7 تن زباله روی قله دماوند

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

ماه‌های تیر و مرداد شرایط جوی مطلوب‌ مسیرها برای صعود به دماوند را مهیا می‌کند. اما تردد انبوه ‌کوهنوردان، مسائل بی‌شماری را برای مرتفع‌ترین قله ایران ایجاد کرده است. مصائب دماوند البته محدود به قله نیست و درد و رنج‌های دماوند از دامنه آغاز می‌شود و به قله می رسد.

کوهنوردان بی‌شمار و بی‌مسئولیت
 سالانه حدود 15تا 20هزار نفر به قله دماوند صعود می‌کنند. این تعداد انبوه به ‌شدت بر فرسایش خاک، تخریب پوشش گیاهی و آلودگی محیط‌زیست منطقه تأثیر دارد.

 جاده‌کشی‌ تا دل کوه
تا ارتفاع حدود 3 هزار متری از سطح دریا در قله دماوند جاده تردد خودرو وجود دارد. این جاده‌ها پیش‌تر برای معدنکاوی و حالا برای فتح قله استفاده می‌شود. از آن پس، تا ارتفاع 4 هزار متری کوهنوردان به وسیله اسب و قاطر وسایل‌شان را حمل می‌کنند که عامل مضاعف در تخریب کوهستان است.

 زباله
 کوهنوردان و گردشگران زباله خود را به پایین قله بازنمی‌گردانند و براساس برآوردهای فدراسیون کوهنوردی در فصل صعود تابستانی، کوهنوردان، بیش از 7تن پسماند از خـــــود در قله برجای می‌گذارند.

 معدنکاوی
در سال‌های اخیر فعالیت معادن سنگ لاشه و پوکه معدنی در دامنه دماوند متوقف شد. سال 1400آخرین معدن نیز تعطیل شد، ولی هیچ‌گاه محوطه این معادن به نفع اکوسیستم منطقه احیا نشد. معدنکاوی جای خود را به برداشت آب معدنی از چشمه‌های طبیعی دامنه دماوند داد و محوطه‌های معدنی حالا به دپوی زباله روستاها و شهرهای اطراف تبدیل ‌شده است.

 چرای بی‌رویه
چرای بی‌رویه دام یکی از مهم‌ترین عوامل تخریب پوشش گیاهی، فرسایش خاک، ایجاد سیل، تخریب تنوع زیستی، تغییر در چرخه آب، آلودگی آب‌های سطحی و تغییر در ترکیب گیاهان است. سال گذشته یگان حفاظت محیط‌زیست توانست از ورود 3هزار دام به مراتع دماوند جلوگیری کند. حدود10تا 15هزار رأس دام در مراتع دماوند حضور دارند.

 برداشت بی‌رویه گیاهان دارویی
میزان برداشت گیاهان دارویی از مناطق مختلف ایران به‌ طور کلی بین۳۰ تا ۵۰ هزار تن در سال برآورد می‌شود و دماوند هم مستثنی نیست. برداشت بي‌رويه گیاهان دارویی باعث از بین رفتن گونه‌های نادر می‌شود که برخی فقط در ایران رشد می‌کنند. هرگونه برداشت بی‌رویه منجر به فرسایش خاک و بروز سیلاب در پایین‌دست می‌شود. کاهش منابع گیاهان دارویی تأثیرمنفی بر اقتصاد محلی دارد.