ایستگاه خاطرات جنگ
موضوع: راهآهن تهران در روزهای جنگ
ویژگی: بسیاری از رزمندهها و کمکهای مردمی از طریق راهآهن به جبههها منتقل میشدند
***
رزمندهای نیست که از قطار خاطره نداشته باشد. راهآهن یکی از مهمترین وسایل حملونقل در روزهای دفاع مقدس بود. صدای سوت قطار که بلند میشد بدنهای تا نیمه از پنجره قطار بیرون آمده به سمت بدرقهکنندگان دست تکان میدادند و لبخندزنان راهی جبهههای حق علیه باطل میشدند. منوچهر قرهباغی، از رزمندههای روزهای دفاع مقدس و برادر شهید شاهرخ قرهباغی از اهالی قدیمی محله راهآهن، درست در حوالی میدان راهآهن نزدیک به ساختمان راهآهن دکه روزنامهفروشی داشت. او آن روزهای پرتلاطم را اینگونه روایت میکند: «برای اهالی محله راهآهن، روزهای جنگ بسیار ملموستر از دیگر محلههای تهران بود. چون میدان اصلی محله و ترمینال راهآهن همیشه پر از جوانها و مردانی بود که برای اعزام به جبهه به تهران میآمدند. یک روز در میان گروههای مختلف از طریق راهآهن به سمت جبههها میرفتند. آن روزها یک دکه روزنامهفروشی حوالی میدان راهآهن داشتم و اکثر رزمندهها به دکهام میآمدند و چای میخوردند. بچههای تهران راحتتر بودند، ولی وقتی رزمنده شهرستانی به دکهام میآمد سر صحبت را باز میکردم تا احساس غربت نکند. علاوه بر اعزام نیروهای نظامی و رزمندهها اغلب بستهها و کمکهای مردمی نیز به جبههها از طریق راهآهن ارسال میشد. ماشینهای مملو از کمکهای مردمی در ایستگاه راهآهن بار خالی میکردند و بستهها با قطار به دست رزمندهها میرسید.»
مهرزاد کشفی، تهرانپژوه از قطاری در یکی از سولههای راهآهن تهران سخن میگوید که برای جابهجایی فرماندهها و مقامات به جبههها در نظر گرفته شده بود. او میگوید: «در سوله بزرگی در ایستگاه راهآهن تهران قطار توربو و خاصی وجود دارد که در روزهای جنگ فرماندهها و مقامات را اغلب شبانه به مناطق جنگی میبرد. پرواز در آن ایام بسیار خطرناک بود و استفاده از قطار ایمنترین و امنترین روش برای حملونقل محسوب میشد.» بدترین حادثه راهآهن تهران شهریور سال1363 رقم خورد؛ روزی که منافقین بمبی را در راهآهن منفجر کردند. هدف کشتار مردم عادی بود و بسیاری از رهگذران، کسبه، کارگران و کارمندان راهآهن در این حادثه شهید شدند.
در طول ۸سال جنگ تحمیلی بیش از 5 هزار رزمنده از کارکنان شرکت راهآهن به جبهههای حق علیه باطل اعزام شدند و شرکت راهآهن ۲۴۸شهید و ۱۲۰۰جانباز و ۲۰۹ آزاده به کشور تقدیم کرده است. در شرایط سخت جنگ، کارکنان راهآهن در پشت جبهه اجازه ندادند حتی یک روز چرخهای قطارها از حرکت بایستد.