سیر نزولی آسیب‌های اجتماعی در پایتخت
معاون امور اجتماعی‌وفرهنگی شهردار تهران در پارلمان شهری اقدامات حوزه آسیب‌های اجتماعی را توضیح داد
گروه شهری
مدیریت شهری در دوره ششم با تشکیل قرارگاه اجتماعی به موضوع ساماندهی آسیب‌های اجتماعی ورود کرد؛ قرارگاهی که ۵محور اصلی (معتادان متجاهر، کودکان کار در خیابان، فساد اخلاقی، تکدی‌گری و حاشیه‌نشینی) در آن تعیین شد که اقدامات حول این محورها پیگیری می‌شوند. محمدامین توکلی‌زاده، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران در دویست‌ونودویکمین جلسه پارلمان شهری گزارشی از برنامه‌ها و کارهای انجام شده (شهریور۱۴۰۰ تا آذر۱۴۰۳) ارائه داد و تأکید کرد که سیر آسیب‌های اجتماعی در پایتخت نزولی شده و کاهش در این حوزه محسوس است. توضیحات او را در ادامه می‌خوانید.
پایتخت ۲۵هزار معتاد متجاهر داشت
زمانی که وارد شهرداری تهران شدیم (شهریور۱۴۰۰) موضوع معتادان متجاهر رها شده بود و آمارها نشان می‌داد که در تهران ۲۵هزار معتاد متجاهر وجود دارد؛ ازاین‌رو برای ورود به این موضوع و ساماندهی معتادان متجاهر نیاز به تغییر رویکرد داشتیم؛ چراکه موضوع معتادان متجاهر از یک مشکل و معضل به بحران تبدیل شده بود و با پاتوق‌ها و کلونی‌های گسترده و پرجمعیت مواجه بودیم.
عبور از بحران با همدلی
شهرداری در راستای مسئولیت اجتماعی به موضوع ورود کرد و با حمایت و همراهی رئیس‌جمهور شهید (سیدابراهیم رئیسی) قرارگاه اجتماعی تشکیل و شهرداری تهران متعهد به ایجاد ۵هزار تخت برای معتادان شد. در حوزه آسیب‌های اجتماعی به این جمع‌بندی رسیدیم که دستگاه‌ها به‌تنهایی قادر به حل مشکلات در این حوزه نیستند و باید همه در کنار هم قرار بگیرند و با نگاه قرارگاهی و همدلی از بحران عبور شود.
خروج ۴۰درصدی معتادان از چرخه آسیب
اقدامات انجام شده در ادوار گذشته درنهایت منجر به خروج ۳درصدی معتادان از چرخه آسیب و بازگشت آنها به خانواده و اجتماع می‌شد؛ بنابراین در رویکرد جدید با اصلاح فرایندها و پیش‌بینی و عملیاتی‌کردن طرح ۹گام تربیتی، درمانی و آموزشی در مراکز یاورشهر، اکنون شاهد خروج ۲۰ تا ۴۰ درصدی معتادان از چرخه آسیب هستیم .
ساماندهی ۱۲۰۰ معتاد در روددره فرحزاد
ساماندهی روددره فرحزاد از اقدامات مهم قرارگاه اجتماعی است؛ روددره‌ای که ۱۲۰۰معتاد ساکن و ۱۶ پلاک قرمز در آن وجود داشت و سال‌ها به یک نقطه بحرانی تبدیل شده بود که با عملیاتی‌شدن طرح ساماندهی، امروز شاهد چهره متفاوت از آن هستیم. در پاکسازی از این روددره ۸ هزار تن زباله جمع‌آوری و پلاک قرمزها پلمب شدند. امروز این روددره به یک مکان تفریحی برای حضور خانواده‌ها تبدیل شده است.
ایجاد یاورشهر در پایتخت
قرارگاه اجتماعی با حضور ۱۴دستگاه تشکیل و تا‌کنون ۳۸جلسه با حضور شهردار تهران برگزار شده است. این قرارگاه ۳۸۰مصوبه داشته که ۸۰درصد مصوبات به‌طور کامل عملیاتی و اجرایی شده است. در حوزه آسیب‌های اجتماعی مهم‌ترین مانع، نبود زیرساخت‌های لازم برای پذیرش معتادان متجاهر بود که به‌همت شهرداری ۱۱مرکز (یاورشهر) با 7800ظرفیت راه‌اندازی شد.
رفع مشکل منع پذیرشی‌ها
در حوزه معتادان متجاهر با آسیب‌دیدگانی مواجه بودیم که به‌دلیل صغر سنی (زیر ۱۶سال)، کبر سنی (بالای ۶۵سال)، زخم باز، داشتن معلولیت جسمی، داشتن بیماری‌های اعصاب و روان و... در مراکز ماده ۱۶ پذیرش نمی‌شدند؛ بنابراین زیرساخت‌های ویژه‌ای ایجاد و مشکل منع پذیرشی‌ها رفع شد و امروز در تهران مشکلی به نام منع پذیرش وجود ندارد.
انتقال کودکان کار به کانون خانواده
پیش‌ازاین ۳۲ طرح ساماندهی در حوزه کودکان کار در خیابان‌ها اجرا شده بود که نتایج مطلوبی نداشت. با بررسی این طرح‌ها به این نتیجه رسیدیم که برای موفقیت در این حوزه، کودکان کار پس از جمع‌آوری به کانون خانواده منتقل شوند. همچنین به خانواده‌ها خدمات مشاوره‌ای ارائه می‌شود و اکنون ۴۰ مرکز پویاشهر در تهران فعال است و حدود ۷هزار کودک کار در خیابان را تحت پوشش قرار داده‌اند.
۳ ضلع قرارگاه اجتماعی
در قرارگاه اجتماعی 3ضلع وجود دارد؛ یک ضلع شهرداری و همه مدیران و شهرداران مناطق و نواحی و سایر ظرفیت‌هاست. ضلع دوم مربوط به حضور و همراهی ۱۴دستگاه، سازمان و نهاد مانند سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و... می‌شود و در نهایت هم ضلع سوم که اساسی و محوری است شامل مشارکت تشکل‌ها و نهادهای مردمی می‌شود.
نمره ۲۰ نمی‌دهیم
اگر بودجه و اعتبارات نبود، قطعا نمی‌توانستیم در حوزه آسیب‌های اجتماعی اقدامات مؤثری داشته باشیم. گرچه باور داریم عملکردها در این حوزه خوب بوده است، اما به‌هیچ‌وجه نمره ۲۰ به‌خودمان نمی‌دهیم؛ چراکه نمره ۲۰ یعنی توقف که ما قرار نیست متوقف شویم و قصد داریم باقدرت و تا رسیدن به حد مطلوب، کارهای حوزه آسیب‌های اجتماعی را پیگیری کنیم.
همراهی اداره اتباع
بخش عمده‌ای از کودکان کار در خیابان، اتباع هستند و شهرداری در این مورد به‌تنهایی نمی‌تواند اقدامی انجام دهد؛ ازاین‌رو با همراهی و همکاری اداره اتباع موفق شدیم در این حوزه گام‌های خوبی برداریم و رسیدگی به کودکان اتباع توسط این اداره پیگیری می‌شود. همچنین با همراهی نیروی فراجا با باندهایی که کودکان را استثمار می‌کنند، برخورد می‌شود.
