یکی از مهمترین پروندههایی که در دادگاههای خانواده مطرح و رسیدگی میشود، پروندههای مربوط به نفقه است. اما نفقه چیست؟ زن در برابر کارهایی که در خانه برای مرد انجام میدهد حق و حقوقی دارد که شوهر موظف است آن را پرداخت کند. در این بین چند نکته وجود دارد.
اول اینکه طلب زن بابت نفقه، طلب ممتاز است، بهاین معنی که حتی درصورت ورشکستگی یا فوت شوهر یا عدمکفایت اموال او برای پرداخت نفقه بر سایر بدهیها مقدم خواهد شد. زن حتی میتواند نفقه گذشته خود را مطالبه کند. نفقه زن مشروط به فقر او یا تمکن مرد نیست؛ یعنی زن حتی اگر ثروتمند هم باشد میتواند از شوهر نفقه بگیرد و وضعیت اقتصادی مرد درنظر گرفته نمیشود.
اما پرداخت نفقه تابع چه شرایطی است؟ درصورت عدمتمکین زن از مرد، نفقه ساقط میشود؛ یعنی مرد دیگر وظیفهای نسبت به پرداخت نفقه ندارد. تمکین یعنی انجام وظایف زن در برابر مرد که دو نوع است؛ تمکین عام و خاص. تمکین عام یعنی اطاعت زن از شوهر در امور زندگی مشترک و منظور از تمکین خاص برآوردهساختن خواستههای معقول روابط زناشویی مرد و زن است.
حالا درصورتی که مرد به همسرش نفقه پرداخت نکند، او چطور میتواند نفقهاش را مطالبه کند و ضمانت اجرایی نفقه چیست؟ ضمانت اجرایی عدمپرداخت نفقه هم حقوقی و هم کیفری است. به این معنی که زن میتواند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواست مطالبه نفقه گذشته و آینده ارائه کند. همچنین میتواند شکایت کیفری با عنوان ترک انفاق مطرح کند. در ازدواج موقت اما زن حق نفقه ندارد مگر آنکه شرط شده باشد. زن میتواند درصورت امتناع مرد از انفاق و عدمامکان او به پرداخت، الزام او به بذل مدت را از دادگاه درخواست کند. بذل مدت یعنی بخشیدن مدت باقیمانده عقد موقت توسط مرد و رهاساختن زن از قید زوجیت.
اما آیا بعد از طلاق هم مرد باید نفقه پرداخت کند؟ در طلاق رجعی در زمان عده، نفقه زن بر عهده مرد است.(طلاق رجعی مرد در دوران عده حق رجوع دارد.) اما در طلاق بائن در زمان عده، نفقه زن برعهده مرد نیست مگر آنکه زن باردار باشد که تا زمان تولد نوزاد زن حق نفقه خواهد داشت(در طلاق بائن در دوران عده مرد حق رجوع ندارد.)
همهچیز درباره نفقه
در همینه زمینه :