسه هیچ آموزشی وجود ندارد، بلکه ما در آن، زندگی میکنیم، غذا میخوریم و میخوابیم.»
جنای ۹ساله هم میگوید: «ما در مدرسه زندگی میکنیم، ولی میخواهیم به مدرسه برگردیم؛ مدرسهای که در آن درس بخوانیم. ما بهدلیل جنگ آواره شدهایم و دیگر غذا و نوشیدنی وجود ندارد.»
مسک که پدرش را در طول جنگ از دست داده، میگوید: «...پدرم در جنگ کشته شد. گناه من چیست که در این سن کم یتیم شدم؟ گناه من چیست که از خانواده و همهچیز محروم شدم؟» او جلوی اشکهایش را میگیرد، ولی نمیتواند گفتوگو را ادامه دهد.
کلاسهای ساکت اردوگاه جنین
امسال این وضعیت فقط به نوار غزه محدود نمیشود، بلکه در بخشهایی از کرانه باختری هم کودکان آواره شده و از تحصیل بازماندهاند. رولاند فریدریک، مدیر امور اونروا در کرانه باختری میگوید که مدارس این آژانس همچنان پناهگاهی امن برای یادگیری کودکان هستند و بهرغم بالا گرفتن خشونت و آوارگی، سعی دارند امکان آموزش با کیفیت و رفاه نسبی برایشان فراهم کنند.
مدیر امور اونروا در کرانه باختری اضافه میکند: «برای نخستینبار در تاریخ فعالیت این آژانس، امسال مقامات اسرائیلی از شروع فعالیت 6مدرسه اونروا در قدس شرقی جلوگیری کردند. آنها در ماه مه (اردیبهشت) به زور این مدارس را تعطیل کرده بودند و همچنان جلوی فعالیت مجدد آنها را در سال تحصیلی جدید میگیرند. گفتنی است که حدود 800کودک در این مدارس درس میخواندند و حالا فقط برخی از آنان توانستهاند در مدارس دیگر ثبتنام کنند.