نفوذبه اتاقصلح
یک ساعت در جلسات زوجدرمانی انجمن مشاوره ایران نشستیم و مشاهدات را مکتوب کردیم
رابعه تیموری-روزنامه نگار
28سال پیش که 11نفر از استادان روانشناسی کشور تصمیم گرفتند «انجمن مشاوره ایران» را راهاندازی کنند تا بهعنوان یک مرجع علمی و صنفی بار ارتقای دانش مشاوره کشور را به دوش بکشد، نمیدانستند در آیندهای نزدیک در میان خدمات متنوع علم روانشناسی و مشاوره، خدمات زوجدرمانی بیشترین مراجع را خواهد داشت. اغلب مراجعان جلسات زوجدرمانی مشاوران این انجمن جوانانی هستند که شمار سالهای با هم بودنشان هنوز به 5سال نرسیده، اما برای برقرار ماندن رشته پیوند و محبتشان به کمک مشاورانی کارآزموده نیاز دارند؛ مشاورانی که آمار رسمی ازدواج و طلاق همسران جوان و کمتجربه لزوم استفاده از علم و تخصص آنها را نشان میدهد. براساس آمار رسمی حدود 11درصد از طلاقهای ثبت شده کشور در سال اول یا دوم زندگی مشترک زوجین مطلقه رخ داده و 47درصد یا بهعبارتی نیمی از طلاقها هم مربوط به 5سال نخست زندگی مشترک است.
مراجعان خاص
تا پشت در اتاق مشاوره برسند، بحث و جدلشان ادامه دارد، اما لابهلای این قیل و قالها هم نمیتوانند رگههای محبتی را که هنوز بینشان برقرار مانده، پنهان کنند. دفتر انجمن مشاوره در خیابان ولیعصر قرار دارد، اما زوجدرمانگران عضو انجمن جلسات مشاوره خود را در مراکز مشاوره مختلف برگزار میکنند. بسیاری از مراجعان پیش از آنکه نوبتشان برسد به مرکز آمدهاند و منتظرند تا زمان مشاوره زوج جوانی که در اتاق نودهئی هستند به پایان برسد. دکتر داود نودهئی، عضو هیأتمدیره انجمن مشاوره ایران و مریم از مراجعان قدیمی اوست.
خانم، شما هم مقصری!
چهره مریم برای نودهئی آشناست و از در که وارد میشود، آقای مشاور بهخاطر میآورد که سال گذشته هم او و همسرش به مرکز مشاوره مراجعه کرده بودند، اما امسال مریم خودش بهتنهایی آمده است؛ از شق و رق راه رفتن و خودستاییهای گذشتهاش هم خبری نیست و کلافه و ناامید بهنظر میرسد. مریم از مسئولیتناپذیر بودن شوهرش ناراضی بوده و به زوجدرمانگر گلایه کرده که شوهرش با وجود طفره رفتن از مسئولیت زندگی در امور جزئی و مسائل شخصی او دخالت میکند، اما تشخیص نودهئی برای او عجیب و غیرمنتظره بود. مشاور ریشه مشکل را در کمرنگ بودن بعد زنانه شخصیت او نسبت به سایر زنان دانست و معتقد بود اگر بعد مردانه شخصیتش را تعدیل و به شوهرش برای تقویت روحیات و ویژگیهای مردانهاش فرصت بدهد، اختلافاتشان کاهش پیدا میکند. حالا مریم ابایی ندارد که اعتراف کند نپذیرفتن واقعیت و تقصیر خودش باعث شده بهسادگی پلهای پشت سرش را خراب کند، ولی باز هم معلوم نیست بتواند تجویز تازه مشاور را بپذیرد یا باز هم بنا به صلاحدید خودش عمل کند! مریم بعد از گذشت چندماه از جداییاش هنوز حال خوبی ندارد و تصمیم گرفته برای خلاص شدن از این احساس شکست و بیقراری به پیشنهاد ازدواج خواستگار تازهاش پاسخ مثبت بدهد. نوده ئی به او پیشنهاد میکند برای فرار از افسردگی و کلافگی بعد از جدایی در ازدواج مجدد عجولانه رفتار نکند و برای ترمیم و اصلاح شخصیتش بهخود فرصت بدهد.
بهدنبالزندگیبیمسئولیت
هستی و رضا با هم به مرکز آمدهاند، ولی ترجیح میدهند زوجدرمانگر اول درددلهای شخصی هر کدام را جداگانه بشنود و بعد راهحلی پیش پای هر دوی آنها بگذارد. حرفهای دلشان با هم شباهت عجیبی دارد: آقا رضا حالا که چندماه از آغاز زندگی مشترکشان گذشته احساس میکند ازدواج و شانه خواباندن زیر بار مسئولیتهای زندگی اشتباهی بوده که فرصت آزاد زندگی کردن را از او گرفته و برای رها شدن و رسیدن به روزهای بیدغدغه و پرهیجان گذشته قصد جدایی از همسرش را دارد. هستی هم با آنکه دلبسته و شیفته رضاست، با شنیدن نظرات روشنفکرمآبانه دوستان مجردش به این نتیجه رسیده که تشکیل زندگی خانوادگی با مدرن و بهروز بودن منافات دارد. نسخه نودهئی برای زوج جوان مشترک است و سعی میکند آنها را نسبت به دامی که گردانندگان «صنعت طلاق» برای آنها و سایر جوانان امروزی پهن کردهاند، هوشیار کند: «این تغییر نگرش درباره ازدواج تلهای است که جوانان بسیاری را به دام انداخته و از ازدواج و پایبندی به زندگی مشترک گریزان کرده است.»
همسرم رمانتیک نیست!
متین و سوگند تنها مراجعانی هستند که دیر رسیدهاند و دقایقی از زمان مشاوره خود را هم از دست دادهاند. خستگی از سر و رویشان میبارد و انگار هر دو از محل کارشان مستقیم به مرکز مشاوره آمدهاند. وقتی مقابل دکتر نوده ئی قرار میگیرند، به یکدیگر فرصت صحبت کردن نمیدهند و هر دو تلاش میکنند نشان دهند طرف مقابلشان همسر ایدهآلی نیست. وقتی آقای مشاور انتظارات سوگند از همسرش را کنار هم میچیند، تصویر کاملی از مردان رمانتیک سریالهای خانوادگی شبکههای ماهوارهای بهوجود میآید و تصور متین هم از همسر مطلوبش زندگی کردن به سبک و سیاق هنرپیشههای تولیدات تلویزیونی شبکههای غیرایرانی است که قهرمانان زن داستان همیشه جذاب، خستگیناپذیر و دارای تواناییهای خارقالعاده نمایش داده میشوند. پل زدن دکتر نوده ئی به دوران آشنایی زوج جوان سبب میشود متین و سوگند احساس کنند پیش از وارد شدن به گود زندگی مشترک و روبهرو شدن با واقعیت زندگی، چهرهای شبیه همین شخصیتها به طرف مقابلشان نشان دادهاند و حالا به پشت صحنه داستان رسیدهاند.