
دکتر محمود تولایی بنیانگذار شناسایی شهدا با انجام آزمایش دیانای در ایران
ماجرای مادر و شیار 143

دکتر محمود تولایی، رئیس پیشین مرکز تحقیقات ژنتیک نور که بنیانگذار شناسایی شهدا با انجام آزمایش دیانای در ایران است در دیدار با مادر شهید صبوری از لزوم شناسایی پیکر شهدا میگوید: «گاهی از ما سؤال میشود چه ضرورتی دارد بعد از گذشت سالها، روی پیکر شهدا کار شناسایی صورت میگیرد؟ در پاسخ به این سؤال باید از این عزیزان بپرسم آیا شده است عزیز شما از منزل بیرون برود و یک ساعتی دیر کند، آن وقت چه حس و حالی دارید؟ اگر این یک ساعت بشود چند ساعت، یک شب یا چند روز و چند ماه و چند سال... چه میکنید؟ این مادران و پدران چشم به راه گاهی ۴۰ سال با این حس و حال زندگی کردهاند در تب و تابند. دلشوره دارند از عزیز من چه خبر؟ تکلیف همه ماست و ما هم افتخار داریم یکی از پیشرفتهترین دانشهای روز بشری را در اختیار عزیزترین خانوادههای جامعه خود قرار دهیم و با بررسی اجزا و بقایای پیکر شهدا و بررسی مقایسهای با نمونه خون والدین و خانوادهها و بستگان شهید بتوانیم به این شناسایی نائل بیاییم و خدا را از این جهت شاکر هستیم.»
دکتر درباره روند شناسایی شهید صبوری توضیح میدهد: «نمونههایی که ما در آزمایشگاه داریم فقط یک کد است و اطلاعات هویتی از آنها در اختیار ما نیست. براساس اطلاعاتی که در منطقه تفحص به دست میآید شمارهگذاری و نمونهبرداری میشود. اطلاعاتی از محل دفن و مشخصات دیگر نداریم. وقتی اطلاعات ژنتیکی را با خانوادهها بررسی میکنیم بعد به ستاد معراج اعلام میکنیم که این شهید با این کد شناسایی مثلا با خانواده شهید صبوری انطباق ژنتیکی دارد، بعد معراج الشهداست که اسناد را بررسی میکنند و متوجه میشوند این کد در کجا دفن شده است. وقتی نمونه ژنتیکی شهید صبوری پیدا شد فهمیدم که او در بوشهر دفن شده است. اینجا بود که فهمیدیم دعای مادر در مراسم رونمایی از فیلم شیار۱۴۳ زود اجابت شده است.»