دمای آسایش در اتوبوس‌ها

محمد سرابی؛ روزنامه‌نگار

تعیین دمای داخلی وسایل حمل‌ونقل عمومی در کلانشهر‌های توسعه‌یافته جهان براساس استاندارد‌های از پیش مشخص‌شده انجام می‌گیرد. همانطور که سطح آلایندگی اتوبوس‌ها با معیار‌های استاندارد مشخص می‌شود، درجه حرارت فضای داخلی آنها هم براساس شاخص‌هایی تنظیم می‌شود؛ معیار‌هایی که دمای داخل اتوبوس‌ها را مشخص می‌کند، برایندی از بهداشت و سلامت مسافران و همینطور توانایی صنعتی اتوبوس‌هاست که در محدوده دمای آسایش قرار می‌گیرد. تعریف استاندارد‌های همه‌جانبه در حمل‌ونقل عمومی نشانه‌ای از کیفیت طراحی و فعالیت این شبکه است.

فرانسه
شرایط ویژه تابستان
در اوج گرمای تابستانی پاریس بعضی از خطوطی که مسافر کمی دارند و از مسیر‌های بدون حفاظ زیر آفتاب می‌‌گذرند برای چند ساعت متوقف می‌شوند. این در مواقعی است که دیگر فعالیت‌های شهری هم برای مقابله با گرما در شرایط فوق‌العاده قرار می‌گیرد و برخی فعالیت‌ها متوقف می‌شود.
استاندارد دمای داخلی اتوبوس‌های پاریس براساس معیار‌های سازمان اصلی تعیین استاندارد فرانسه یا AFNOR مشخص می‌شود. برای جزئیات بیشتر سازمان تنظیم مقررات حمل‌ونقل RATP استانداردهای عملیاتی خاصی را تعیین می  کند. سامانه‌های تهویه با توجه به رعایت سلامت مسافران باید در حدود 20-22درجه سانتی‌گراد تنظیم شوند.

مهمانان المپیک
سال گذشته پاریس میزبان جمعیت زیادی از سراسر جهان بود که برای شرکت در مسابقات المپیک و تماشای آن به این شهر آمده بودند. اتوبوس و مترو که برای رفت‌وآمد ساکنان عادی شهر طراحی شده بود با هجوم جمعیت روبه‌رو شد. حتی آسانسور‌های مترو هم در مقابل افزایش جمعیت خراب شدند.
از طرف دیگر دمای هوا در تابستان گذشته زیاد بود و در بعضی ساعت‌های روز باعث رنج ساکنان شهر می‌شد. دمای هوا در نخستین روز‌های مسابقات به 36درجه سانتی‌گراد رسید و تماشاگران المپیک که حکم گردشگر داشتند، از شهرداری می‌خواستند که شرایط تهویه هوا را در شبکه حمل‌ونقل عمومی فراهم کند. مقابل ایستگاه‌های مترو و ایستگاه‌های پرمسافر اتوبوس «مه‌پاش» نصب شد و آبسردکن‌ها در مترو شروع به‌کار کردند.
با افزایش دما و تجربه جمعیت زیاد در دوران المپیک، شهرداری پاریس برخی معیار‌ها برای سامانه‌های خنک‌کننده را تغییر داده است تا بتواند دما را در فاصله مناسب نگه ‌دارد.

چین
هوای شرجی تابستان
دمای شانگهای در تابستان‌ها بین ۲۷ تا ۳۵درجه سانتی‌گراد متغیر است و رطوبت نسبی هم بین ۷۰ تا ۹۰درصد قرار می‌گیرد. هوای تابستانی این شهر ساحلی رطوبت زیادی دارد و گرما باعث شرجی شدن آن می‌شود، در نتیجه تهویه مطبوع اهمیت پیدا می‌کند. هریک از کلانشهر‌های چین دما و رطوبت متفاوتی دارند، پکن خشک‌تر و گوانگجو مرطوب‌تر از شانگهای است و شهرداری‌ها باید به تناسب موقعیت جغرافیایی خود حمل‌ونقل عمومی را مدیریت کنند.در شانگهای، دمای درون اتوبوس‌ها معمولا براساس استانداردهای داخلی حمل‌ونقل عمومی و نظارت‌های بهداشتی تنظیم می‌شود. این استانداردها عموما دمای داخلی را در محدوده حدود ۱۸ تا ۲۳درجه سانتی‌گراد تعیین می‌کنند، اما در فصل های  گرم، سیستم‌های تهویه مطبوع باید به‌طور مؤثر عمل کنند تا دما و مقدار رطوبت مناسب برای راحتی مسافران فراهم شود.

استاندارد ملی و شهری
استاندارد‌های دمای درون اتوبوس درون شهری چین به چندشکل تعیین می‌شود. در کشور چین، اداره استانداردهای ملی چین SAC سازمان اصلی مسئول تدوین و اجرای استانداردهای مرتبط با حمل‌ونقل عمومی و مشخصا دما و تجهیزات داخل اتوبوس‌هاست. علاوه بر این، وزارت حمل‌ونقل نیز معیار‌های دیگری برای ویژگی‌های اتوبوس‌های درون‌شهری و برون‌شهری تنظیم کرده است. برخی کلانشهر‌ها، استاندارد‌های مخصوص به‌خود را تدوین کرده‌اند و در شانگهای کمیسیون حمل‌ونقل شهرداری مسئولیت تعیین استاندارد‌های اتوبوس‌های شهری و نظارت بر آنها را دارد. در شرایط اضطراری و زمانی که دمای هوا به‌مدت طولانی افزایش پیدا کند، شهرداری شانگهای می‌تواند دمای اتوبوس‌ها را در  حدود 25-28درجه سانتی‌گراد تنظیم کند.