گزارش
معماری ایرانی در بازارهای میوهوترهبار
بازار میوه و تره‌بار در حال ساخت بزرگراه شهیدچراغی نخستین مرکز پایتخت با طراحی نما و شکل و شمایل جدید است
پریسا نوری-روزنامه‌نگار
اگر این روزها از بزرگراه شهیدچراغی در منطقه 17عبور کنید ، لابه‌لای ساختمان‌های نازیبا که در پس هوای آلوده شهر خاکستری و رنگ‌پریده به‌نظر می‌رسند، با سازه‌ای با معماری متفاوت و رنگ و لعابی چشم‌نواز مواجه می‌شوید. این بنا که با طاق و قوس و نمای آجر قزاقی و کاشی فیروزه‌ای معماری اصیل و سنتی ایرانی- اسلامی را تداعی می‌کند، یکی از میادین و بازارهای میوهوترهبار است که به همت معاونت فنی و عمرانی سازمان مدیریت میادین میوهوترهبار براساس الگوی بازارهای سنتی طراحی شده و قرار است در دهه فجر به بهره‌برداری برسد. به این بازار در حال ساخت سر زدیم و جزئیات اجرایش را از نزدیک بررسی کردیم.
ایجاد فضای استراحت برای شهروندان
بازار میوهوترهبار شهیدچراغی که به برکت نام حضرت فاطمه زهرا(س) قرار است با نام بازار «ریحانه» به بهره‌برداری برسد، در زمینی به مساحت 4هزار مترمربع، نبش خیابان سیزدهم بزرگراه شهیدچراغی قرار دارد. بنا، غرفه‌ها و نمای سازه تکمیل شده و کارگران مشغول آماده‌سازی محوطه بیرونی بازار هستند. در ورودی بازار آبنما، چندین فلاورباکس و نیمکت طراحی شده که جذب شهروندان را به بازار قوت می‌بخشد. محمدرضا اسماعیلی‌پور، معاون طرح، توسعه و امور فنی سازمان مدیریت میادین میوهوترهبار شهرداری تهران با تأکید بر این موضوع می‌گوید: «در گذشته مردم صرفا برای خرید به بازارهای میوهوترهبار می‌آمدند، اما با طراحی زیبای نما، ایجاد فضای سبز، آبنما و جانمایی فضاهای مکث مردم می‌توانند بعد از خرید در این فضاها بنشینند، خستگی در کرده و نفسی تازه کنند. طراحی غرفه‌ها به سبک بازارهای سنتی قدیمی و استفاده از طاق و قوس ایرانی و تناسبات همگون در شکل و فرم معماری آرامش‌بخش و چشم‌نواز است.»
بازار چندمنظوره
بازار از 2ساختمان اداری و فروشگاه که به فاصله چند قدمی یکدیگر قرار دارند، تشکیل شده است که در بخش فروشگاه 12غرفه با سردر قوسی و سقف اسلیمی تعبیه شده و در غرفه‌ها قرار است انواع میوه، تره‌بار، اقلام بازرگانی و محصولات پروتئینی عرضه شود. در محوطه پشت بازار پارکینگ بزرگی با ظرفیت 80خودرو تعبیه شده تا مراجعان نگران جای پارک خودرو نباشند. همچنین در طراحی فضای باز پشت بازار چند اصله درخت قدیمی حفظ شده که با بازپیرایی و بهسازی فضای سبز، چشم‌انداز زیبایی برای مراجعان فراهم می‌شود. علاوه بر اینها برای رفاه حال مشتریانی که با فرزندان خردسال به این بازار سر می‌زنند قرار است وسایل بازی در این محوطه جانمایی شود. به‌گفته اسماعیلی‌پور فضا و طراحی این بازار به‌گونه‌ای است که ظرفیت برگزاری برنامه‌های جشن و عزاداری در مناسبت‌های آیینی را دارد و به نوعی یک بازار چندمنظوره است.
معماری و طراحی بازارهای تره‌بار یکدست می‌شود
مهدی بختیاری‌زاده، مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوهوترهبار شهرداری تهران: براساس برنامه‌ریزی که از 2سال پیش در معاونت فنی و عمرانی سازمان انجام شده، قرار است طراحی بنا و نمای بازارهای میوه و تره‌بار پایتخت یکدست و براساس معماری ایرانی- اسلامی باشد. رویکردمان این است که طرح یکدست شدن طراحی بازارهای میوه و تره‌بار در همه بازارها انجام شود و کم‌کم به سمت جایگزینی این بناها با بازارهای کانکسی و سازه ای برویم. البته لازمه این موضوع وجود زمین با وسعت متناسب است. این طرح در برخی فضاها مانند بازار بزرگراه شهیدچراغی که زمین وسیعی توسط منطقه17در اختیار این سازمان قرار گرفته قابلیت اجرا داشته، اما در نقاطی که به هر دلیلی قابلیت اجرای کامل این طرح نیست سعی‌مان این است که حداقل در طراحی نما و پوسته آن را اجرا کنیم؛ درست مثل بازار شقایق که سال گذشته بازسازی شد و به بهره‌برداری رسید.
