
کاسبی با آینده
کند وکاوی درباره ادعاهای هراسآفرین پیشگوهای مجازی

رابعه تیموری-روزنامهنگار
از مرگ باباوانگا 6سال گذشته، اما هنوز هم کلیگوییهای او را با عباراتی اغراقآمیز به امروز و آینده ایران تعمیم میدهند. پیشبینیها و ادعاهای این زن نابینای بلغارستانی تنها مطالبی نیست که بهعنوان پیشگویی به مخاطبان پیجها و صفحات مجازی القا میشود و اگر جوانکی ایرانی که وقت و بیوقت با عینک دودی و کلاه لبهدارش در صفحه خود ظاهر میشود، با تکیه بر رویاها و کابوسهایش! در پیش بودن جنگ یا زلزلهای قریبالوقوع را خبر دهد، باز هم بعضی ادعاهای او را تمام و کمال میپذیرند. در همه پیشبینیهای این طالعبینان جویای شهرت هم فقط اتفاقات ناخوش و هراسآفرین انذار و هشدار داده میشود؛ هشدارهایی که موج وحشتآفرینی آنها از به وقوع پیوستن این پیشبینیها کمتر نیست.
فقط بیماری و جنگ و عذاب
«سالی که نوروز روز جمعه باشد همراه با عذاب و رنج و درد و صدمه و جراحت است... یکشنبه آماده باشیم، زلزله در پیش است... در این تاریخ برای سگها اتفاقاتی میافتد... ایران برای امر زلزالی بزرگی آماده میشود... بهزودی بیماری شدیدتر از کرونا جهان را دربرمیگیرد... در آینده شاهد حالات ترس و وحشت در یکی از کشورها بهدلیل انتشار مواد شیمیایی هستیم که ممکن است به یک فاجعه جدی منجر شود...» این جملات و عبارات پر از اتفاقات نومیدکننده و یأسآور بخشی از مطالبی است که در کانالها و صفحات مجازی منسوب به پیشگویان ایرانی و غیرایرانی به چشم میخورد و به سرعت توسط بعضی از کاربران این فضا بازنشر میشود.
پیشگویان تازهنفس
بسیاری از دنبالکنندگان پیج تریدر جوان با راهنمایی او و به امید بهدست آوردن سودی بالا اموالشان را به طلا و نقره تبدیل کردهاند، اما شاید آنها نمیدانند که او گرداننده پیج «مارول ترید» است و مالباختگانی پرشمار با طناب پوسیده این جوان خوشسروزبان به چاه افتادهاند. جوان دیگری که یک عینک دودی و کلاهی لبهدار جزو جدانشدنی پوشش اوست، به قدر تریدرشدن و جستوجو در بازارهای مالی و حوادث سیاسی هم قبول زحمت نکرده و فقط با ادعای صادق بودن خوابها و رویاهایش فالوئرهای بسیاری را پای بساط پیشگویی خود نشانده است.
پاجای پای استادان فن
تعداد پیشگوییهایی که سرچشمه آنها به صفحات مجازی زن پیشگوی 67ساله بیروتی میرسد کم نیست. لیلا عبداللطیف، هنوز هم مرجع پیشبینیها و تحلیلهای برخی رسانههای عربی و کاربران فضای مجازی است. حتی با آنکه ادعای او در مورد اجرای طرح نجات ملی در سوریه، غلط از آب درآمد، باز هم افراد مختلف با پستها و پیامها و استوریهای خود، هشدارهای او را درباره شیوع بیماری خطرناکتر از کرونا دهان به دهان میچرخانند. لیلی بیروتی و باباوانگای بلغاری با ادعای تسلط بر عرفان و نجوم خود را بهعنوان پیشگو مطرح کردهاند، اما جوانان جویای نامی مانند آقای تریدر ایرانی حتی لزومی نمیبیند این عناوین اثبات نشده پرطمطراق را به نامش سنجاق کند.
شاهد از غیب رسید
نکته جالب ماجرای پیشگوییهای مدعیان دنیای مجازی، تلاش بعضی از کاربران برای تفسیر و تعمیم به واقعیت کلیگوییهای این افراد است. بهطوری که وقتی کلیگوییهایی موهوم و مبهم لیلا عبداللطیف درباره وقوع جنگ جهانی انسانها با روباتها به واقعیت نمیپیوندد، ایرانیان میدانداری روباتها در عصر امروز را که ثمره یک مسیر علمی چندین ساله دانشمندان است مصداق پیشگویی او میپندارند. در آشفتهبازار پیشگویان دست رمالان و فالگیرهای فضای مجازی هم خالی نمیماند و هر از گاهی زیر نور شمع و پای بساط کارتبازی برای فالوئرهای خود فال عنصر به عنصر میگیرند تا سرنوشت و طالع آنها را در چندماه آینده بازگو کنند. کامنتها و پستهای روباتهای هوشمند اینستاگرامی هم که به خدمت میگیرندتا صحت پیشگوییهای آنها را گواهی دهند!
لیلی بیروتی و باباوانگای بلغاری با ادعای تسلط بر عرفان و نجوم خود را بهعنوان پیشگو مطرح کردهاند، اما جوان جویای نامی مانند آقای تریدر ایرانی حتی لزومی نمیبیند این عناوین اثبات نشده پرطمطراق را به نامش سنجاق کند.