7 تکلیف، 7 راهکار

علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار

پیام روز جمعه رهبر معظم ‌انقلاب به مناسبت چهلمین روز شهادت جمعی از هم‌میهنان، سرداران و دانشمندان هسته‌ای دارای نکات راهبردی ویژه‌ای است که در قالب «7تکلیف»، نقشه راهی را جهت عبور از مقطع حساس کنونی و حرکت به‌سوی آینده‌ای روشن‌تر برای ایران ترسیم کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این پیام، علاوه‌ بر تأکید بر هویت دشمن و نقاط قوت ایران، تکالیف هفتگانه‌ای را شامل: «حفظ اتحاد ملی»، «شتاب لازم در پیشرفت دانش و فناوری در همه‌ بخش‌ها»، «حفظ عزت و آبروی کشور و ملت»، «مجهزکردن روزافزون کشور با ابزارهای حراست از امنیت و استقلال ملی»، «جدیت و پیگیری و به‌نتیجه‌رساندن کارهای کشور»، «هدایت معنوی و نورانی‌کردن دل‌ها و توصیه به صبر و سکینه و ثبات مردمی» و «حفظ شور و شوق و شعور انقلابی» خطاب به قشرهای مختلف کشور تبیین کردند؛ تکالیفی که در گفت‌وگو با کارشناسان و صاحب‌نظران به بررسی ابعاد مختلف آنها پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

اهمیت راهبردی حفظ اتحاد
سیدمحمد حسینی؛ معاون‌رئیس‌جمهور در دولت سیزدهم
یکی از نقاط قوت ملت ایران در رویارویی مقتدرانه با محور آمریکا و رژیم‌صهیونیستی در جریان جنگ 12روزه، وحدت و همبستگی بود که زمینه‌ساز به‌دست‌آمدن درک واضح‌تری از رویکردهای خصمانه دشمنان ایران شد؛ این موضوع به‌عنوان یکی از تکالیف هفتگانه مورد اشاره رهبرمعظم‌انقلاب، دارای ابعاد مختلفی است:

   رمز پیروزی در برابر دشمن: آگاهی مردم از ماهیت خبیث دشمنان و حملات بی‌دلیل آنها به غیرنظامیان، انسجام ملی را تقویت کرد. این وحدت که حتی ایرانیان خارج از کشور با وجود انتقادات به وضع موجود در آن سهیم بودند، رمز پیروزی است.
   بازدارندگی و حفظ تمامیت ارضی: حفظ انسجام ملی مانع از طمع دشمن برای حملات مجدد می‌شود. دشمن درصورت مشاهده تفرقه یا هرج‌ومرج، انگیزه بیشتری برای ضربه‌زدن به کشور پیدا می‌کند.
   نقش مهم خواص جامعه: متأسفانه، تفرقه، اغلب ازسوی خواص در جامعه ایجاد می‌شود. برخی اظهارات و بیانیه‌ها، مانند پیشنهاد رفراندوم یا تغییر پارادایم و شایعه‌پراکنی پس از جنگ، می‌تواند به وحدت ملی آسیب بزند. نخبگان و فعالان سیاسی باید با درک خطر دشمن، از دامن‌زدن به اختلاف‌ها خودداری کنند.
   تقویت روحیه نیروهای مسلح: در جنگ اخیر، حمایت گسترده مردم، روحیه نیروهای مسلح را دربرابر دشمن تقویت کرد. وحدت ملی به‌عنوان پشتوانه نیروهای مسلح باید حفظ شود.
   ضرورت تأکید بر تداوم وحدت: رهبرمعظم‌انقلاب همواره بر تداوم وحدت تأکید داشته‌اند. همه گروه‌های سیاسی و مردم باید این اصل را سرلوحه قرار دهند.

وظیفه سنگین نخبگان علمی
 سیدسلمان سیدافقهی؛ قائم‌مقام پیشین بنیاد ملی نخبگان
رهبرمعظم انقلاب در بیانیه گام دوم و سخنرانی‌های مختلف، بر نقش کلیدی نخبگان علمی در به‌ثمررساندن اهداف انقلاب اسلامی تأکید کرده‌اند؛ نکته‌ای که در پیام اخیر ایشان نیز مورد تأکید قرار گرفت و از جنبه‌های مختلف حائز اهمیت است:
    نقش محوری نخبگان: دانشمندان و نخبگان همواره به‌عنوان اصلی‌ترین نقش‌آفرینان در پیشرفت علمی و فناورانه کشور شناخته می‌شوند و وظایف سنگینی در این حوزه دارند.
   اقتدار نظامی: دستاوردهای فناوری، به‌ویژه در حوزه موشکی و نظامی، اقتدار کشور را در مواجهه با چالش‌های خارجی تقویت کرده‌است. این پیشرفت‌ها نتیجه تلاش نخبگان بوده و نیازمند تداوم کار جهادی برای رفع نواقص و دستیابی به بازدارندگی است.
   همکاری بین بخش نظامی و غیرنظامی: فناوری‌های پیشرفته، ازجمله در حوزه انرژی، می‌تواند با همکاری بخش نظامی و غیرنظامی توسعه یابد. پس از جنگ ۱۲روزه، تمایل به همکاری بین این بخش‌ها افزایش یافته که فرصت مبارکی است.
   حمایت از دانش‌بنیان‌ها: دولت، معاونت علمی ریاست‌جمهوری، بنیاد نخبگان و بخش دفاعی باید با سازماندهی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، از ظرفیت نخبگان بهره‌برداری کنند.
   لزوم هماهنگی بین دولت و نیروهای مسلح: برای استفاده بهینه از ظرفیت نخبگان، هماهنگی بین دولت و نیروهای مسلح ضروری است. این هماهنگی باید تقویت شود تا دستاوردهای علمی و فناوری به حداکثر برسد.

راهکارهایی برای حفظ عزت و آبروی کشور
مهدی افراز؛ کارشناس مسائل سیاسی
«فرامتن» پیام اخیر رهبرمعظم‌انقلاب دارای یک نکته کلان و راهبردی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد؛ اینکه برایند این پیام، آماده‌نگه‌داشتن مردم برای ناکام‌گذاشتن طرح‌های دشمن در ماه‌های پیش‌رو است. گذشته از این موضوع، یکی از کلیدی‌ترین مسائلی که در طول 12روز جنگ تحمیلی موازنه را به نفع مردم ایران تغییر داد، وضعیت تاب‌آوری اجتماعی بود. برتری ما در حوزه اجتماعی بیش از هر چیز معطوف به موضوع «حفظ عزت و آبروی کشور و ملت» بود که در پیام اخیر رهبرمعظم‌انقلاب تأکید بر حفظ آن شده است. باید توجه داشت چنانچه توده‌های مردم احساس کنند کشور آمادگی‌های لازم را برای تداوم جنگ دارد، تاب‌آوری‌شان افزایش می‌یابد. درواقع تأکید بر حفظ عزت و آبروی کشور و ملت، تضمین‌کننده چنین راهبردی است. درباره کیفیت این گزاره نکات مهمی قابل بیان است:

  ید واحده‌بودن حاکمیت: وحدت و هماهنگی بین نیروهای نظامی، دیپلماسی و سیاست داخلی، احساس عزت را در جامعه تقویت می‌کند.
  احساس انضباط در مدیریت جنگ: روایت درست تصمیم‌ها و اقدام‌های ایران در حوزه مدیریت جنگ 12روزه، ظرفیت زیادی برای تثبیت و بازتولید غرور اجتماعی در فضای کشور دارد.
  فهم رفتارهای هوشمندانه ایران: باید کوشید که کلیت سیاست‌ها، رفتارها و تصمیم‌های ایران در قبال جنگ بر بستر یک طرح کلان و هوشمندانه فهم شود. جامعه باید احساس کند حاکمیت به‌صورت منسجم و مبتنی بر سیاست‌های هوشمندانه خود در حال اقدام است و برای کشور سرگردانی و ابهام وجود ندارد.
  وجاهت حقوقی رفتارهای ایران: باید زبان گویایی برای تبیین این نکته وجود داشته باشد که رفتار ایران در جنگ، مبتنی بر حقوق طبیعی و معتبر در سطح بین‌المللی است. بازنمایی این وجاهت حقوقی در افکارعمومی جهان، به تقویت عزت ‌ملی کمک می‌کند.
  روایت مشارکت و شجاعت مردم: روایت مشارکت مردم در جنگ و پساجنگ، ازجمله متانت و شجاعت آنها در برابر تخریب‌ها، نقش مهمی در عزت‌آفرینی دارد.

ماموریت تقویت بنیان‌های نظامی
احمد سالک؛ نماینده سابق مجلس
ویژگی‌های برجسته پیام رهبری درباره جنگ اسرائیل علیه ایران
  نقش مدیریتی حکیمانه و قاطع
  رهبری با نگاهی پدرانه، وظایف روشنی برای دستگاه‌های مسئول تعیین کردند.
  هدایت و نظارت مستقیم برای هموارسازی مسیر پیشرفت کشور.
  ایجاد امید برای بازسازی
  پیام رهبری موجب تقویت انگیزه در دستگاه‌های اجرایی برای بازسازی آسیب‌ها شد.
  بازسازی یعنی ارتقای توان دستگاه‌ها برای حضور مؤثرتر در آینده.
  تمرکز بر استحکام بنیان‌های سازمانی ملی در پی حملات دشمن.
  صدور به‌موقع در شرایط حساس
  همزمان با آتش‌بس شکننده و تهدیدات احتمالی، یادآوری ضرورت آمادگی همه‌جانبه.
  تأکید بر حفظ آمادگی نظامی و غیرنظامی در برابر خطرات بالقوه از سوی اسرائیل و آمریکا.
  تکیه بر پشتوانه مردمی
  بصیرت و درک عمیق مردم، کلید تحقق پیام.
  نقش‌محوری حوزه‌های علمیه، سخنرانان و تریبون‌داران در تقویت آگاهی عمومی.
  همبستگی ملی، سد محکمی در برابر دشمنان.
  نقش راهبردی رسانه‌ها
  رسانه‌ها، به‌ویژه رسانه ملی، مسئول تقویت روحیه ملی و انسجام اجتماعی هستند.
  تولید محتوای هدفمند یعنی افزایش حس تعلق و هویت ملی.
جمع‌بندی نهایی:
  پیام رهبری، نقشه راهی دقیق و چندلایه برای تقویت اقتدار ملی است.
  با هم‌افزایی دستگاه‌ها و مشارکت مردم، عبور از بحران‌ها و رسیدن به پیشرفت پایدار امکان‌پذیر است.


ارتقا و انسجام توان دستگاه‌های اجرایی
محمدجواد آرین‌منش، نماینده سابق مجلس
همبستگی و انسجام ملی؛ ستون‌های استوار ایران امروز
ریشه پیام رهبری
 در پیام رهبر انقلاب به مناسبت چهلمین روز شهادت شهدای حمله رژیم صهیونیستی  بر همبستگی و انسجام ملی تأکید شد.

 مفهوم همبستگی ملی
 پیوند، همکاری و هم‌افزایی اقشار مختلف جامعه.
 تقویت احساس تعلق ملی، هویت مشترک و ارزش‌های فرهنگی-اجتماعی.

 انسجام ملی یعنی چه؟
 اتحاد سیاسی و اجتماعی داخلی.به‌ویژه در کشوری مثل ایران با تنوع قومی، مذهبی و فرهنگی 
 انسجام ملی شرط ضروری یکپارچگی است.

 نقش‌آفرینان کلیدی
 نهادهای اجتماعی: فعال‌سازی سرمایه اجتماعی.
 دولت: اجرای عدالت اجتماعی و اقتصادی.
 رسانه‌ها (به‌ویژه رسانه ملی): تقویت وحدت و امید عمومی.

 شرط تحقق همبستگی
 عدالت اجتماعی، لازمه و اصلی برای ایجاد اعتماد عمومی.

 ضرورت مضاعف در شرایط کنونی
 ایران پس از جنگ با بحران‌های انرژی و ‌محیط‌زیستی روبه‌روست.
 عبور موفق از این چالش‌ها فقط با انسجام و وحدت ملی ممکن است.

 نتیجه نهایی
 همبستگی و انسجام ملی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای ساختن جامعه‌ای پایدار، منسجم و پیشرفته در ایران امروز.

روحانیون؛ مبلغان صبر و مقاومت 
مصطفی‌ امینی‌خواه؛ پژوهشگر و نویسنده
  وظیفه اصلی روحانیون از نگاه رهبری
 «هدایت معنوی»، «نورانی‌کردن دل‌ها» و توصیه به صبر، سکینه و ثبات مردمی‌
   روحانیون باید نقش هدایتگر و آرامش‌بخش مردم را در شرایط دشوار ایفا کنند.
  پرسش محوری: صبر به چه معناست؟
  آیا صبر یعنی سکوت در برابر ظلم؟
خیر؛ صبر به‌معنای پایمردی در مسیر درست است، نه بی‌تفاوتی به ظلم و ستم.
  صبر یعنی عقب‌نشینی؟
هرگز؛ صبر یعنی ثبات‌قدم تا رسیدن به قله.
  صبر از دیدگاه رهبری، در مسیر انقلاب
  ما در مسیر انقلاب بخش بزرگی از راه را طی کرده‌ایم.
  اکنون در نزدیکی قله قرار داریم؛ لحظه‌ای حساس که نیاز به استقامت دوچندان دارد.
  عبور از این مرحله، ما را به سراشیبی آسان‌تر خواهد رساند.
   3نوع صبر و مفهوم هرکدام
اول صبر بر طاعت:  انجام وظایف ملی، دینی و تاریخی با پایداری و التزام.‌
دوم صبر بر معصیت:  مقاومت در برابر وسوسه‌ها و شتاب‌زدگی‌ها؛ چه از سوی دشمنان بیرونی و چه عوامل داخلی‌.
سوم صبر بر مصیبت:  ایستادگی در برابر مشکلاتی مانند بحران آب و برق، بدون عقب‌نشینی از وظیفه‌.
  نقش روحانیت در تقویت صبر و ثبات
  یادآوری اصل مسیر و سختی‌های پیموده‌شده تا‌کنون‌
  استفاده از تاریخ و مصداق‌های پیروزی با صبر‌ و شکست بدون آن‌
  استناد به آیات قرآن برای قرار‌دادن نور در دل‌ها و تقویت روحیه عمومی‌
جمع‌بندی نهایی
 صبر انقلابی، پایداری خردمندانه در مسیر درست است.
 روحانیت نقش کلیدی در تبیین این مفهوم و هدایت جامعه دارد.
 اکنون زمان ایستادگی، تبیین و همدلی است؛ نه عقب‌نشینی و ناامیدی.

شور و شعور؛ 2 بال پرواز نسل نو
احد بیوته؛ عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی

تأکید رهبری
 در پیامی به‌مناسبت چهلمین روز شهادت فرماندهان جنگ ۱۲روزه:  شور و شعور انقلابی جوانان باید تقویت شود.

 نقش‌آفرینی فرهنگی
  جوانان، هنرمندان و فرهنگیان باید به میدان آورده شوند.
  استفاده از ظرفیت‌های پنهان نسل جدید ضروری است.

 موانع موجود
 انحصارگرایی مدیران و مسئولان مانع حضور مؤثر جوانان متخصص شده.
  نسل تازه‌نفس فرصت بروز و ظهور نمی‌یابد.

 نسل امروز، مؤمن‌تر از دیروز
  جوان امروز  انقلاب را ندیده، اما با ایمان و غیرت وارد میدان می‌شود.
 نمونه بارز: جانفشانی در جنگ  ۱۲ روزه.

اصول ثابت، شور نو
 مسیر مشخص است؛ خط‌مشی انقلاب و منافع ملی.
 شور و شعور جوانان باید در چارچوب اصول جمهوری اسلامی باشد.

راهکار عبور از شکاف اجتماعی
 جوان انقلابی با شعور و شور باید وارد صحنه‌های مختلف شود.
 تعامل با پیشکسوتان و کسب تجربه راهی برای عقلانیت عملی است.

نتیجه نهایی
  با ‌سرکوب نکردن شور جوانان و تبلور عقلانیت انقلابی، ‌پیشرفت کشور تضمین خواهد شد.