مردان معلمی را دوست ندارند

لیلا شریف-روزنامه‌نگار

مردها دیگر کمتر معلم می‌شوند و به ‌دلیل هزینه‌های بالای اقتصادی علاقه‌ای ندارند که آینده کاری خودشان را با حقوق معلمی گره بزنند. کمرنگ شدن حضور معلم‌های مرد، خطر کمبود معلم در مدارس پسرانه را به‌خصوص در دوره متوسطه به صدا در آورده است تا جایی که رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با آمار و ارقام به تشریح این پدیده پرداخته است و نسبت به خالی ماندن ظرفیت مردان در آزمون استخدامی سال گذشته آموزش و پرورش هشدار داد، چرا که به گفته او در کل کشور در سال ۱۴۰۲ از بیش از ۵۷ هزار مجوز، بیش از ۱۰ هزار مجوز ردیف استخدام خالی مانده‌ است.

ظرفیت استخدام معلم مرد خالی است
دلایل مختلفی برای کمبود معلم در مدارس کشور وجود دارد، اما بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در جریان بررسی گزارش وزیر آموزش و پرورش برای تدابیر سال تحصیلی 1403 -1402 پرده از یک پدیده جدید برداشت و از بی‌علاقگی مردان برای معلم شدن خبر داد. به‌ گفته نگاهداری به‌ دلایل مختلف اقتصادی همچون بالا بودن هزینه مسکن در کلانشهرهایی از جمله تهران، مشاغل معلمی برای مردان به‌ شدت با کاهش استقبال مواجه شده‌ است. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با تکیه به آمار آزمون استخدامی سال 1402توضیح داد که در کلانشهر تهران ظرفیت پذیرش مردان ۱۵۷۸ نفر بود که به ‌دلیل عدم‌استقبال، تعداد ۱۳۵۴ نفر، یعنی معادل ۸۶ درصد از این تعداد، حتی در مرحله تکمیل ظرفیت هم پر‌نشده است.

دانش‌آموزان، بیشتر و معلمان، کمتر شدند
سیستم آموزش کشور در دهه اخیر با افزایش دانش‌آموز همراه شده است، اما از آنجا که سیاست‌های استخدامی به‌ دلیل پیش‌بینی عبور از پیک جمعیتی دانش‌آموزان، تمایل چندانی برای استخدام نیروهای جدید ندارد، کمبود معلم به پاشنه آشیل سیستم آموزشی تبدیل شده است؛ موضوعی که وزیر آموزش و پرورش نیز در میان اهالی خانه ملت به آن اشاره کرد. به‌گفته رضا مراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش  میزان بازنشستگی در وزارت آموزش و پرورش از میزان جذب‌شدگان پیشی گرفته است؛ یعنی ما از یک‌سو با رشد جمعیت دانش‌آموزی و از سوی دیگر با افزایش میزان بازنشستگان مواجه هستیم. همچنین در بحث نیروی خدماتی نیز ما با کاهش در وزارت آموزش و پرورش روبه‌رو شده‌ایم.

استخدام 72هزار معلم در سال جدید
«۱۷۶ هزار و ۷۳۱ معلم برای سال ۱۴۰۳ کمبود داشتیم.» این آماری است که وزیر آموزش و پرورش با تکیه بر آن تلاش کرد تا زمینه استخدام معلم‌های جدید را مهیا کند؛ موضوعی که سازمان اداری استخدامی نیز با آن موافقت کرد. صحرایی در رابطه با نحوه استخدام معلم‌های تازه‌نفس و رفع مشکل کمبود معلم گفت: بنده در ۲۹ مهرماه سال ۱۴۰۲ این موضوع را به سازمان اداری استخدامی اعلام کردم. تقریبا از فاصله سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ جذب دانشجو معلم به صفر رسیده است. ما در وزارت آموزش و پرورش وضعیت نیروی انسانی را مطالعه کردیم و با همکاری سازمان اداری استخدامی، مجوز جذب ۷۲ هزار نفر را گرفتیم که این میزان استخدام در این حجم بی‌سابقه است. نتایج آزمون استخدامی در هفته جاری اعلام خواهد شد تا شاید از این طریق هراس کمبود معلم از سر مدارس ایران دور شود.

حضور 6هزار معلم در مدارس غیردولتی
ماده (۲۴) قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی، امکان مأموریت نیروهای رسمی این وزارتخانه را به مدارس غیردولتی در پست‌های مدیریت یا معاونت مدرسه فراهم کرده است؛ ماده قانونی‌ای که به‌ گفته رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در کمبود معلم نقش مهمی ایفا می‌کند، چرا که برخی معلم‌ها به جای تدریس، برای نشستن بر صندلی مدیریت و معاونت، راهی مدارس غیرانتقاعی می‌شوند.نگاهداری پیشنهاد داد که آموزش و پرورش دست به ابطال مأموریت نیروهای رسمی آموزش و پرورش به مدارس غیردولتی بزند، چون براساس آخرین آمار نیروی انسانی آموزش و پرورش، در سال تحصیلی
 1403-1402 حدود ۶ هزار و ۶۰۰ معلم به مدارس غیردولتی مأمور شده‌اند.