اسکاندیناوی پایتخت مهاجم

درحالی‌که برخی سبک‌ها ازجمله تیکی‌تاکا و مربیان اسپانیایی در حال از بین بردن نقش بازیکن شماره 9 در ترکیب‌ها هستند و ترجیح می‌دهند از 9کاذب استفاده کنند، سوئدی‌ها، نروژی‌ها و دانمارکی‌ها با جدیتی خاص برای منقرض نشدن نسل چنین مهاجمانی تلاش می‌کنند. ارلینگ هالند، ویکتور گیوکرش، الکساندر ایساک، سورلوث و... اینها همه مهاجمان و ماشین‌های گلزنی‌ای هستند که قیمت ندارند. به‌نظر می‌رسد کشورهای اسکاندیناوی در نزدیکی قطب شمال را باید مرکز جدید پرورش مهاجم در فوتبال جهان بدانیم. وایکینگ‌ها اجازه انقراض این پست را نمی‌دهند. این در حالی است که کل جمعیت این منطقه ۲۲.۱میلیون نفر است، اندکی بیش از جمعیت سریلانکا با ۲۱.۷میلیون نفر.
فصل آینده در لیگ برتر، 3تیم از 5تیم برتر فصل پیش، یک مهاجم مرکزی اسکاندیناویایی در پیشانی خط حمله خود خواهند داشت؛ هالند در منچسترسیتی، احتمالا ایساک در لیورپول و شاید گیوکرش در آرسنال. انتقال ایساک به لیورپول ممکن است رکورد نقل‌و‌انتقالات انگلیس را بشکند اما جذب گیوکرش از اسپورتینگ تا ۶۵میلیون پوند برای توپچی‌ها هزینه خواهد داشت. هویلوند هم مهاجم منچستریونایتد است البته خریدی ناموفق از آتالانتا توسط اریک تن‌هاخ به‌حساب می‌آید.
گل‌های زده شده توسط بازیکنان اسکاندیناوی پس از آغاز قرن جدید به‌طور پیوسته کاهش یافته و در نهایت در فصل ۱۳-۲۰۱۲ به پایین‌ترین نقطه خود رسیده بود؛ فصلی که فقط ۷۷گل توسط بازیکنان نروژ، سوئد و دانمارک به ثمر رسید. اما با نگاهی خاص به 5فصل گذشته، شاهد افزایش قابل‌توجه گل‌های این مهاجمان بوده‌ایم.

چهره‌ها بهترین نبودند
   فصل گذشته در لیگ برتر، 3بازیکن از 10گلزن برتر، اهل اسکاندیناوی بودند و عجیب‌تر اینکه هالند حتی در این لیست 10نفره و بین این 3 نفر نبود. هالند با 22‌گل یک گل کمتر از ایساک داشت اما 8گل بیشتر از یورگن استرند لارسن زده بود. هالند بخش زیادی از فصل 25-2024 را به‌دلیل مصدومیت از دست داد، بنابراین منطقی است که بگوییم آمار گل‌های جمعی اسکاندیناوی می‌توانست حتی بیشتر باشد.
   الکساندر سورلوث نیز فصل گذشته 20گل برای اتلتیکومادرید در لالیگا به ثمر رساند، درحالی‌که بازیکن ثابت تیم نبود. او در بازی‌های بزرگ گل می‌زند و تاکنون پدر تیم‌هایی مثل بارسلونا و رئال‌مادرید را درآورده است.
   آمار گیوکرش هم در هیچ‌یک از این موارد درنظر گرفته نشده، زیرا او فصل گذشته در 5لیگ بزرگ اروپایی بازی نمی‌کرد. گیوکرش فصل 25-2024در لیگ برتر پرتغال 39گل برای اسپورتینگ لیسبون به ثمر رساند؛ بیش از دوبرابر هر بازیکن دیگری در این رقابت‌ها (سامو آگهووا و ونجلیس پاولیدیس هر کدام با 19گل). این آمار باعث شد او پس از کیلیان امباپه، دومین بازیکن برنده کفش طلای اروپا شود.

 بالاتر از قدرت‌ها
   در 5لیگ برتر اروپا، 6مهاجم نوک اسکاندیناویایی حضور داشتند که فصل 25-2024تعداد 10گل یا بیشتر در لیگ برتر به ثمر رساندند؛ برابر با آمار گل‌هایی که مهاجمان برزیلی و ایتالیایی (هر کدام با 6بازیکن) زده بودند. اسکاندیناویایی‌ها فقط یک گل‌ کمتر از مهاجمان انگلیس داشتند. در این میان فقط مهاجمان کشورهایی که قدرت‌های واقعی فوتبال هستند، گل‌های بیشتری زدند؛ فرانسه (14) و اسپانیا (11). آمار گل‌های مهاجمان آلمان (8) از اسکاندیناویایی‌ها کمتر هم بود.
   فصل 24-2023نیز داستان مشابهی جریان داشت؛ 6بازیکن اسکاندیناویایی مختلف در 5لیگ برتر اروپا 10گل یا بیشتر به ثمر رساندند و این منطقه را پس از انگلیس (12)، فرانسه، آلمان (هر دو 9گل) و اسپانیا (7) قرار دادند.
    ممکن است کسی بگوید اگر قرار است 3کشور را تحت یک اصطلاح کلی ترکیب کنیم، پس می‌توانیم هلند و بلژیک را هم کنار یکدیگر بگذاریم، اما این منطقی نیست، چون اسکاندیناویایی‌ها ریشه و فرهنگ مشترکی دارند. کشورهای دیگرذیل یک منطقه جغرافیایی قرار نمی‌گیرند. اسکاندیناوی یک منطقه است با مشترکات زیاد، اما همه‌‌چیزشان با هم یکی نیست. 

زمین‌های رایگان 
به‌خاطر شرایط اقلیمی سرزمین اسکاندیناوی، زمین‌های چمن مصنوعی در این کشورها افزایش یافته است، چون نمی‌شود روی یخ فوتبال بازی کرد. در سوئد و نروژ زمین‌های مصنوعی زیادی ساخته شده. در نروژ بیش از 1800زمین با چمن مصنوعی وجود دارد. تاتنهام فصل 25-2024در لیگ اروپا به مصاف تیم بودو/گلیمت نروژ رفت و بازی رفت را در زمین مصنوعی آنها برگزار کرد؛ چیزی برخلاف استانداردها و معیارهای فیفا.
زمین‌ها به‌راحتی در دسترس کودکان و نوجوانان هستند و برای ورود به آنها نباید از کسی اجازه بگیرند. از بحث پرت نشویم. اصلا چمن مصنوعی چه ربطی به تربیت مهاجم نوک دارد؟ اشاره به این موضوع به این دلیل بود که علت افزایش علاقه به فوتبال در منطقه اسکاندیناوی شرح داده شود. وقتی به‌جای 30بازیکن در آکادمی یک باشگاه، صدها بازیکن در زمین‌های رایگان به این ورزش روی می‌آورند، در هر پستی استعدادهای زیادی پرورش داده می‌شوند. شاید موفقیت هالند باعث تشویق نوجوانان به حضور در پست شماره9 شده باشد.

دانمارک عقب‌تر از بقیه
دهه1980میلادی، تیم ملی دانمارک طرفداران زیادی در سراسر جهان پیدا کرد. این تیم که به دینامیت دانمارکی مشهور شد، متشکل از ستاره‌هایی بود که توتال فوتبال هلندی را سریع‌تر از آنها بازی می‌کردند و گل‌های زیادی به حریفان می‌زدند. تأثیر آن بازیکنان را در نسل بعد از آن تیم باید دید که سال1992قهرمان جام ملت‌های اروپا شدند.
از بین 3 کشور اسکاندیناوی، دانمارک با توجه به استاندارد مهاجمان نوک موجود، ممکن است از بقیه عقب‌تر باشد. راسموس هویلوند در منچستریونایتد کمکی به بهبود این وضعیت نکرد. او با داشتن هیکل و قامت فیزیکی قابل توجه‌ کاملاً به قالب شماره۹ نزدیک بود اما ندرخشید. کسپر دولبرگ و یوناس ویند نیز در سال‌های اخیر خط حمله دانمارک را نمایندگی کرده‌اند. میکا بیرث از نظر هیکل خیلی بی‌شباهت به هویلوند نیست، اما به‌نظر می‌رسد مهارت‌های تهاجمی بهتری در محوطه جریمه دارد که به او کمک کرد تا فصل 25-2024در موناکو بدرخشد. البته او محصول آکادمی‌های فولام و آرسنال است و مثل هالند (شهر منچستر) در انگلیس (لندن) به دنیا آمده. شاید او یکی دیگر از استعدادهای درخشان پست شماره9 در سال‌های آینده باشد.

دلایل فنی و ژنتیک 
سیستم  |  سیستم ۴-۳-۳ در دانمارک بسیار محبوب است؛ تقریباً هر تیمی که در سوپرلیگا حضور دارد با این سیستم بازی می‌کند، بنابراین این بدان معناست که همیشه در یک تیم یک بازیکن شماره۹ با 2 وینگر وجود دارد.

ژنتیک  |  طبق داده‌های مطالعه‌ای که یک شبکه جهانی در سال۲۰۲۰ از دانشمندان حوزه سلامت ارائه کرد، دانمارکی‌ها به‌طور متوسط چهارمین مردم قدبلند جهان هستند. سوئدی‌ها و نروژی‌ها نیز بین ۱۳کشور قد بلند جهان قرار دارند. از لحاظ منطقه‌ای، کشورهای نوردیک (دانمارک، فنلاند، ایسلند، نروژ، سوئد، جزایرفارو و گرینلند) پس از کشورهای حوزه بالتیک (استونی، لتونی و لیتوانی) در رتبه دوم قد بلندها هستند. قد بلند برای یک مهاجم مرکزی، یک موهبت است.

تغذیه  | در این منطقه  مردم غذای خوبی دریافت می‌کنند و سطح زندگی بالایی دارند. درست است که همه در اسکاندیناوی ثروتمند نیستند، اما این کشورها استانداردهای بالای زندگی همراه با عدالت اجتماعی و اقتصادی به علاوه آموزش و مراقبت‌های بهداشتی رایگان دارند. عامل تغذیه مناسب در ورزش حرفه‌ای تعیین‌کننده است. یک مهاجم نوک وقتی بتواند قد را با تکنیک، تحرک و دویدن ترکیب کند، 3 هیچ از دیگران جلو است. 
ضعف دفاعی  | حتی تیم‌های این مناطق به‌خاطر علاقه به سیستم 3مهاجمی و 3مدافعی، فرصت خوبی را برای بازیکنان هجومی فراهم می‌کنند. همه آنها طوری تمرین کرده‌اند که انگار هافبک‌های میانی یا مهاجم هستند و تمرکز خیلی کمی روی اتفاقات درون محوطه جریمه توسط مدافعان وجود داشته است. بنابر این مهاجمان بیشتر به گلزنی عادت می‌کنند.

چمن مصنوعی  | بازیکنانی که در زمین‌های مصنوعی بزرگ شده‌اند، بازی را به‌طور قابل‌توجهی متفاوت درک می‌کنند. تمرین روی چمن مصنوعی باعث می‌شود بازیکن روی پاها خیلی تمرکز کند، مدافعان کمتر تکل می‌زنند و بازی فیزیکی و خشن کم می‌شود، چون امکان مصدومیت وجود دارد. بنابراین، مهاجمان از خشونت در امان می‌مانند. وقتی این بازیکنان نگران خشونت مدافعان نیستند، طبیعتا عادت بیشتری به تأثیرگذاری در محوطه جریمه حریفان پیدا می‌کنند و همه اینها روی جنس فوتبال و آگاهی محیطی‌ آنها تأثیر می‌گذارد. روی این چمن توپ همیشه بی‌نقص در حال چرخش است و می‌توانید لمس‌های زیادی را تمرین کنید. این در حالی است که چمن مصنوعی به‌دلیل ریز‌پلاستیک‌های داخل آن سرطان‌زا تشخیص داده شده است. قرار است اتحادیه اروپا سال۲۰۳۱ ممنوعیتی را برای فروش پرکننده‌های لاستیکی زمین‌های مصنوعی اعمال کند. تخمین زده می‌شود که تبدیل همه زمین‌های نروژ به یک پرکننده پایدارتر، ۵۶۰میلیون یورو (۴۸۵میلیون پوند) هزینه خواهد داشت.

کمبود مدافع  | دیگر اسکاندیناوی مدافعان بزرگ پرورش نمی‌دهد؛ مثل دهه‌های نزدیک به سال2000 که مدافعانی نظیر رونی جانسن، هنینگ برگ، ارلاند جانسن و... در انگلیس بازی می‌کردند. به‌طور کلی، مدافعان کمتر از مهاجمان تعویض می‌شوند، به این معنی که اگر یک مدافع میانی ۱۸ساله و یک مهاجم ۱۸ساله روی نیمکت داشته باشید، احتمال اینکه مهاجم ۱۸ساله در ترکیب اصلی قرار بگیرد بیشتر است و به‌خاطر همین مهاجم فرصت زیادتری برای درخشش پیدا می‌کند.

جوانگرایی  | پدیده‌ها جذب لیگ‌های دیگر می‌شوند و لیگ‌های اسکاندیناوی سابقه خوبی در فراهم کردن فرصت بازی برای بازیکنان جوان در تیم اصلی دارند. از آغاز فصل12-2011به‌طور متوسط ۱۶.۳درصد از کل دقایق بازی‌های یک فصل در لیگ برتر سوئد را بازیکنان زیر ۲۲سال انجام داده‌اند. در نروژ، این میانگین ۱۸.۳درصد است و دانمارک با ۲۰.۳درصد پیشتاز است. برای اینکه این ارقام را در چارچوب قرار دهیم، لیگ برتر فصل قبل به‌طور متوسط ۸.۰درصد از دقایق بازی را به بازیکنان زیر ۲۲ سال اختصاص داد، سری‌آ ۸.۹درصد، لالیگا ۹.۱درصد، بوندس‌لیگا ۱۲.۷درصد و لیگ یک ۱۵.۳درصد.