
لوتکا، قایق مردابگردی

محمود مولایی؛ روزنامهنگار
لوتکاسازی شغلی است که برخی از قدیمیهای گیلان اجازه نمیدهند به فراموشی سپرده شود. البته در این استان تعداد بسیار کمی از نجاران به ساخت قایقهای کوچک چوبی که با نام لوتکا شناخته میشوند، مشغول هستند. لوتکا در واقع همان قایقهای ماهیگیری و پارویی دو سر تیز است که در مرداب و رودخانه استفاده میشود.
شیوه ساخت لوتکا
لوتکا قایقی سبک با دماغههای تیز است و گرچه امروز برای گردشگری و تفریح هم استفاده میشود، اما بیشتر ابزار صیادان است. شیوه ساخت به این شکل است که قایقساز پس از آماده کردن الوار، کف قایق را طراحی میکند و سپس لبههای قایق را برش میزند و لبههای تخته را با میخ به هم متصل میکند. اتصال لبههای تختههای کف قایق برای جلوگیری از نفوذ آب مهم و حساس است. بعد از آن اسکلت لبه قایق با الوار شکل میگیرد. در ساخت قایق باید در توازن دو طرف قایق دقت شود.
ساخت قایق در 3روز
لوتکا واژه گیلکی است و در عین حال، از آن بهعنوان یک عبارت روسی یاد میشود. محمد کریمی، یکی از آخرین بازماندگان ساخت لوتکا که هنوز در کارگاه نجاری خود به ساخت قایقچوبی اشتغال دارد به همشهری میگوید: «لوتکا هنوز بازار خوبی دارد. گاهی آنقدر مشتری دارد که وقت نمیکنم سفارش آنها را بسازم. قایقها را عمدتا در 3روز و با چوب درست میکنم.» کریمی در روستای دستک از توابع بخش بندرکیاشهر در گیلان فعالیت میکند. او 74ساله و معتقد است بهدلیل شیوه ساخت کسی با لوتکا غرق نخواهد شد.