اميركبير نامي كه هرگز فراموش نشد
امروز يعني بيستم ديماه روز شهادت ميرزا تقيخان فراهاني ملقب به اميركبير است، با اينكه 173 سال از شهادت او ميگذرد، در اين مدت سياستمداران زيادي در ايران پا به عرصه گذاشته اما كمتر كسي است كه شهرت و محبوبيت اين سياستمدار عصر قاجار را داشته باشد. اما علت اين محبوبيت كه2 قرن ادامه يافته چيست؟ اميركبير چه كرد كه نام او از تاريخ شفاهي ايران پاك نميشود؟
مهم ترين علت اين شهرت اصلاحات اجتماعي، سياسي و فرهنگي در ايران كه در تله كرختي و عقبماندگي از انقلاب صنعتي افتاده بود، است؛ اصلاحاتي كه زيربناي پيشرفتهاي متعدد در دهههاي بعد شد.
حذف القاب و عناوین فرمايشي، سر و سامان دادن به ارتش، اصلاحات اداري و سياست خارجي بخشي از آن است. به طور نمونه مهماتسازی در زمان امیرکبیر رشد کرد و توپریزی و باروتسازی تبریز دوباره رونق گرفت. همچنين دستگاه وزارت امور خارجه را توسعه داد. تأسیس سفارتخانههای دائمی در لندن و سنپترزبورگ، ایجاد کنسولگری در بمبئی، عثمانی و قفقاز؛ تربیت کادر برای وزارت امور خارجه و تنظیم دفتر اسناد سیاسی از کارهای اوست.
همچنين او به شکل گستردهای دیوانسالاری را تقویت میکرد. تا وقتی امیرکبیر در رأس دستگاههای دولتی قرار داشت، فساد اداری در سطح نازل بود.
ميرزا تقيخان فراهاني، معتقد بود از صنعت مدرن اروپا باید بهره گرفت؛ صنایعی که موردنیاز واقعی کشور است را باید فراگرفت. بنابراين اعزام دانشجویان و استادکاران به کشورهای اروپایی یا بهکارگیری استادان و مربیان از کشورهایی که ســــابقه استعمارگری ندارند، مانند اتــریش را دنبــال كرد.