لوایح جنجالی در خط پایان

علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار

با وجود گذشت حدود یک‌ماه از تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون پالرمو به‌صورت مشروط در مجمع تشخیص‌مصلحت‌نظام، بحث‌ها درباره این مصوبه در محافل 
سیاسی- رسانه‌ای همچنان ادامه دارد؛ تا جایی که کمیسیون حقوقی و قضایی دبیرخانه مجمع را واداشت تا در این زمینه شفاف‌سازی کند.
24اردیبهشت‌ماه گذشته بود که اعلام شد مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از برگزاری ۳جلسه در صحن مجمع و ۵جلسه در کمیسیون مشترک، با الحاق ایران به کنوانسیون پالرمو به‌صورت مشروط موافقت کرده است؛ اقدامی که به سال‌ها رفت و برگشت این لایحه میان دولت، مجلس، شورای‌نگهبان و مجمع پایان داد.
در شرایطی که منتقدان این مصوبه، پیوستن ایران به این کنوانسیون، آن ‌هم در شرایط تحریمی کنونی را سد بزرگی در مسیر خنثی‌سازی تحریم‌ها می‌دانند، کمیسیون حقوقی و قضایی دبیرخانه مجمع با صدور بیانیه‌ای از عملکرد این مجمع در «تصویب مشروط» لایحه پالرمو دفاع کرد.
اکنون به‌دنبال تعیین‌تکلیف لایحه پالرمو پس از حدود 4ماه بررسی، لایحه الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم(CFT) نیز در دستورکار مجمع قرار دارد و تصویب آن نیز چندان دور از انتظار نیست؛ اقدامی که به‌مثابه خط پایانی بر سال‌ها بلاتکلیفی این دو لایحه به‌حساب می‌آید.

راهی که طی شد
2لایحه پالرمو و سی‌اف‌تی طی حدود یک‌دهه اخیر به یکی از مهم‌ترین پرونده‌های اختلافی میان برخی نهادهای کشور تبدیل شده بودند که در ادامه به بررسی روند طی‌شده برای تصویب آنها می‌پردازیم.




پاسخ به شبهه‌ها و ایرادها
با وجود تصویب و ابلاغ لایحه الحاق ایران به کنوانسیون پالرمو، طی روزهای اخیر بحث‌ها در این زمینه ادامه داشته و برخی ایرادها و ابهام‌ها مطرح شده است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:

 ایراد: چرا مجمع با وجود مخالفت اکثریت نمایندگان مجلس دوازدهم، مصوبه مجلس در سال۱۳۹۶ را مبنای رسیدگی خود قرار داده است؟
 پاسخ مجمع: بر اساس اصل112 قانون‌اساسی، الحاق به این کنوانسیون، مصوبه اصراری مجلس بوده‌ است و مجمع صرفا صلاحیت و اختیار بررسی این مصوبه را از نظر احراز مصلحت دارد.

 ایراد: باید در قبال پذیرش کنوانسیون‌های پالرمو و سی‌اف‌تی در مذاکرات از طرف آمریکایی امتیاز گرفت.
 پاسخ مجمع: تأکیدهای مکرر رهبرمعظم انقلاب مبنی بر پرهیز از پیوند زدن امور و مسائل کشور با مذاکرات باید همواره نصب‌العین همگان باشد.

 ایراد: با پذیرش این کنوانسیون‌ها، اطلاعات حیاتی اقتصادی و تراکنش‌های بانکی در اختیار دشمنان کشور قرار می‌گیرد.
 پاسخ مجمع: در کنوانسیون‌های پالرمو و سی‌اف‌تی هیچ اشاره‌ای به الزام کشورها برای ارائه اطلاعات اقتصادی و حیاتی خارج از چارچوب قوانین داخلی وجود ندارد.

 ایراد: در صورت اعمال «مکانیسم ماشه» علیه جمهوری‌اسلامی، پذیرش کنوانسیون‌ها به ضرر ایران خواهد بود.
 پاسخ مجمع: پالرمو و سی‌اف‌تی ارتباط مستقیمی با تحریم‌های برجام ندارد و در حیطه استانداردسازی نظام مالی و بانکی کشور تعریف می‌شود.

 ایراد: این تصمیم با وجود تحریم‌های ظالمانه آمریکا و شرایط مذاکرات، منفعتی برای کشور ندارد.
 پاسخ مجمع: درباره فواید و منافع حاصل از الحاق ایران به کنوانسیون پالرمو فهرست بلندی را می‌توان ارائه کرد و این استدلال برای رد کنوانسیون ناکافی است.

 ایراد: ورود صرفا فنی و حقوقی به موضوع، صرف‌نظر از ارتباط میان پذیرش این کنوانسیون‌ها با موضوع FATF به مصلحت نیست.
 پاسخ مجمع: مجمع در بررسی‌های خود، صرفا مجاز است در چارچوب صلاحیت‌های قانونی‌اش درباره موضوع مورد اختلاف عمل کند.