ما فقط 3درصد کیهان را میبینیم
براساس اطلاعات موجود، در کیهان و جهان ما بینهایت کهکشان وجود دارد
یکتا فراهانی-روزنامهنگار
تخمین زده میشود که بین ۲۰۰میلیارد تا ۲تریلیون کهکشان در جهان، قابل مشاهده باشد. بیشتر کهکشانها هزار تا 100هزار پارسک (تقریبا 3هزار تا 300هزار سال نوری) قطر دارند و فاصله آنها تا زمین نیز میلیونها پارسک (Parsec) است.
کهکشانهای موجود در کیهان
اگر ما میتوانیم حداکثر ۳درصد از جهان را ببینیم، پس چگونه میتوانیم تعداد کل کهکشانهای موجود در آن را تخمین بزنیم. کهکشان راه شیری فقط یک ذره در جهان پر از کهکشان است، اما اگر در مقام حدس برآییم، واقعا چند کهکشان در جهان هستی وجود دارد؟ این پرسش، ساده بهنظر میرسد، اما نخستین مشکل بر سر پاسخ به چنین پرسشی، این است که حتی با قویترین تلسکوپهایمان هم تنها میتوانیم بخش کوچکی از جهان را ببینیم. کای نوسکه، اخترفیزیکدانی که اکنون افسر سازمان فضایی اروپاست، در این رابطه به سایت لایو ساینس میگوید: «جهان قابلمشاهده تنها بخشی از جهانی است که نورش به ما رسیده است.»
تعریف کهکشان
به عقیده گای، این درست مانند آن است که شما به یک تکه کوچک از آسمان نگاه میکنید و همهچیز را در آن تکه کوچک میشمارید و سپس بهاندازه آسمان ضرب میکنید. نوسکه در پاسخ به این سؤال که ما کهکشان را چگونه تعریف میکنیم، میگوید: «ما کهکشانهای واقعا غولپیکری داریم که باید ضریب بیشتری از جرم کهکشان داشته باشند. همچنین کهکشانهای کوچک زیادی هم داریم. کهکشانهای کوتوله، کهکشانهایی با جرم کمتر که حدود ۱۰برابر جرم کمتری دارند. درواقع بیشتر مواقع، دانشمندان باید حداقل جرم را برای یک کهکشان تعریف کنند تا تخمینها ممکن شود.»
تخمین سن جهان
جهان ۱۳.۸میلیارد سال سن دارد، اما جهان قابل مشاهده بیش از ۱۳.۸سال نوری در هر جهت امتداد دارد. این به آن دلیل است که جهان درحال انبساط است و نور در اوایل، زمانی که جهان کوچکتر بوده، شروع به حرکت کرده است. درحال حاضر اندازه کل کیهان در هر جهت حدود ۴۶میلیارد سال نوری است. این حتی از کوچکترین تخمین ما از کل جهان هم بسیار کوچکتر است. پاملا گای، دانشمند ارشد مؤسسه علوم سیارهای میگوید: «مشکل دوم هم آن است که کهکشانهای زیادی وجود دارند که ما فقط میتوانیم براساس آنچه میتوانیم در مناطق کوچکی از جهان مشاهده کنیم، تعداد کل آنها را تخمین بزنیم.»
میزان کل نور در بخشهای مختلف آسمان
یک مطالعه در سال۲۰۲۱ از دادههای دوربین فضاپیمای «نیو هوریزونز» برای اندازهگیری مقدار کل نور در بخشهای مختلف آسمان استفاده کرد و تخمین زد برای ایجاد این مقدار نور به چند کهکشان نیاز است. گای میگوید: «برآوردها حدود ۲۰۰میلیارد، شاید حتی ۱۰۰میلیارد کهکشان در جهان مرئی را نشان میدهد. به این ترتیب چیزی بین ۲تریلیون کهکشان در لبه بالایی و ۱۰۰میلیارد کهکشان در لبه پایینی، تعداد کهکشانهای موجود در جهان قابل مشاهده ماست.»
میانگین تعداد کهکشانها
نوسکه میگوید: «اگر ما یک برش جرمی تعیین و سعی کنیم این جرم را محاسبه کنیم، مانند یک میلیون جرم خورشیدی، در نهایت به میانگین تعداد کهکشانها در جهان از ابتدا تا امروز میرسیم که حدود یک تا ۲تریلیون است.» دانشمندان فکر میکنند تعداد کهکشانهای پیش از این محاسبه، در تاریخ کیهان مشخص نبودهاند؛ بههمین دلیل است که تخمین کهکشانها در طول یک زمان میانگین صورت گرفته است.