افت ارزش‌خودرو زیر پوشش بیمه

رضا کربلایی- روزنامه‌نگار

سرانجام 7‌ماه پس از تصمیم دولت سیزدهم مبنی بر الزام شرکت‌های بیمه به پرداخت خسارت افت ارزش خودروهای تصادفی، بیمه مرکزی مصوبه شورای‌عالی بیمه را برای آغاز پرداخت خسارت به رانندگان خودروهای سواری و سواری کار ‌ ابلاغ کرد. با این تصمیم شرکت‌های بیمه بهانه‌ای برای مقاومت ندارند؛ اما این پایان کار نیست.‌به گزارش همشهری، همزمان با ابلاغ مصوبه جدید به بیمه‌گران، رئیس‌کل بیمه مرکزی احتمال بازنگری در این مصوبه را مطرح کرده و از دولت خواسته تا اجازه دهد در برابر الزام شرکت‌های بیمه به پرداخت خسارت افت ارزش خودرو، شرکت‌های بیمه هم حق بیمه اضافه‌تری بگیرند. به‌گفته پرویز خوشکلام خسروشاهی، درصورت پرداخت خسارت افت ارزش خودروها بدون دریافت حق بیمه اضافه‌تر، دست‌کم 30هزار میلیارد تومان به شرکت‌های بیمه هزینه تحمیل خواهد شد که آنها را در ایفای تعهدات‌شان به چالش می‌کشد.‌سؤال اصلی اما این است که برای دریافت خسارت افت ارزش خودرو چه اقدامی باید انجام ‌گیرد؟ اول لازم است بدانید که این خسارت مشمول همه نوع خودرو نمی‌شود و تنها به‌ خودروهای سواری و سواری کار تعلق می‌گیرد؛ البته نه همه آنها، بلکه فقط خودروهایی که سن آنها زیر 10سال باشد. در ضمن حداکثر مبلغ خسارت 20درصد ارزش خودرو معادل قاعده خودروهای متعارف خواهد بود. با این شرط و شروط بهتر است بدانیم که خسارت افت ارزش خودرو به راحتی و براساس ادعای فرد خسارت دیده پرداخت نمی‌شود. البته اگر به دنبال دریافت خسارت واقعی هستید، می‌توانید از شرکت‌های بیمه پوشش جبران خسارت افت قیمت، مازاد بر تعهدات مالی اجباری را به‌صورت اختیاری خریداری کنید.

  انواع خسارت  را بشناسید
‌در دستور جدیدی که بیمه مرکزی صادر کرده، خسارت‌های وارده به ‌خودروهای سواری و سواری کار شامل 3نوع خسارت جزئی، متوسط و شدید می‌شود که منظور از خسارت جزئی، خسارتی است که بر اثر حادثه خودرو دچار تغییر شکل نمی‌شود و نیازی به صافکاری نداشته ولیکن نیاز به ترمیم دارد. خسارت‌‌هایی که به‌دلیل حادثه، قطعات خودرو دچار تغییر شکل و یا ریختگی رنگ می‌شود و نیاز به صافکاری و رنگ‌آمیزی دارد‌ به‌عنوان خسارت متوسط قلمداد می‌شود. افزون بر اینها قطعات خودروی تصادفی که به‌دلیل حادثه نیاز به تعویض داشته باشد، خسارت شدید حساب می‌آید.

سپر پژو، جبران خسارت سپر لندکروز
به‌طور مثال یک لندکروز از ماشینی مثل پژو زیان می‌بیند. لندکروز اگر خسارت ببیند، چون ارزشش از پژو بیشتر است، به اندازه یک خودروی پژو که اکنون سقف تعادلش 800میلیون تومان است، خسارت دریافت می‌کند. با این حساب اگر گلگیر لندکروز آسیب ببیند، بیمه به اندازه گلگیر پژو به ماشین خسارت دیده، غرامت پرداخت می‌کند. حال اگر کسی بیمه بدنه داشته باشد، لندکروز هر‌قدر که خسارتش را از محل بیمه شخص ثالث پژو می‌گرفت، مازادش را از بیمه بدنه می‌گرفت و بیمه با این قانون مقصر حادثه را که راننده پژو است نمی‌تواند تعقیب کند  و از محل بیمه این خودرو، خسارت ‌بازیابی می‌شود. اما اکنون که دیگر کسی بیمه بدنه ندارد، افت قیمت هم به همین نسبت گرفته می‌شود.

  معمای خودروهای متعارف
علی اصغر عنایت، رئیس کارگروه اتومبیل سندیکای بیمه‌گران ایران می‌گوید: در حال حاضر هر خودرویی که تصادف کند، اگر تا 10سال سن داشته باشد می‌تواند خسارت افت قیمت دریافت کند و ماشین‌هایی که ارزششان از 50درصد ارزش دیه بیشتر است، مشمول خودروهای متعارف می‌شوند. او توضیح داد: چه خودرو متعارف و چه غیرمتعارف باشد، نحوه محاسبه خسارت افت قیمت به این شکل است که خسارت بدنه ماشین و خسارت افت قیمت تعیین می‌شود. اگر خودرو بیمه بدنه دریافت کرده باشد، مابه‌التفاوت افت قیمت را از بدنه دریافت می‌کند و ما آنها را تعقیب نمی‌کنیم.

چند شرط اضافه
با اجرای دستور جدید، اگر شرکت بیمه تعمیر قطعات آسیب دیده براساس روش بازسازی بدنه خودرو بدون رنگ‌شدگی را پرداخت کند، پرداخت خسارت افت قیمت شامل  قطعات بازسازی شده نمی‌شود. همچنین شرکت‌های بیمه وظیفه دارند ظرف 15روز کاری پس از دریافت مدارک نسبت به پرداخت خسارت اقدام کنند. البته خسارت افت قیمت خودروی آسیب دیده که هزینه بازسازی آن بر اثر تصادف بیش از 70درصد ارزش معاملاتی خودرو قبل از بروز حادثه باشد، تعلق نمی‌گیرد. برای وسایل نقلیه‌ای که در زمان وقوع حادثه 5سال یا کمتر از تاریخ تولید آنها گذشته باشد و به‌دلیل شدت حادثه نیاز به تعویض موتور باشد، قطعات خسارت‌دیده با ضریب تصادف 5محاسبه و پرداخت می‌شود.

  این قطعات افت قیمت ندارد
سپر جلو و عقب، چراغ‌ها، جلوی پنجره، آینه‌ها، شیشه‌ها، شیشه سانروف و پانوراما، قفل در‌‌ها، لوازم تزئینی، تایرها و رینگ آنها، دستگیره‌ها، زه‌ها، دی‌فیوژر، برف‌پاک‌کن‌ها، دوربین‌ها، قطعات برقی، باتری، رادیاتور، حسگرها و قطعات داخلی اتاق وسیله نقلیه مشمول افت قیمت برای دریافت خسارت نمی‌شود.

سقف پرداخت خسارت افت قیمت
بهروز بستگانی، معاون مرکز مدیریت ریسک و تدوین مقررات بیمه مرکزی هم می‌گوید: سقف مالی پرداخت خسارت افت قیمت ۲۰درصد ارزش خودرو خواهد بود و مطابق فرمول محاسبه افت قیمت خودرو، خودروهای تا سن 10سال مشمول این قانون می‌شوند و این رقم حداکثر معادل ‌گران‌ترین خودروی متعارف است و درخصوص وسایل نقلیه‌ای که ارزش آنها کمتر از مبلغ مذکور است، ارزش معاملاتی بلافاصله قبل از وقوع حادثه با نظر مؤسسه بیمه، ارزیاب مستقل خسارت بیمه وکارشناسان رسمی دادگستری و قوه قضاییه لحاظ می‌شود.

  معمای ضریب خسارت  در افت قیمت
یکی از مهم‌ترین سؤال‌ها این است که پرداخت خسارت افت قطعات مشمول دریافت غرامت از شرکت‌های بیمه براساس چه ضرایبی تعیین می‌شود؟ شورای‌عالی بیمه در یک جدول ضریب تصادف قطعات آسیب‌دیده وسایل نقلیه را به تفکیک نوع خسارت در 17قلم قطعه تعیین کرده است.