روزگار
رایگان به شرط انصاف
درباره مشاوران املاکی که شریک معامله بی‌انصاف‌ها نمی‌شوند
سحر جعفریان عصر- روزنامه نگار
تعداد صاحبخانه‌هایی که با او همراه شده‌اند کم نیست و توی دفتری که روی میزش هست، قراردادهای اجاره بسیاری ثبت شده که صاحبخانه‌ها در تعیین نرخ اجاره انصاف به خرج داده‌اند و حاج حسین دلاوری هم در دریافت حق کمیسیون با آنها مدارا کرده است. همه‌‌چیز از تابستان 2سال پیش شروع شد که با بی‌انصافی بعضی از صاحبخانه‌ها در تعیین اجاره‌بهای خانه‌ها تعداد مستأجران آبرومندی که بی‌سرپناه می‌شدند هر روز بیشتر و بیشتر می‌شد. تا اینکه حاج حسین تصمیم گرفت روی در ورودی آژانس املاک خود بنویسد: «از رهن و اجاره دادن ملک شما با قیمت نامتعارف و خارج از توان مردم معذوریم» تا صاحبخانه‌ها بدانند اگر انصاف نداشته باشند، شریک معامله آنها نمی‌شود. بعد هم تا توانست آبرو گرو گذاشت تا صاحبخانه‌ها را در پایین آوردن نرخ اجاره‌بها با خود همراه کند. حالا که دوباره فصل خانه‌به‌دوشی مستأجران رسیده، بسیاری از صاحبخانه‌ها در بنگاه او با مبالغی پایین‌تر از نرخ اجاره املاک جنوب شهر قراردادهای رهن و اجاره خود را منعقد می‌کنند. شمار مشاوران املاکی مانند حاج حسین که تلاش می‌کنند در بازار اجاره مسکن انصاف و مروت از سکه نیفتد، کم نیست.
تمدید مجانی
در جنوب شهر تعداد بنگاه‌های مشاوره املاک کم نیست و لابه‌لای سوپرمارکت‌ها، فست‌فودها و مغازه‌های رنگارنگ این گوشه پایتخت می‌توان تعداد زیادی از آنها را دید. بنگاه املاک جمع و جور و ساده حاج حسین دلاوری در یکی از محله‌های جنوبی تهران قرار گرفته است. حاج حسین روی در ورودی آژانس املاکش کاغذ بزرگی چسبانده که روی آن با خطی درشت نوشته شده: «از رهن و اجاره دادن ملک شما با قیمت نامتعارف و خارج از توان مردم معذوریم.»
پشت این در و روی صندلی‌های ساده داخل بنگاه، مرد میانسالی نشسته که از خالی ماندن آپارتمان 40متری‌اش کلافه است و از حاج حسین گلایه دارد که قیمت تند و تیز اجاره ملکش را فایل نمی‌کند. عصبانیت او باعث نمی‌شود لحن آرام و پدرانه حاج حسین تغییر کند و حاجی درحالی‌که در فهرست اسامی مشتریانش به‌دنبال شماره تلفنی می‌گردد، نرم نرمک مشتری قدیمی و تندمزاجش را سر معامله می‌آورد: «خب! اگر شما کمی اجاره را پایین‌تر بیاوری، همین الان 10تا مستأجر برایت حاضر می‌کنم. رحم کن تا رحم خدا را ببینی برادر...» حرفش هم حرف است و وقتی صاحبخانه پرچانه برای حرمت گذاشتن به‌نظر او به گرفتن اجاره‌ای متعادل رضایت می‌دهد، در چشم بر هم زدنی مستأجری دست به نقد را به پشت در آپارتمان استیجاری او می‌کشاند تا ملک را بازدید کند و اگر به توافق رسیدند با حق کمیسیونی پایین قرارداد آنها را ببندد.
نه سیخ بسوزد نه کباب
انگار حاجی تصمیم گرفته مشتریان جدید و قدیمی بی‌انصاف را با یک چوب براند و به قیمت از دست دادن تعدادی از مشتریان قدیمی‌اش نرخ اجاره‌بهای املاک محل را برای مستأجران خانه‌به‌دوش متعادل کند، اما تعداد صاحبخانه‌هایی هم که حرف او را زمین نینداخته‌اند و به دریافت همان نرخ اجاره سال قبل یا افزایش اجاره‌ای متعادل قناعت کرده‌اند، کم نیست. مریم موسوی یکی از این صاحبخانه‌های چشم و دل سیر است. او بعد از نوسازی خانه قدیمی‌اش صاحب 2 واحد آپارتمان 60متری شده که با درآمد اجاره یکی از آنها زندگی‌اش را می‌چرخاند، اما حاج حسین می‌داند که وقتی زوجی جوان برای زندگی در آپارتمان استیجاری او در خانه‌اش را می‌زنند، او مادرانه با آنها مدارا می‌کند. مرتضی کریمی هم از مشتریان بنگاه حاج حسین است. او با آنکه امسال خانه‌اش را با نرخی پایین اجاره داده، ناراضی نیست و می‌گوید: «حرف حاجی را که نمی‌شود زمین انداخت. او هم در گرفتن حق کمیسیونش کوتاه می‌آید تا از این طریق به مستأجر و صاحبخانه کمک کند. روزی دست خداست و نباید به مستأجر سخت گرفت.» کریمی معتقد است که مشاوران املاک در معاملات خود باید شرایط هر دوطرف معامله را درنظر بگیرند تا نه سیخ بسوزد و نه کباب.
غیرواقعی‌های کمرشکن
حاج حسین در آژانس املاک نقلی خود مستأجران آبرودار بسیاری را دیده که به‌دلیل بی‌انصافی بعضی از صاحبخانه‌ها آواره و بی‌سرپناه شده‌اند. او از بی‌انصافی بعضی از صاحبخانه‌ها دلگیر است و آنها را در سرسام‌آور شدن نرخ اجاره‌بهای مـسکن مقصر می‌داند. این مشاور املاک می‌گوید: «این روزها که زنـدگی سخت‌تر شــده، بعضی از مردم هم بی‌رحم و بی‌مروت شده‌اند و با فشار آوردن به دیگران بار مشکلات خود را سبک می‌کنند.» محله‌ای که حاج حسین در آن کاسبی می‌کند کارگرنشین است و بسیاری از مشتریان او در آپارتمان‌های استیجاری 40 و 50 متری زندگی می‌کنند. حاج حسین می‌گوید: «دولت سقف افزایش اجاره‌بهای مسکن امسال را نسبت به سال قبل ٢۵ تا 30درصد تعیین کرده، ولی بسیاری از صاحبخانه‌ها در تعیین مبلغ اجاره ملک خود طمع می‌کنند و خانه خود را با نرخی بالاتر و حتی چندبرابر نرخ واقعی آن به بنگاه‌های املاک می‌سپارند. وقتی چند خانه با این نرخ‌های غیرواقعی اجاره داده می‌شود، بر بازار اجاره محل تأثیر می‌گذارد و مبلغ اجاره خانه‌ها را بدون هیچ معیار و قاعده‌ای بالا می‌برد.»
صاحبخانه منصف کم نیست
مهران صالحی، اگر قرار بود شغل و حرفه‌ای متناسب با تحصیلاتش انتخاب کند باید در صنایع غذایی به‌دنبال بخت و اقبالش می‌گشت، ولی ترجیح داد شغل آبا و اجدادی‌اش را دنبال کند و در کنار پدر به کار مشاور املاک مشغول شود. او که از نوجوانی شاهد حکایت‌های تلخ و شیرین مستأجران بوده، با چشم‌پوشی از حق کمیسیون مستأجران، سعی می‌کند باری از دوش آنها بردارد.
او از مستأجرانی که می‌خواهند قرارداد اجاره خود را تمدید کنند، حق کمیسیون نمی‌گیرد.
صالحی می‌گوید: «در چنین شرایطی که مسکن به یکی از هزینه‌های مهم و کمرشکن زندگی مستأجران تبدیل شده، باید هریک از ما به اندازه توان خود باری از دوش آنها برداریم.» صالحی که از مشاوران املاک شناخته شده جنوب شهر است، موجران زیادی را می‌شناسد که با مناعت طبع از حق و حقوق خود می‌گذرند و مبلغ اجاره‌بها را از نرخ معمول محل مقدار زیادی پایین‌تر می‌آورند تا مستأجرشان راحت‌تر زندگی کند. او می‌گوید: «همه دندان‌گرد نیستند. صاحبخانه با انصاف هم فراوان پیدا می‌شود.»
در همینه زمینه :
