سؤالاتی که باید از نامزدهای ریاست‌جمهوری پرسید

امیر سعدالدین؛  استاد دانشگاه

شالوده امنیت غذایی و آب بر پایه امنیت بوم شناختی (اکولوژیک) بنا نهاده شده و بدون ‌توجه به آن به‌طور قطع، سایر جنبه‌های امنیت جامعه به‌ویژه امنیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی مورد تهدید قرارمی‌گیرد. امنیت بوم‌شناختی به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن محیط بوم‌شناختی که برای بقا و توسعه هر کشوری ضروری است، به‌طور کامل یا به‌طور نسبی از تخریب و یا تهدید دور باشد و از طریق توجه به عوامل داخلی و خارجی بر هم زننده وضعیت پایدار، توانایی حفظ وضعیت مذکور را داشته باشد.
حال این سؤال مطرح است که کدام یک از نامزدهای محترم دوره چهاردهم ریاست‌جمهوری کشور در مباحث خود به منابع طبیعی تجدیدشونده مانند جنگل‌ها، مراتع، بوم‌سازگان‌های آبی، بیابان‌ها و... به‌طور مشخص پرداخته و برنامه خویش را در زمینه حفاظت، بهره‌برداری، مدیریت و احیای این مواهب الهی برای مردم ایران به روشنی بیان کرده‌اند؟ اساسا از نظر نامزدها ارتباط توسعه اقتصادی با منابع طبیعی و محیط‌زیست چیست؟ آنها این تقابل ظاهری را چگونه می‌بینند و چه برنامه مشخصی برای تعادل بخشی و ایجاد موازنه برد-برد دارند؟ چگونه به پیوند پیچیده و پویای امنیت بوم شناختی با سایر جنبه‌های متعدد امنیت کشور می‌نگرند؟ درخصوص ایجاد ارتباط بین توسعه و آمایش سرزمین چه موضعی را بر می‌گزینند؟ آیا اصلا به عدالت محیط‌زیستی باور دارند؟ آیا در توسعه اقتصادی توجه جدی به ردپای بوم شناختی شامل ردپای آب و کربن ضروری است؟ برای فعال‌تر شدن دیپلماسی آب و محیط‌زیست چه برنامه مشخصی دارند؟ برای سازگاری با پدیده تغییر اقلیم چه راهکارهایی را می‌پسندند؟
حکمرانی خوب منابع طبیعی و حفاظت، مدیریت و احیای انواع بوم سازگان‌های طبیعی و انسان-ساخت در مقیاس حوضه‌های رودخانه‌ای و آبخیزهای کشور در قالب برنامه‌های مدون کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت ضمن لحاظ کردن مولفه‌های مختلف زیستی، فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی و با مشارکت واقعی ذینفعان از اهمیت حیاتی برخوردار است؛ ولی تاکنون جایگاه اصلی خود را در مباحث مطرح شده نامزدها نداشته‌اند. امید است که این دغدغه‌ها به نامزدهای محترم ریاست‌جمهوری و سایر دست‌اندرکاران حکمرانی و برنامه‌ریزی کشور به نحو شایسته ای منتقل شود و شاهد تغییر رویکردها در این زمینه باشیم.