یادداشت
محک ویژه رهبرانقلاب برای عدلیه
محسن مهدیان؛ مدیرمسئول
دیدار رهبر انقلاب با مسئولان قوه قضاییه در هیاهوی موضوعات جنگ کمتر دیده شد، اما حاوی نکاتی مهم و تأمل‌برانگیز بود؛ به‌ویژه آنجا که ایشان یک «محک» و «معیار» مشخص برای ارزیابی عملکرد قوه قضاییه ارائه کردند.
حالا زمان آن رسیده است که عدلیه با این معیار، خود را صادقانه ارزیابی کند.
رهبر انقلاب از زحمات مسئولان تقدیر کردند، سپس فرمودند هرآنچه لازم است توصیه کنم قبلا گفته‌ام و تکراری است.
اما بعد جمله‌ای دارند که به‌خاطر آهنگ و حس تأکید و صراحتش، بهتر است عینا نقل شود:
«محصول همه سفارش‌ها به قوه قضاییه یک کلمه است و آن اینکه مردم به قوه قضاییه اعتماد کنند. همین.»
به سخنان سال قبل با عدلیه رجوع کردم. آنجا هم تصریح دارند که مردم باید احساس کنند در عدلیه به آنان ظلم نمی‌شود.
و البته 2سال پیش نیز به زبان دیگری همین را فرمودند: اینکه مناط یا ملاک اصلی عملکردها این است که «دست مردم چه می‌رسد».
اگر توصیه‌های ایشان در چند سال اخیر را مرور کنیم، 2خطای مدیریتی را مکررا گوشزد کرده‌اند که ممکن است مانع توجه به این محک
کلیدی شود:
یکم؛ گاهی مدیر فقط به کارهای انجام‌شده نگاه می‌کند و به کارهای انجام‌نشده توجه ندارد(1404).
دوم؛ گاهی هم مدیر به اثربخشی کارهای انجام‌شده توجه نمی‌کند؛ یعنی نمی‌سنجد که این اقدامات تا چه اندازه به‌دست مردم رسیده‌اند(1402).
خلاصه اینکه:
برای رسیدن به ارزیابی دقیق از کارآمدی، باید به احساس مردم رجوع کرد. آیا مردم حس عدالت دارند؟ حتی اگر این احساس دقیقا منطبق با واقع نباشد، ملاک و معیار، همین احساس است.
این معیار، واقعا معنادار و قابل‌تعمیم به همه نهادهاست، اما برای عدلیه، اهمیتی مضاعف دارد؛ چراکه مردم، بیش از هر حوزه‌ای، عدالت را با احساس‌شان می‌سنجند؛ با احساس‌شان از عدالت، نسبت به دیگران رفتار می‌کنند؛ نظام اسلامی را قضاوت می‌کنند؛ جامعه‌شان را تحلیل می‌کنند و حتی شادابی یا اضطراب اجتماعی خود را از آن می‌گیرند.
بنابراین باید فکری جدی کرد. بخشی از این مسیر، مربوط به اقدامات رسانه‌ای و تبلیغی است؛ همانطور که رهبر انقلاب در سال۱۴۰۱ نیز بر آن تأکید کردند. اما بخش مهم‌تر، در راهبری کلان تحول قضایی نهفته است؛ یعنی نقطه تمرکز و قلق‌گیری همه اصلاحات باید این باشد که حس عدالت‌خواهی مردم نسبت به عدلیه ترمیم و تقویت شود و اگر چنین حسی نیست یعنی کار ناتمام...
در همینه زمینه :
