یادگار گمرکچی ناصرالدینشاه
نام: سقاخانه کربلایی عباسعلی
موقعیت: خیابان وحدت اسلامی، کوچه البرز
سقاخانه قدیمی حوالی چهارراه حاجمحراب در دهه اول محرم حالوهوای متفاوتی دارد. غروب عاشورا که از راه میرسد، سقاخانه کربلاییعباسعلی که نمادهای آشنای واقعه کربلا در طراحی نمای آن به کار رفته، با شمعهای نذری اهالی محله و عزادارانی که از نقاط مختلف شهر در هیئات عزاداری حوالی خیابان وحدت اسلامی شرکت کردهاند، به مکانی دیدنی و معنوی تبدیل میشود. این سقاخانه قدیمی که به گواه کتیبه نصبشده روی آن در سال1260 بنا شده، دهههاست که رهگذران را سیراب میکند و اهالی محله نیز پارچههای سبز و مشکی به آن بستهاند. این یادگاری عهد قاجار که هنوز هم پس از چند دهه یکی از نقاط کانونی کوچه البرز است، نام یکی از اهالی سرشناس تاریخ این محله را با خود دارد.
علیرضا زمانی، تهرانپژوه، درباره علت نامگذاری و بانی این سقاخانه قدیمی میگوید: «ساخت سقاخانه کربلاییعباسعلی به دوران قاجار و عهد ناصرالدینشاه برمیگردد. اهالی قدیمی محله میگویند بانی آن شخصی به نام کربلاییعباسعلی گمرکچی بود که از سرشناسان محله به شمار میرفت و بازارچهای نیز هنوز به نام اوست. کربلاییعباسعلی که در دوران ناصرالدینشاه گمرکچی بود، بین اهالی کوچه و بازار به کلعباسعلی شهرت داشت. به همین دلیل برخی این سقاخانه را سقاخانه کلعباسعلی نیز مینامند. خانه کربلاییعباسعلی در نزدیکی زورخانه شیرافکن بود؛ همان زورخانه قدیمی که بخشی از هویت بازارچه کربلاییعباسعلی به شمار میرفت.»
سقاخانه کربلاییعباسعلی که یکی از بزرگترین سقاخانههای قدیمی تهران به شمار میرود، مانند دیگر بناهای قدیمی در دورهای رو به افول نهاد و تا مرز تخریب پیش رفت؛ اما خاطره مشترک اهالی محله با این سقاخانه و بهویژه نقش محوری آن در مراسم شامغریبان موجب شد بازسازی شود و هنوز یکی از نقاط کانونی محله باشد. سقاخانه کربلاییعباسعلی با هویت محله چنان پیوند داشت که شخصی به نام آقاسیدکاظم صنمواری حدود نیمقرن، از سال1340 تا 1391، خادم این سقاخانه بود. این سقاخانه علاوه بر قدمت بسیار، زیبایی خاصی هم دارد. طرحهای گلومرغ هفترنگ که روی کاشیهای سقاخانه حک شده با طاق گنبدیشکل سقاخانه هماهنگی کامل دارد.