شیفت شب تاکسی‌ها

مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار

تقریبا از ساعت 7و 8شب به بعد خطوط و پایانه‌های تاکسیرانی خالی از تاکسی می‌شود و آن دسته از مسافرانی که به واسطه شرایط کاری و شغلی مجبور به تردد در این ساعت‌ها هستند یا برای خرید و تفریح از خانه بیرون می‌آیند، مجبورند دست به دامن مسافربرهای شخصی و تاکسی‌های اینترنتی شوند یا با اسم رمز «دربست» و پرداخت هزینه هنگفت، وسیله‌ای برای رسیدن به مقصد دست و پا کنند. این در شرایطی است که مردم انتظار دارند تاکسی‌ها تا حوالی ساعت 9شب فعال باشند چراکه رفت‌وآمدها در شهر جریان دارد.

ساعت 8شب و نبود تاکسی
تاکسی‌های شهر تهران بخش قابل توجهی از حمل‌ونقل روزانه شهر تهران را به‌خود اختصاص داده‌اند و طبق آمارهای منتشر شده از سوی سازمان تاکسیرانی شهر تهران، روزانه سه و نیم میلیون سفر از طریق این مد حمل‌ونقلی انجام می‌شود. به‌رغم این آمار و با وجود 80هزار تاکسی در شهر تهران، اغلب مسافران از خالی و خلوت بودن پایانه‌ها و خطوط تاکسی از ساعت‌های ابتدایی شب یعنی از ساعت 19و 20به بعد گلایه دارند. نمونه‌اش ساعت 7و 15دقیقه در خط پارک‌وی به میدان شهدای هفتم تیر تاکسی دیده نمی‌شود. البته مسافربر‌های شخصی این خلأ را پر کرده‌اند و چند مسافر سوار شده‌اند، اما هنوز چند مسافر دیگر در هوای سرد معطل مانده‌اند. مهدی رسولی، یکی از این مسافران می‌گوید: «با اینکه کرایه خط براساس محاسبه «تاکسی برخط» 50درصد بیشتر شده و به جای کرایه 21هزار تومانی، 31500تومان می‌گیرند، اما باز هم از ساعت 6و 7شب به بعد در این خط خبری از تاکسی خطی نیست. از طرف دیگر در این ساعت‌ها کرایه‌ها یکدست نیست و هرکسی هر قیمتی که بخواهد می‌گیرد.»

تخلف شبانه یا فعالیت مجاز؟

نبود یا کمبود شدید تاکسی درساعات ابتدایی شب موضوعی نسبتا فراگیراست. در پایانه ونک هم شرایط به همین شکل است. ترانه فرهومند یکی ازمسافران ثابت مسیر میدان ونک- فلکه صادقیه می‌گوید: «تقریبا از ساعت 7شب به بعد برای این مسیر تاکسی‌ای در پایانه نیست و اغلب مجبور می‌شوم با اسنپ از محل کاربه خانه بازگردم، چون مسافربر‌های شخصی گاهی باعث ایجاد حس ناامنی در من می‌شوند؛ به‌ویژه در این روزهای پایانی سال که ترافیک بیشتر شده است.» سؤالی که پیش می‌آید این است که رانندگان تاکسی، روزانه چند ساعت فعالیت داشته باشند و آیا نبود آنها در ساعات ابتدایی شب تخلف محسوب می‌شود؟ شادی مالکی، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران می‌گوید: «براساس ماده 4آیین‌نامه اجرایی، تعیین محل، مسیر و زمان فعالیت تاکسی‌ها از جمله اختیارات سازمان تاکسیرانی است. درهمین‌راستا تاکسی‌ها موظف هستند روزانه حداقل ۸ و حداکثر ۱۲‌ساعت در شهر خدمات ارائه کنند.» به این ترتیب یک راننده تاکسی که مثلا 6و30دقیقه صبح وارد خط شده، تا ساعت 14و‌30دقیقه مجبور به‌کار کردن است و حداکثر مجاز است تا 6و30دقیقه عصر فعالیت کند.

راهکار حل مشکل چیست؟
در چنین شرایطی برای حل مشکل کمبود و نبود تاکسی در ساعات ابتدایی شب، مالکی از شیفت‌بندی احتمالی تاکسی‌ها برای سال آینده خبر می‌دهد تا به این ترتیب در تمام ساعاتی که تقاضای سفر وجود دارد، تاکسی هم برای جابه جایی مسافران فعال باشد. مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران می‌گوید: «استفاده حداکثری از ظرفیت ناوگان تاکسیرانی یکی از رویکردهای سازمان تاکسیرانی است، تا ضمن کمک به ساماندهی ترافیک و تسهیل تردد مسافران، برای جلب رضایت شهروندان گام برداریم. تقویت ناوگان تاکسیرانی درخطوط پرازدحام، کاهش سرفاصله زمانی حرکت تاکسی‌ها درساعات پیک و انتخاب مناطق معین برای کمک به خدمات‌رسانی به شهروندان و برنامه‌ریزی برای شیفت‌بندی ساعت فعالیت تاکسی‌ها از سال آینده دردستور کار سازمان تاکسیرانی شهر تهران قرار دارد.»
البته مالکی امیدوار است که شناورسازی نرخ کرایه و افزایش آن در ساعات پیک ترافیک یا روزهای تعطیل از طریق سامانه «تاکسی برخط»، رانندگان تاکسی را تشویق کند تا فعالیت بیشتری داشته باشند. همچنین این سامانه امکان نظارت لحظه‌ای بر فعالیت تاکسی‌ها را فراهم کرده است. او می‌گوید: «راهکار دیگر برای رفع این معضل هوشمندسازی ناوگان و اجرای طرح تاکسی برخط (آنلاین) است تا تاکسیرانی با نظم و کیفیت بیشتری به شهروندان خدمت‌رسانی کند.»

افزایش تعداد تاکسی‌های فعال شهر تهران

محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل وترافیک شهردار تهران: باتوجه به میزان تقاضای سفر، تعداد تاکسی‌های فعال شهر تهران باید افزایش پیدا کند. طبق برآوردهای صورت گرفته، درحال حاضر فقط حدود 50درصد از تاکسی‌های تهران فعال هستند. یعنی از 80هزار تاکسی در شهر تهران، حدود 40هزار تاکسی درخطوط یا مسیر‌های مختلف به میزان کافی و استاندارد به شهروندان خدمات‌رسانی و اقدام به جابه‌جایی مسافران می‌کنند. راهکار ما برای این موضوع نظارت و کنترل دقیق و آنلاین فعالیت تاکسی‌ها با استفاده از سیستم «تاکسی برخط» است. بر همین اساس، تاکسی‌هایی که  وارد خطوط و مسیر‌ها می‌شوند، ملزم هستند حضورشان رااعلام کنند. همچنین در این سامانه مردم می‌توانند پرداخت آنلاین کرایه داشته باشند. علاوه بر این مانند دیگر مدل‌های تاکسی اینترنتی، ازطریق این برنامه، درخواست سفر با تاکسی بدهند. با راه‌اندازی سامانه «تاکسی برخط» و همچنین ورود تاکسی‌های برقی شاسی
 به جای تاکسی‌های فرسوده، شاهد تحولی بزرگ در تاکسیرانی شهر تهران خواهیم بود.